Makedonya'da yatırım fırsatları

Toplantıda konuşan Çağlayan, Makedonya Başbakanı Nikola Gruevski ve Makedon bakanların Türkiye ziyaretlerinin son derece önemli olduğunu belirterek, iki ülke arasında tarihe dayalı köklü kardeşlik ve dostluk bağı bulunduğunu söyledi.

Türkiye olarak Makedonya'nın hep yanında olduklarını ve siyasi destek verdiklerini dile getiren Çağlayan, iki ülke arasındaki ticareti geliştirmeye yönelik bu toplantının Türkiye'nin tekstil, otomotiv, yaş sebze ve meyve üretiminde önde gelen, Osmanlı şehri yeşil Bursa'da gerçekleşmesinin ayrı bir önem taşıdığını kaydetti.

Zafer Çağlayan, Türkiye'nin, dünyanın ekonomik krizden geçtiği, birçok ülkenin çok ciddi ekonomik darboğaz içinde olduğu bu dönemde adeta bir rol model olarak gösterildiğine işaret ederek, Türk ekonomisinin teknik bilgi ve tecrübesini Makedonya ile paylaşmaya hazır olduklarını belirtti.

İki ülke arasında kısa bir süre önce, “Serbest ticaret” ve “Sanayi bölgeleri” anlaşmaları imzalandığını anımsatan Çağlayan, “Makedonya, çeşitli etnik ve inanç kökenlerinin beraber kardeşçe yaşadığı bir ülke. Dünyanın 16., Avrupa'nın 6. büyük ekonomisi olan, 2011 yılında 88 yıllık Cumhuriyet tarihi rekorunu kıran, yine geçen yılın ilk 9 ayında ekonomik büyümesiyle dünya şampiyonu olan Türkiye, Makedonya ile olan işbirliğini en üst düzeye çıkaracaktır” diye konuştu.

Türkiye ile Makedonya arasındaki ticari ilişkilerin her geçen gün arttığını, geçen yıl iki ülke arasındaki dış ticaretin 400 milyon dolarak olarak gerçekleştiğini belirten Ekonomi Bakanı, şöyle devam etti:

“Geçmiş yıllara baktığımızda önemli bir gelişme var ama bu yetmez. Sayın Başbakan Gruevski ile Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın bir hedefi var. Bu hedef doğrultusunda amacımız ikili ticareti çok kısa sürede 1 milyar dolara çıkartmak. Biz kardeşlerimizle, dostlarımızla ticaretimizi dengeli arttırmak istiyoruz. Benim görevim en fazla ihracatı yapıp en az ithalatı yaptırmak. Ancak Makedonya'ya bakış açımız, dış ticareti dengeli arttırmak yönünde. Makedonya'nın Türkiye'ye ihracatının da artmasını istiyoruz.

2011 yılında Makedonya'ya ihracatımız yüzde 14 artarak 299 milyon dolara yükselirken, Makedonya'nın Türkiye'ye ihracatı da yüzde 82 artışla 92 milyon dolara çıktı. Bursalı iş adamlarımız Avrupa'ya yatırım yapmak istiyorsa burası, Avrupa'nın merkezi olan Makedonya olmalı.

Türk firmalarının Makedonya'da çeşitli alanlarda 180 milyon dolar yakın yatırımları var. İlk hedefimiz yatırım miktarını 500 milyon dolara çıkartmak. Makedonya'nın 2 milyon nüfusun görüp sakın Makedon ekonomisinin küçük olduğunu sanmayın. Makedonya bizim için Avrupa'daki en önemli merkezlerden biri. Makedonya'ya yatırım yapanlar yaptıkları yatırımlarda asla yanılmayacaklar, kazanacaklardır.”

