Mali Milat bitti, hükümet Deprem Vergisi'ne sarıldı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Aralık 20, 2002 02:59
AKP Hükümeti, hayat standardı tartışmaları arasında Mali Milat'ı kaldıran yasayı TBMM'den geçirdi. Gelir eksikliğini gidermek amacıyla getirilmek istenen hayat standardı esasından hemen dönüldü. Kaldırılması düşünülen 9 kalem Deprem Vergisi 2 katrilyonluk geliri tutturmak için korundu.
ESKİ Maliye Bakanı Zekeriya Temizel'in ekonomiyi kayıt altına almak amacıyla devreye sokmak istediği, ancak çok tepkiyle karşılaşan Mali Milat ve buna bağlı ‘Nereden buldun’ uygulamasını kaldıran tasarı dün Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) yasalaştı. Tasarı 92 CHP'linin ret oyuna karşılık 222 AKP milletvekilinin oyuyla Genel Kurul'da kabul edildi. TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen yeni yasa, Mali Milat uygulamasını tümüyle iptal etti. AKP'nin iki ggün önce gündeme getirdiği hayat standardı esası da tasarı Meclis'te görüşülürken geri çekildi. Hükümet hedeflediği 2 katrilyon liralık geliri koruyabilmek için vazgeçmeyi düşündüğü 9 ayrı kalem Deprem Vergisi'ni de 2003 sonuna kadar uygulama yolunu seçti.
YENİDEN DÜZENLEDİ
Mali Milat'ın kaldırılmasına ilişkin tasarı dün Genel Kurul'da görüşülürken, üç maddesi hükümet tarafından Plan ve Bütçe Komisyonu'na geri çekilerek, hayat standardı esası tasarıdan çıkarıldı. Buradan doğacak gelir kaybını karşılaması için de 9 kalemden kaldırılan ve kamuoyunda Deprem Vergisi olarak bilinen Özel İşlem Vergisi yeniden tasarıya konuldu. Buna göre ‘‘Vergi ve gümrük idareleri ile belediyelere verilen beyannameler, SSK bildirgeleri, motorlu taşıt kayıt tescil devirleri, tapu işlemleri, uçak biletleri, İMKB ve SPK'ya borsadan kesilen paylar üzerinden alınan paylar, reklam gelirlerinin yüzde 10'u ve mevduat hesaplarından alınan özel işlem vergilerinin’’ süresi 31 Aralık 2003 tarihine kadar uzatıldı.
Yasa gelir vergisinin tanımını da değiştirdi. Buna göre Gelir Vergisi, ‘‘Vergi Usul Kanunu ile 4306 ve 4481 sayılı yasalarda değişiklik yapan tasarı ile üzerinden Gelir Vergisi hesaplanacak gelir, bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarı olarak’’ yeniden tanımlandı. Yasayla gelire giren unsurlar yedi ayrı grup halinde yeniden sayıldı.
‘‘Kaynağı ne olursa olsun diğer kazanç ve iratlar’’ şeklinde belirtilen gelir unsuru, gelirin yeni tanımına paralel şekilde ‘‘Diğer kazanç ve iratlar’’ olarak yeniden düzenlendi.
Yeni yasayla, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) ve bağımsız kurulların 2002 sonu itibarıyla faiz, repo, pay, alım-satım farkı ve diğer adlarla elde ettikleri her türlü gelirlerin 2002 tarihine kadar birikmiş tutarları ile 2003 sonuna kadar birikecek tutarları üzerinden, Maliye Bakanı'nın teklifi ve Başbakan'ın onayı ile bütçeye gelir kaydedilecek. Sözkonusu kuruluşların periyodik kasalarında oluşan nakit fazlaları, bu kuruluşların görüşü alınmak suretiyle belirlenen esaslara göre kesilecek.
