Liderler devreye girdi, GSM imzası son dakikada atıldı

AYLARDIR kamuoyunun yakından izlediği GSM 1800 şebekesine ilişkin 2.5 milyar dolarlık imtiyaz sözleşmesi imzalandı. İş-Tim ile Maliye ve Ulaştırma Bakanlığı arasında pazarlıklar son ana kadar sürdü. Devreye sonunda koalisyon liderleri girdi ve bulunan ara formülle imzalar atıldı. İş-Tim, 500 milyon dolar ve KDV'si 85 milyon doları 10 günde ödeyecek.

İŞ Bankası-Telecom İtalia'nın iştirakiyle kurulan İş-Tim Telekomünikasyon Hizmetleri A.Ş.'nin, GSM 1800 sayısal hücresel mobil telefon sisteminin kurulması ve işletilmesine ilişkin imtiyaz sözleşmesi son gününde ve son dakikada karara bağlandı. Dün Ankara'da son dakikaya kadar süren ‘‘pürüz çözme’’ toplantıları yapıldı. Bakanlarla çözüme ulaşılamayınca, Başbakan Bülent Ecevit, yardımcıları Devlet Bahçeli ve Mesut Yılmaz da devreye girdi. Bu arada Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan başkanlığında yapılan toplantıya Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz ile Maliye Bakanı Sümer Oral katıldı. Sonunda İş-Tim'in talep ettiği gibi, KDV taksite bağlandı. Türk Telekom'un GSM şirketine imtiyaz sağlanmaması için de, işletmeyi yeni kurulacak bir şirketin yapması kararlaştırıldı. Bu kararlar sonrasında imza Ulaştırma Bakanlığı'nda atıldı.

İŞ-TİM AÇIKLAMASI

Dünkü gergin pazarlıkları liderler zirvesine kadar taşıyan gelişmeler, İş-Tim'in öğle saatlerinde yaptığı açıklamayla başladı. İş-Tim'in açıklamasında, yapılması gereken tüm işlem ve ödemelerle ilgili hazırlıklarını tamamlandığı ‘‘olumlu cevap’’ almaları halinde imza atılacağı bildirildi. Bunun üzerine Ulaştırma Bakanlığı ve Başbakanlık arasında yoğun görüşme trafiği yaşandı.

Gün boyu süren görüşmelerin uzamasında en önemli nedenler İtalyan ortağın GSM 1800 şebekesinin ayrı bir halinde örgütlenmesini istemesi ve KDV sorunu oldu. KDV ön plana çıkan sorun gibi dururken, İş-Tim'in haksız rekabet konusundaki endişeleri de görüşmeler de önemli yer tuttu. İş-Tim'in dün yaptığı açıklamalarda da bu konu özellikle vurgulandı. 3. GSM ihalesini kazanan İş-Tim'in bu konuda duyduğu rahatsızlığın kaynağı, 4. GSM ihalesinin durumu ile ilgili. Bu ihaleye ilişkin tekliflerin da alınmış olması ve faaliyete eş zamanlı geçilmesinin planlanması İş-Tim'in rahatsızlığını artırırken, şirketin Türk Telekom'un içinde olup olmayacağına ilişkin konunun netleşmemiş olması haksız rekabet endişesini artırdı.

İmza sürecinin uzamasındaki diğer önemli sorunu, 2 milyar 525 milyon dolarlık sözleşmeye ilişkin 429 milyon dolarlık KDV oluşturdu. Önceki gün İş-Tim tarafından Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü'ne gönderilen mektupta, ‘‘GSM ihalesindeki lisans devin işleminin KDV'ye tabi olmaması gerektiği’’ görüşü savunuldu.

İş-Tim'in yaptığı basın açıklamasından sonra Ulaştırma Bakanlığı da, şirkete bir yazı göndererek Maliye Bakanlığı'nın bu konudaki isteğini iletti.

ARA FORMÜLLE ÇÖZÜM BULUNDU

Ancak daha sonra Başbakanlıkta, önce Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcı Hüsamettin Özkan başkanlığında biraraya gelen Ulaştırma Bakanı, Maliye Bakanı ve İş-Tim yetkilileri, iki saat kadar süren toplantı yaptılar. Görüşmelerden sonuç alınamayınca devreye Başbakan Bülent Ecevit ve diğer koalisyon liderleri girdi. İş-Tim'in isteği üzerine Türk Telekom'un GSM 1800'ü işletmek üzere yeni bir şirket kurması için YPK'dan (Yüksek Planlama Kurulu) karar alınması kararlaştırılırken, KDV sorunu da şöyle formüle edildi:

Maliye Bakanlığı 2 milyar 525 milyon dolarlık sözleşmeye ilişkin 429 milyon doların peşin olarak ödenmesi isteğinden vazgeçti. İş-Tim 3 taksitte yapacağı ödemelerle birlikte, taksit tutarı kadar KDV ödeyecek. Buna göre İş-Tim 500 milyon dolarlık peşinatı 10 gün sonra 85 milyon dolarlık KDV'siyle birlikte ödeyecek.