Büyük İskender'in torunu

Avrupa Birliği Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış da aslında Bursa'ya Avrupa Birliği Bakanlığının “İllerimiz AB'ye Hazırlanıyor Programı” çerçevesinde desteklenen “Avrupa Bütünleşme Sürecinde Etkinliklerle Bursa” programı için geldiğini belirterek, bu toplantıya da katılarak sürpriz yapmak istediğini kaydetti.
“Büyük İskender'in torumu Makedonya'nın çok değerli başbakanını İskender diyarında ağırlamak bizim için çok anlamlı diyen” Bağış, şunları söyledi:

“Bazı ülkeler, ülkenizin adına tahammül edemiyor olabilir ama Türkiye sizi anayasal adınızla Makedonya Cumhuriyeti olarak tanımaktan onur duymaktadır. Ekonomi Bakanımız Zafer Çağlayan'ın verdiği rakamlardan çok etkilendim. Buradaki yatırımcılarımıza, rahmetli babamın çok yakın dostu, benim 'Emmi' diye hitap ettiğim Zafer Emmi'min (Zafer Çağlayan) söylediklerine sadece destek vermek adına şunu söylüyorum; AB, insanlık tarihinin en kapsamlı barış projesi ise, asırlarca birbiriyle savaşmış İngilizlerin, Fransızların, Hollandalıların, İtalyanların ve Almanların barış içinde yaşamasını sağlamış bir birlik ise ki öyle; Avrupa'nın
göbeğinde, kalbinde kara delikler bırakamaz.

Onun için de Makedonya eninde sonunda NATO'nun da AB'nin de üyesi olacaktır. Burada yatırım yapanlar o gün çok karlı çıkacaktır. Bugün Makedonya'ya yatırım yapmak, Makedonya ile iş yapmak, Makedonya ile ilişkileri arttırmak, inanın bana uzun vadede çok karlı neticeler verebilecektir.”

4 günde 7 şehir dolaştı

Makedonya Başbakanı Nikola Gruevski, “Türkiye  ile Makedonya arasındaki ticaret hacmi geçen yıl 400 milyon dolardı. Fakat bizim  amacımız bu rakamı 1 milyar dolara ulaştırmaktır” dedi.

4 günde, 7 şehri ziyaret ettiklerini ve her şehirde iş çevrelerinden  oldukça büyük ilgi gördüklerini ifade eden Gruevski, “Makedonya'daki  yatırımlardan bahsettik. Ankara'da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmemiz  oldu. Biz Türkiye'de çok büyük bir ilgiyle karşılandık. Bu bir tesadüf değildir”  dedi.

Makedonya'nın güçlü bir makroekonomik istikrara sahip olduğunu ve 15  yıldır da stabil bir parası bulunduğunu kaydeden Gruevski, şöyle konuştu:

“Son 10 yılda enflasyon yüzde 2,5 civarındadır ve Avrupa'da ikinci en az  borçlanan ülkedir. Borcu sadece yüzde 26'dır. Bu oldukça düşük bir rakamdır.  Özellikle bu dönemde Avrupa ve dünyada ekonomik krizin hakim olduğu bir dönemde,  bu çok önemli bir olaydır.

Makedonya şu anda en çok döviz rezervi olan dönemi  yaşamaktadır. Bu çok önemlidir. İşadamı bir ülkeye gittiğinde orada sorun  olmaması önemlidir. Ben şu an size buradan, Avrupa'daki en stabil ülkeden  bahsediyorum.

Makedonya'nın NATO ve AB perspektifi vardır. 2008 yılında NATO,  Makedonya'nın katılım şartlarını yerine getirdiğini belirtti. 2009'da AB bize  vize liberalizasyonu uygulaması sağladı. Ve dedi ki, 'Makedonya müzakerelerin  başlaması için tüm şartları yerine getiren bir ülke konumuna gelmiştir', yani  Makedonya hakkındaki rapor olumluydu. Bu rapor 2010 ve 2011'de de tekrarlandı.  Ancak komşumuz Yunanistan ile yaşanan siyasi bir sorun nedeniyle, ne NATO, ne de  AB üyesi olabildik. Ancak biz caymayacak ve vazgeçmeyeceğiz. Bu sorunun aşılması  için elimizden gelen her şeyi yapıyoruz. Sorun aşıldıktan sonra, artık  Makedonya'nın AB ve NATO üyesi olması için önünde hiçbir engel olmayacağına  inanıyorum.”
         