BORSAYA VERGİ DESTEĞİ
Yasayla borsaya vergi desteğinin önümüzdeki yıl ve daha sonraki dönemde de aynen sürmesi hükme bağlandı. Buna göre, ivazsız olarak elde edilenler ile 3 ay süreyle elde tutulanlar ve Türkiye'de kurulu menkul kıymetler borsalarında işlem gören hisse senetleri vergiden muaf bırakıldı.
AT YARIŞLARI
At yarışları üzerine düzenlenen müşterek bahislerden ikramiye kazananların adreslerinin tespit edilememesi nedeniyle vergi tahsilatı yapılamamasının önüne geçebilmek için düzenleme yapıldı. Buna göre, ikramiyelerden yüzde 20 yerine kaynağından yüzde 10 oranında stopaj kesintisi yapılacak.
Ayrıca organize sanayi bölgelerindeki vergi teşvikleri de 1 yıl süreyle uzatıldı.
Özyürek: Düzeltsek yeterdi
MALİ Milat'ı kaldıran yasa Meclis'te görüşülürken CHP adına söz alan Grup Başkanvekili Mustafa Özyürek, ‘‘Mali Milat’’ düzenlemesinin vergi sisteminin yetersizliğini gidermek ve kayıt dışılık ile vergi kayıp ve kaçağını önlemek için çıkarıldığını hatırlattı. Bu yasaların çıkarılmasına neden olan gerekçelerin aynen durduğunu söyleyen Özyürek, şöyle konuştu: ‘‘CHP, Mali Milat'ın tümüyle kaldırılmasını değil eksik ve müphem yönlerinin düzeltilmesinden yanadır. Gelirin tanımı objektif kıstaslara bağlanarak mükelleflere belli bir süre, örneğin bir yıl verilmelidir.’
Yeni yasayla neler oldu?
Mali Milat kalktı, ‘Nereden buldun?’ sorusu gitti.
2002 gelirleri üzerinden hayat standardına dönmekten vazgeçildi.
Özel İşlem ve İletişim Vergileri'nin (Deprem Vergisi) süresi 2005'e kadar değil, 2003'e kadar uzadı.
Cep telefonu, uçak bileti gibi noktalardaki Deprem Vergisi sürecek.
Borsaya vergi desteğinin süresi de uzatıldı.
Bir takvim yılında elde edilen değer artış kazancının 10 milyar liralık Gelir Vergisi'nden muaf tutulacak.
607 milyara kadar tahvil gelirine vergi yok
MALİ Milat'ı kaldıran yeni yasayla devlet tahvilleri ve Hazine bonoları gelirlerinin belli bir bölümünden vergi alınması 1 yıl erteleniyor. 2003 yılında elde edilen bazı faiz ve benzeri gelirler beyanname kapsamı dışına çıkarılıyor, kurumların 2003 yılında elden çıkarttıkları gayrimenkul ve iştirak hissesi satışından doğan kazançları belirli koşulların yerine getirilmesi halinde kurumlar vergisinden müstesna tutulacak. 26 Temmuz 2001 ile 31 Aralık 2002 tarihleri arasında ihraç edilen devlet tahvilive Hazine bonolarından elde edilen faiz gelirleri ile bunların elden çıkarılmasından sağlanan kazançlara ilişkin vergi istisnasının, 2003 yılı sonuna kadar ihraç edilecek devlet tahvilleri ve hazine bonolarını da kapsaması için düzenlemeye gidiliyor. Yapılan hesaplamalara göre, Hazine bonosu ve devlet tahvili gelirlerinden vergi istisnası uygulanacak bölüm, yıllık brüt 607 milyar lira olacak.
