Maastricht Anlaşması 25 yaşında

Hollanda'nın Maastricht şehrinde 7 Şubat 1992 tarihinde imzalanan ve 1 Kasım 1993'te yürürlüğe giren Maastricht Antlaşması ile Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) Avrupa Birliğine (AB) dönüştü.

AB’yi kuran Maastricht Antlaşması ile üye ülkeler arasında ekonomik, siyasi ve hukuki ilişkiler yeni bir boyut kazandı. Anlaşmayla, Ekonomik ve Parasal Birlik, Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası ve Adalet ve İçişleri alanında iş birliği başlıklarında AB’nin üç temel direği oluşturularak yeni bir yapı düzenlendi.

Maastricht Anlaşmasında, üye ülkelerin ekonomik ve parasal birliğinin planı oluşturuldu. Bugün "Avro Bölgesi" adıyla bilinen bağımsız bir Avrupa Merkez Bankası tarafından yönetilecek olan avro para biriminin gerekli hazırlıkların tamamlanmasıyla yürürlüğe girmesi öngörüldü.

Ülkelerin ekonomik ve parasal birliğe katılabilmeleri için gerekli şartları belirleyen Maastricht kriterleri ilgili anlaşmada şu şekilde sıralandı:

-Toplulukta en düşük enflasyona sahip üç ülkenin yıllık enflasyon oranları ortalaması ile ilgili üye ülke enflasyon oranı arasındaki fark 1,5 puanı geçmemelidir

-Üye ülke devlet borçlarının Gayri Safi Yurtiçi Hasılaya (GSYİH) oranı yüzde 60'ı geçmemelidir.

-Üye ülke bütçe açığının GSYİH'ya oranı yüzde 3'ü geçmemelidir.

-Herhangi bir üye ülkede uygulanan uzun vadeli faiz oranları 12 aylık dönem itibarıyla, fiyat istikrarı alanında en iyi performans gösteren 3 ülkenin faiz oranını 2 puandan fazla aşmayacaktır.

-Son 2 yıl itibarıyla üye ülke parası diğer bir üye ülke parası karşısında devalüe edilmiş olmamalıdır.

Maastricht Anlaşmasında ilave olarak Avrupa vatandaşlığının oluşturulmasına ve ortak dış ve güvenlik ile adalet ve içişlerinde iş birliği politikalarının meydana getirilmesine karar verildi. Böylece, anlaşmayı imzalayan o dönemdeki 12 üye ülke vatandaşları "Avrupa vatandaşı" olarak kabul edildi. Bu vatandaşların üye ülkeler arasında özgürce hareket etmesi, yaşaması ve Avrupa ve yerel seçimlerde oy kullanmaları imkanı sağlandı.

AB üyesi ülkeler ve birliğin ortaklık kurduğu diğer ülkelerin güvenlik güçleri arasında, uluslararası organize suçlar ve terörizm konusunda iş birliği ve etkili çalışma ortamı sağlamak amacıyla bir Avrupa Polis Teşkilatı (Europol) kurulması kararı da Maastricht Anlaşmasında şekillendi.