İlk 10 ülke arasında  bulunuyoruz

Gruevski, işadamlarının bazı ülkelerde bir şeyler ödemek zorunda  kaldığını, Makedonya'da ise bu masrafların düşük olduğunu ve bürokratik  işlemlerin de oldukça az olduğunu söyledi.

Hükümetin son 5 yılda bu konuda çok çalıştığını ifade eden konuk  başbakan, konuşmasına şöyle devam etti: “Hükümet, bunun dışında arazinin satın alınması için de oldukça  elverişli şartlar getirdi. Makedonya'da arazinin metrekaresi şu anda 1 avrodur.  Bu fiyata arazi alabilirsiniz. Bugün Makedonya'da hakikaten her işte, özellikle  inşaat sektöründe de yatırım için oldukça elverişli şartlar var. Yani oteller ve  fabrikalar inşa etmek istiyorsanız, gelin bundan faydalanın. Makedonya'da herkes  arazi satın alabilir. Bu ister Makedon, ister başka vatandaş olabilir. Dünya Bankası, Makedonya'yı  2011'de 3'üncü sıraya koydu. Ama toplu listede, 2006 yılında Dünya Bankasının  listesinde Makedonya da 96'ncı sıradaydı. Geçen yıl ise 26'ncı sıraya geldi. 193  ülke arasından bu duruma geldik. Yani AB raporuna bakılırsa, Makedonya iş kurma  açısından tüm ülkelere göre daha iyi şartlar sunmaktadır. Hem Orta Avrupa, hem  Doğu Avrupa, hem de Güneydoğu Avrupa ülkelerinin, hatta 19 AB üyesinin önünde  bulunuyoruz. Bu bizim için oldukça büyük bir başarıdır.”
         
 Ticareti 1 milyar dolara çıkarmak istiyoruz

Makedonya Başbakanı Nikola Gruevski, 1999'da Ekonomi Bakanı olduğunu, o  dönemde ülkesinin, Sırbistan ve Hırvatistan ile serbest ticaret anlaşması  olduğunu söyledi.

O dönemde kendi girişimleriyle birkaç ülkeyle serbest ticaret anlaşması  için çalışmalara başladığını belirten Gruevski, “Bunlardan biri de Türkiye idi.  O zaman Türkiye ile Makedonya arasındaki ticaret hacmi 50 milyon doların  altındaydı. Yaklaşık 6 ay ve 1 yıl arasında çalışmalarımız devam etti. Sözleşmeyi  imzaladık ve o günden itibaren ticari hacim arttı. Türkiye ile Makedonya  arasındaki ticaret hacmi geçen yıl 400 milyon dolardı. Fakat bizim amacımız bu  rakamı 1 milyar dolara ulaştırmak” diye konuştu.

Konuşmasında yatırımcılara bakanları tanıtan Gruevski, daha sonra yatırım  alanları, yapılması gerekenler ve Türkiye'de bulunan birimleri hakkında da kısaca  bilgi verdi.

Daha sonra, iki ülke arasında Serbest Bölgeler Anlaşması'nı içeren  Mutabakat Zaptı imzalandı. Bursa Ticaret Odası ve Makedonya Ticaret Odaları  arasında da işbirliği protokolü imzalandı.

Toplantıya, Makedonya Başbakanı Nikola Gruevski, bazı Makedon bakanlar,  Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, AB Bakanı ve Baş Müzakereci Egemen Bağış, TUSKON  Başkanı Rızanur Meral katıldı.