Unakıtan: Rantiye sınırı 607 milyarın altına inecek
MALİ Milat'ı kaldıran yasanın kabul edilmesinden sonra teşekkür konuşması yapan Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, önümüzdeki günlerde ‘‘vergi alınmayacak faiz geliri sınırını 607 milyar liranın altına indirecek’’ yeni bir düzenleme yapacaklarını bildirdi. Vergilendirme konusunda üç aşamalı strateji uygulayacaklarını bildiren Unakıtan şunları söyledi:
‘‘AKP olarak millete söz vermiştik. Mali milat diye, nereden buldun yasası diye anılan kanunları kaldıracağımızın sözünü vermiştik ve şimdi bu sözümüzü yerine getirmiş olduk. Bu kanunun uygulanmasına da imkan yoktu. Milletin üzerinde Demokles'in Kılıcı gibi duran bu kanunu kaldırmış oluyoruz. Nereden buldun kanununu da kaldırmış olduk diye düğünlerde uçuşan dolarların hesabını kimse soramaz sanılmasın. Faiz gelirlerinden istisna olan 607 milyarlık mevcut kanunun getirdiği sınırı da çok yakın zamanda indireceğiz.’
YENİDEN DÜZENLEDİ
Mali Milat'ın kaldırılmasına ilişkin tasarı dün Genel Kurul'da görüşülürken, üç maddesi hükümet tarafından Plan ve Bütçe Komisyonu'na geri çekilerek, hayat standardı esası tasarıdan çıkarıldı. Buradan doğacak gelir kaybını karşılaması için de 9 kalemden kaldırılan ve kamuoyunda Deprem Vergisi olarak bilinen Özel İşlem Vergisi yeniden tasarıya konuldu. Buna göre ‘‘Vergi ve gümrük idareleri ile belediyelere verilen beyannameler, SSK bildirgeleri, motorlu taşıt kayıt tescil devirleri, tapu işlemleri, uçak biletleri, İMKB ve SPK'ya borsadan kesilen paylar üzerinden alınan paylar, reklam gelirlerinin yüzde 10'u ve mevduat hesaplarından alınan özel işlem vergilerinin’’ süresi 31 Aralık 2003 tarihine kadar uzatıldı.
Yasa gelir vergisinin tanımını da değiştirdi. Buna göre Gelir Vergisi, ‘‘Vergi Usul Kanunu ile 4306 ve 4481 sayılı yasalarda değişiklik yapan tasarı ile üzerinden Gelir Vergisi hesaplanacak gelir, bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarı olarak’’ yeniden tanımlandı. Yasayla gelire giren unsurlar yedi ayrı grup halinde yeniden sayıldı.
‘‘Kaynağı ne olursa olsun diğer kazanç ve iratlar’’ şeklinde belirtilen gelir unsuru, gelirin yeni tanımına paralel şekilde ‘‘Diğer kazanç ve iratlar’’ olarak yeniden düzenlendi.
Yeni yasayla, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) ve bağımsız kurulların 2002 sonu itibarıyla faiz, repo, pay, alım-satım farkı ve diğer adlarla elde ettikleri her türlü gelirlerin 2002 tarihine kadar birikmiş tutarları ile 2003 sonuna kadar birikecek tutarları üzerinden, Maliye Bakanı'nın teklifi ve Başbakan'ın onayı ile bütçeye gelir kaydedilecek. Sözkonusu kuruluşların periyodik kasalarında oluşan nakit fazlaları, bu kuruluşların görüşü alınmak suretiyle belirlenen esaslara göre kesilecek.
BORSAYA VERGİ DESTEĞİ
Yasayla borsaya vergi desteğinin önümüzdeki yıl ve daha sonraki dönemde de aynen sürmesi hükme bağlandı. Buna göre, ivazsız olarak elde edilenler ile 3 ay süreyle elde tutulanlar ve Türkiye'de kurulu menkul kıymetler borsalarında işlem gören hisse senetleri vergiden muaf bırakıldı.
AT YARIŞLARI
At yarışları üzerine düzenlenen müşterek bahislerden ikramiye kazananların adreslerinin tespit edilememesi nedeniyle vergi tahsilatı yapılamamasının önüne geçebilmek için düzenleme yapıldı. Buna göre, ikramiyelerden yüzde 20 yerine kaynağından yüzde 10 oranında stopaj kesintisi yapılacak.
Ayrıca organize sanayi bölgelerindeki vergi teşvikleri de 1 yıl süreyle uzatıldı.