Dakika dakika KDV ve imtiyaz pazarlığı

09.45: İMKB, İş Bankası'ndan sözleşmenin imzalanması için son gün olması nedeniyle açıklama istendiğini ve İş Bankası'nın gönderdiği cevabı açıkladı. İş Bankası açıklamasında, İş-Tim'in halen Ulaştırma ve Maliye Bakanlıkları nezdinde bazı tereddütlerin giderilmesi için çaba gösterdiği vurgulandı.

10.00: İş Bankası Yönetim Kurulu Başkan Burhan Karagöz Başkanlığı'nda toplandı. Toplantıya Telecom İtalia'dan da iki yetkili katıldı. Aynı saatlerde hükümet yetkilileri de konuyu görüşüyordu.

11.45: G-20 Zirvesi'nden dönen Maliye Bakanı Sümer Oral, Yeşilköy Havaalanı'nda KDV'nin sözleşme imzalanmadan önce ödenmesi gerektiğini yineledi.

14.20: Hükümetin konuyla ilgili değerlendirmesi devam ederken İş-Tim'den bir basın açıklaması yapıldı. Açıklamada, İş-Tim'in sözleşmenin imzalanmasına takiben yapması gereken tüm işlem ve ödemelerle ilgili hazırlıklarını tamamladığı, olumlu cevap alındığında, sözleşmenin imzalanarak gereğinin yerine getireceği ifade edildi. Bu açıklamanın ardından, Ulaştırma Bakanlığı, İş-Tim'e bir yazı gönderek Maliye Bakanlığı'nın KDV'nin peşin ödenmesini istediğini iletti.

15.15: Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz, Başbakanlığa gitmek üzere makamından ayrıldı.

15.30: İş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince, konuyu görüşmek üzere Başbakanlığa gitti.

16.00: Maliye Bakanı Sümerel Oral, Başbakanlığa geldi. Hükümet ve İş-Tim ortaklığı yetkililerinin Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan'ın başkanlığında biraraya gelerek konuyu ele almaları bekleniyor.

17.00: Uzlaşma sağlandığı ile ilgili ilk haberler geldi.

17.15: Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz ile Ersin Özince ‘‘uzlaşma sağladık, imza için Ulaştırma Bakanlığı'na gidiyoruz’’ dediler.

18.00: İş-Tim ile Ulaştırma Bakanlığı arasında 2.5 milyar dolarlık imtiyaz sözleşmesi imzalandı. 500 milyon dolarlık peşinat ile bunun 85 milyon dolarlık KDV'si 10 gün sonra ödenecek.

Borsa GSM imzasına takıldı

İSTANBUL Menkul Kıymetler Borsası, önceki gün olduğu gibi dün de GSM-1800 lisans devri sözleşmesiyle ilgili imzayı bekledi. Önceki gün 13 bin 361 puandan kapanan İMKB-100 Endeksi, dünü 126 puan kayıpla 13 bin 227 puandan kapandı. Yüzde 0.95 gerileyen borsada iki seansın toplam işlem hacmi 373 trilyon 325 milyar lira oldu. İMKB-100 Endeksi haftalık bazda yüzde 2.6 oranında değer yitirdi. Bu hafta borsanın genel eğilimini dün anlaşmayla sonuçlanan GSM-1800 lisans devri belirledi. GSM 1800 lisans devri anlaşması nedeniyle dikkatlerin üzerinde yoğunlaştığı İş Bankası C hisseleri, dün geriledi. Borsadaki hafif gerilemede de etkisi olan İş Bankası C hisselerindeki günlük değer kaybı yüzde 1.92 olarak gerçekleşti.

Özelleştirmenin 10 yılına bedel

GSM 1800 lisans satışından elde edilecek 2 milyar 525 milyon dolar, 1985-1994 yılları arasında gerçekleştirilen özelleştirme uygulamalarının toplamı düzeyinde. GSM lisans satışı ile özelleştirmede bugüne kadar yapılan özelleştirmelerin en yüksek hasılası da elde edilmiş olacak. Özelleştirmede bugüne kadar tek kalemde Petrol Ofisi A.Ş'nin yüzde 51 oranındaki satışından 1 milyar 260 milyon dolar, Tüpraş'ın yüzde 31.5 oranındaki halka arzından 1 milyar 143.4 milyon dolar ve İş Bankası'nın yüzde 12.3 hissesinin halka arzından da 632.6 milyon dolar gelir sağlanmıştı. 2001 yılı bütçesi için oldukça önemli bir kalem olan özelleştirmede, İŞ-TİM Ortaklığına GSM 1800 lisans satışı ile birlikte, yılbaşından bugüne kadar yapılan uygulama toplamı, 5.5 milyar doları bulacak.