Lokanta-otel fiyatlarında tarihin en yüksek Temmuz artışı

Merkez Bankası’nın, dün açıklanan Temmuz ayı enflasyon verilerine ilişkin "Aylık Fiyat Gelişmeleri" raporunda, "Bu dönemde, gıda enflasyonu taze meyve-sebze ürünlerine bağlı olarak geriledi, enerji fiyatları son dört aydaki düşüş eğiliminin ardından sınırlı bir artış gösterdi" denildi.

 "Türk lirasının yakın dönemdeki değer kaybının yansımaları temel mal enflasyonu üzerinde hissedilirken, hizmet enflasyonundaki yukarı yönlü seyir alt gruplar geneline yayılarak sürdüğüne" dikkat çekilen raporda, "Bu çerçevede, çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonu artmış, ana eğiliminde sınırlı bir yükseliş kaydedildi. Temmuz ayında tüketici fiyatları yüzde 0.15 arttı ve yıllık enflasyon yüzde 9.79 oldu. Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları yaklaşık 0.4er puan artarak sırasıyla yüzde 9.46 ve 9.60 gerçekleşti"ği vurgulandı ve şu saptamalara yer verildi:

Bu dönemde haberleşme dışındaki gruplarda yıllık enflasyon yükseldi, mevsimsellikten arındırılmış aylık fiyat artışı ise son aylara kıyasla önemli ölçüde hızlandı. Ulaştırma grubunda fiyatlar, belediyeler tarafından sunulan ulaştırma hizmetleri (vapur, belediye otobüsü, metro) ile şehirlerarası yolcu taşımacılığına bağlı olarak yükseldi.

Gıda fiyatlarından önemli ölçüde etkilenen lokanta-otel grubu, aylık bazda yüzde 1.75 ile endeks tarihindeki en yüksek Temmuz ayı artışını kaydetti. Diğer yandan, diğer hizmetler grubu fiyatları paket tur ve kişisel ulaştırma araçlarının bakım ve onarımı ile eğitim hizmetlerine bağlı olarak artış gösterdi.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu Temmuz ayında 0.66 puan artarak yüzde 9.86 oldu. Bu dönemde tüm alt gruplarda yıllık enflasyon yükselmiş, fiyatlar üzerinde gerek yakın dönem gerekse geçmiş döviz kuru gelişmelerinin etkisi hissedildi. Dayanıklı mal grubu fiyatları otomobil ve ev aletleri öncülüğünde yükselirken, giyim grubunda mevsim ortalamalarından daha düşük bir indirim gözlendi.

Giyim ve dayanıklı dışında kalan temel mallarda aylık fiyat artışları yavaşladı, ancak kişisel bakımda kullanılan aletler, otomobil yedek parça-aksesuarları ve ev ile ilgili alet ve gereçler gibi ithal bileşeni yüksek ürünlerde güçlü fiyat artışları dikkat çekti. Enerji fiyatları son dört aydaki düşüş eğiliminin ardından Temmuz ayında yüzde 0.11 arttı. Uluslararası petrol fiyatlarının ve Türk lirasının yakın dönemdeki seyrine bağlı olarak bu dönemde akaryakıt fiyatları sınırlı bir oranda yükseldi. Böylelikle, enerji grubu yıllık enflasyonu düşük bazın da etkisiyle 0.56 puan artarak yüzde 8.12’ye çıktı.

Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu, temelde işlenmemiş gıda fiyatlarına bağlı olarak 4.27 puan geriledi ve yüzde 10.07’ye indi. İşlenmemiş gıda yıllık enflasyonu taze meyve ve sebzedeki baz etkisi ile kırmızı et enflasyonunda gözlenen yavaşlama sonucunda yüzde 11.39a geriledi. Bu dönemde, grup fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış olarak da gerilediği izlendi.

Öte yandan, işlenmiş gıda fiyatları aylık bazda yüzde 1.03 gibi yüksek bir oranda arttı, grup yıllık enflasyonu yükseldi. Bu grupta fiyat artışlarının alt gruplar geneline yayıldığı görülürken; özellikle tahıllar, işlenmiş et ürünleri, çay ve şeker gibi alt kalemlerdeki gelişmeler öne çıktı.

İşlenmiş et ürünlerinde kırmızı et fiyatlarındaki birikimli artışların; çay grubundaki artışta ise Haziran ayında yaş çay alım fiyatında kaydedilen yüzde 13lük artışın etkisi hissedildi. Özetle, Temmuz ayında gıda enflasyonundaki yavaşlama büyük ölçüde işlenmemiş gıda fiyatlarından kaynaklanırken, taze meyve-sebze dışı gıda grubunda yıllık enflasyon yüksek seviyesini korudu.