Özyürek: Düzeltsek yeterdi
MALİ Milat'ı kaldıran yasa Meclis'te görüşülürken CHP adına söz alan Grup Başkanvekili Mustafa Özyürek, ‘‘Mali Milat’’ düzenlemesinin vergi sisteminin yetersizliğini gidermek ve kayıt dışılık ile vergi kayıp ve kaçağını önlemek için çıkarıldığını hatırlattı. Bu yasaların çıkarılmasına neden olan gerekçelerin aynen durduğunu söyleyen Özyürek, şöyle konuştu: ‘‘CHP, Mali Milat'ın tümüyle kaldırılmasını değil eksik ve müphem yönlerinin düzeltilmesinden yanadır. Gelirin tanımı objektif kıstaslara bağlanarak mükelleflere belli bir süre, örneğin bir yıl verilmelidir.’
Yeni yasayla neler oldu?
Mali Milat kalktı, ‘Nereden buldun?’ sorusu gitti.
2002 gelirleri üzerinden hayat standardına dönmekten vazgeçildi.
Özel İşlem ve İletişim Vergileri'nin (Deprem Vergisi) süresi 2005'e kadar değil, 2003'e kadar uzadı.
Cep telefonu, uçak bileti gibi noktalardaki Deprem Vergisi sürecek.
Borsaya vergi desteğinin süresi de uzatıldı.
Bir takvim yılında elde edilen değer artış kazancının 10 milyar liralık Gelir Vergisi'nden muaf tutulacak.
607 milyara kadar tahvil gelirine vergi yok
MALİ Milat'ı kaldıran yeni yasayla devlet tahvilleri ve Hazine bonoları gelirlerinin belli bir bölümünden vergi alınması 1 yıl erteleniyor. 2003 yılında elde edilen bazı faiz ve benzeri gelirler beyanname kapsamı dışına çıkarılıyor, kurumların 2003 yılında elden çıkarttıkları gayrimenkul ve iştirak hissesi satışından doğan kazançları belirli koşulların yerine getirilmesi halinde kurumlar vergisinden müstesna tutulacak. 26 Temmuz 2001 ile 31 Aralık 2002 tarihleri arasında ihraç edilen devlet tahvilive Hazine bonolarından elde edilen faiz gelirleri ile bunların elden çıkarılmasından sağlanan kazançlara ilişkin vergi istisnasının, 2003 yılı sonuna kadar ihraç edilecek devlet tahvilleri ve hazine bonolarını da kapsaması için düzenlemeye gidiliyor. Yapılan hesaplamalara göre, Hazine bonosu ve devlet tahvili gelirlerinden vergi istisnası uygulanacak bölüm, yıllık brüt 607 milyar lira olacak.
Unakıtan: Rantiye sınırı 607 milyarın altına inecek
MALİ Milat'ı kaldıran yasanın kabul edilmesinden sonra teşekkür konuşması yapan Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, önümüzdeki günlerde ‘‘vergi alınmayacak faiz geliri sınırını 607 milyar liranın altına indirecek’’ yeni bir düzenleme yapacaklarını bildirdi. Vergilendirme konusunda üç aşamalı strateji uygulayacaklarını bildiren Unakıtan şunları söyledi:
‘‘AKP olarak millete söz vermiştik. Mali milat diye, nereden buldun yasası diye anılan kanunları kaldıracağımızın sözünü vermiştik ve şimdi bu sözümüzü yerine getirmiş olduk. Bu kanunun uygulanmasına da imkan yoktu. Milletin üzerinde Demokles'in Kılıcı gibi duran bu kanunu kaldırmış oluyoruz. Nereden buldun kanununu da kaldırmış olduk diye düğünlerde uçuşan dolarların hesabını kimse soramaz sanılmasın. Faiz gelirlerinden istisna olan 607 milyarlık mevcut kanunun getirdiği sınırı da çok yakın zamanda indireceğiz.’