Maksat eğlence olsun!

Transtürk Holding, doğrudan tüketiciye ulaşan alanlarda, özellikle de eğlence sektöründe yoğunlaştı. Uluslararası zincirlerle işbirliğine giden grup, Cineplex sinemalarından sonra Marche lokantaları ve Intersport spor malzemeleri mağazalarıyla yatırımlarını çeşitlendiriyor.

Önümüzdeki yüzyılda hangi sektörler gözde olacak? Faruk Süren'in başında bulunduğu Transtürk Holding'in yöneticileri, bu soruyu kendilerine sordular ve buldukları cevap grubun ilerleyeceği yolu belirledi. Transtürk, en geniş anlamıyla perakendecilik olarak adlandırılan, doğrudan tüketiciye ulaşan alanlarda faaliyet göstermeye karar verdi.

Bu stratejinin ilk adımı yapı market Mösyö Bricolage'ın açılışı oldu. Ardından Cineplex Odeon Sinemaları geldi. Şimdi sırada, Marche restoran zinciri, sonra da Spor Marketler zinciri var.

Holdingin Stratejik Planlama Koordinatörü Burak Altunterim, holdingin çizdiği bu yeni yolu şöyle anlatıyor:

‘‘Biz bunun temellerini üç dört yıl önce atmaya başladık. Eskiden Transtürk deyince akla sanayi gelirdi. Ağırlıklı olarak yan sanayi üretirdik. Baktık, korkunç bir rekabet var. Bunun sonu yok. Biz biraz daha önden gitmeye çalışalım; yeni pazarlar, yeni alışkanlıklar yaratalım dedik. Geleceğin dünyasının nasıl olacağını hayal etmeye çalıştık. İnsanların giyim tarzları, çalışma düzenleri, biyolojik sosyal yapıları... Türkiye son derece genç bir nüfus. Şu anda yaş ortalamamız 27. İstanbul'un yarıdan fazlası 0-24 yaş arası. Bu insanlar, Türkiye değil dünya vatandaşı olma peşinde. Ve boş zamanlarını boş geçirmek istemiyorlar. Yine öngördüğümüz bir şey, gelecekte insanların çalışma sürelerinin kısalacağı. İnsanlar üretmekten çok düşünmeye zaman ayıracaklar. Temel kriterimiz bu oldu.’’

Hareketli sinema

İstanbul'un ilk yapı marketi olan Fransız Mr. Bricolage, Transtürk'ün bu yeni yoldaki ilk adımı oldu. Altunterim ‘‘Yapı market, Batı'da kendi işini kendin yap felsefesi ile çıkmış ve oturmuş bir kavram. Türkiye'de tam oturtamadık onu hala. İnsanların boş vakitlerinde evlerinde çevrelerinde her şeylerini kendi emekleri ile değiştirebilecekleri imkanlar sunan bir konsept. Buradan başladık.’’

Transtürk, ikinci adım olarak Cineplex Odeon sinema yatırımına girişti. Kanada kökenli olan Cineplex zincirinin dünyada 1592 salonu var. Transtürk, franchising yoluyla bu zincire katıldı. Türkiye'de 5 salon, 1163 koltuklu bir halka oluşturdu. Özellikle Profilo Alışveriş Merkezi'ndeki sinema büyük ilgi görüyor. Şimdi Transtürk Ankara'da açılacak olan Migros'ta üç boyutlu bir sinema planlıyor. Holding, bu faaliyetleri Kültür ve Gösteri Hizmetleri adlı bir şirkette topladı. Şirketin bir başka projesi de ‘‘canlı’’ sinema gösterimi. Yani sinemaya göre daha kısa süreli ve daha küçük salonlarda, hareketli zeminde film gösterilecek. İzleyiciler görmekle yetinmeyecek, kokuyu alacak, rüzgar estiğinde saçları dağılacak! Grup, bu iş için dünyada 173 salonu olan Imax zinciriyle bir anlaşma yaptı. Önümüzdeki 5 yıl içinde İstanbul'da 2 Imax salonu açmayı planlıyor.

Bir başka yatırım ise, Intersport spor marketleri zinciri. Dünyada 25 ülkede 4000 Intersport mağazası var. Bu mağazalarda tüm markalarda tüm spor malzemeleri bulunuyor. Transtürk, 3 yıl içinde 18 Intersport mağazası açmayı hedefliyor.

Transtürk'ün başkanı Faruk Süren'in bir başka hayali daha var: Amerika'da çok yaygın olan, Disneyland benzeri tematik bir park. Altunterim, ‘‘Türkiye'de olmayan bir başka projemiz daha var’’ diyor. Avrupa'da çeşitli beyaz eşya markalarının bayileri yok. Orada her markayı bulabileceğiniz market tarzında zincirler var. Türkiye bu trende dönmek zorunda kalacak, çünkü markaları karşılaştırmak istiyor tüketici.’’

Yeni Transtürk farklı

Transtürk Holding, niçin üretimden gittikçe uzaklaşarak bu alanlara kayıyor? Bu soruya Altunterim şöyle cevap veriyor:

‘‘Üretim yapmak kolay, ama o işi çevirmek o kadar kolay değil. Burada pazarı biraz daha rahat yönlendirebiliyorsunuz. Biz nihai tüketiciye dönük üretim yapmayı tercih ediyoruz. Büyük şirketler perakendeye dönüyor. Küçük ve orta ölçekli şirketler yan sanayi ürünleri üretiyor. Sadece üretime yönelik birşeyler yaparsanız satış yapamayan tesisler topluluğu kaplar etrafı.’’

Transtürk'te yeni bir yönetici olan Altunterim, holdingin kurucusu Fuat Süren'in görüşlerini de şöyle anlatıyor:

‘‘Fuat Bey'in bıraktığı Transtürk Holdingle şu an yürüdüğümüz yol farklı. Fuat Bey'in faaliyete başlaması 1940. Holding haline gelmesi 1970'lerin başı. Nakliye, turizm, bir ara tv üretimi, gıda, çimento fabrikaları, Ericcson'un bir ara temsilcisiymişiz. 50-60 fabrikası olan bir kuruluşmuş. Şimdi tekrar eski günlerimize ulaşmaya çalışıyoruz. Üretimden vazgeçmiyoruz. Ama öncelikle o ürünü satabileceğimiz pazarlama kanallarını oluşturmak istiyoruz. Mesela bir plastik fabrikamız var; otomobile, beyaz ve kahverengi eşya sektörüne yan sanayicilik yapıyoruz.’’

Altunterim, eğlence sektörünün de perakendeciliğin de ekonomik krizlerden en az etkilenen sektör olduğu görüşünde. ‘‘Hepimiz sosyal varlıklarız. Odamıza kapanıp krizin geçmesini bekleyemiyoruz’’ diyor.