Kuzey Irak’ta 500 Türk şirketi yatırım yapıyor

ÖNÜMÜZDEKİ hafta İstanbul ilginç bir konuk ağırlayacak. Türkiye’nin tam da Kürt Açılımı’nı tartıştığı bugünlerde İstanbul’a gelerek “Kuzey Irak’ın Yatırım Potansiyeli ve Türk İş Dünyasına Sunduğu Fırsatlar” konferans verecek olan bu konuğun adı Khaled Salih. Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi Başbakan Başdanışmanı ünvanına sahip olan Dr. Khaled Salih, Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi’nin ulusal ve uluslararası arenada yürüttüğü birçok projede aktif rol alıyor. Dr. Salih, 2006’dan bu yana Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi’nin enerji ve tabii kaynaklar alanında gerçekleştirdiği projelere danışmanlık yapıyor. Dr. Salih, 17 Eylül’de gerçekleşecek konferans öncesinde internet üzerinden sorularımızı yanıtladı. Dr. Salih, Kuzey Irak’ın yabancı yatırımcıya açık bir politika izlediğini vurgularken, yatırımcılar arasında 500 Türk şirketi bulunduğunu açıkladı. Dr. Salih, bu yıl onaylanan 145 projenin tutarının ise 16 milyar dolar olduğunu belirtti. “Yatırım düşünen tüm Türk şirketlerine kapımız açık” mesajı veren Dr. Salih, sorularımızı şöyle yanıtladı:
Uçaklar dolu uçuyor
*   Türk şirketleriyle yapılan anlaşmalarda artış olduğu söylenibilir mi?
-  Evet, bunun sonucunda uçaklarımızdaki doluluk oranları artıyor. Türk yatırımcılar, bölgeyi ve potansiyel vadeden iş kollarını araştırıyor. Önümüzdeki dönemde bu ilginin daha da artacağını düşünüyoruz. Yapılan ziyaretler önümüzdeki dönemde yatırım olarak dönecek.
Türklere kapımız açık
*   Türkiye-Irak ticaret hacmi 5 milyar dolar olarak hesaplanıyor, yıl sonuna kadar 8’e çıkması bekleniyor. 2 yılda rakamın 25 milyar dolara ulaşacağından söz ediliyor. Siz ne diyorsunuz?
-  Bu rakamlar doğru fakat Türk iş adamlarının bölgedeki potansiyeli tanımasıyla bu rakamları aşarız. Bölgeye ciddi anlamda yatırım düşünen tüm Türk şirketlerine kapımız açık. Bu şirketlerin yatırım süreçlerini kolaylaştırmak adına elimizden gelen desteği veriyor olacağız.
16 milyar dolarlık proje
*   Bölgedeki toplam yatırım hakkında bilgi verebilir misiniz? Hangi ülkeler ön plana çıkıyor?
-  Türk şirketinin dışında İran, ABD, Lübnan, İngiltere, Almanya, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Kuveyt ve Ürdün bölgede yatırım yapan ülkeler arasında. 145 projeden toplam 16 milyar dolar yatırım bu yılın başında onaylandı.
Türkler ilk 10 arasında
*  Türk yatırımcıların ilgisini rakamsal olarak açıklayacak veriler var mı elinizde?
-  2008’in başında Türk şirketlerinin bölgeye yatırım yapanlar arasında ilk 10’da yer aldığını biliyorum. 500’den fazla Türk şirketinden bahsediyoruz. Şirket sayısının artmasına kesin gözüyle bakıyoruz.

‘Özel bir şirketin davetiyle gelmem’ dedi BİE getiriyor

DR. KHALED Salih’i İstanbul’a konuşmacı olarak getiren kuruluş Bersay İletişim Enstitüsü (BİE). Ali Saydam’ın sahibi olduğu Bersay İletişim Grubu’na bağlı olan bu kuruluşun Dr. Khaled Salih ile tanışıklığı, Genel Enerji’nin 1 Haziran’daki törenine, Irak petrolünün Yumurtalık hattından dünyaya açıldığı günlere rastlıyor. Bu bölgede petrol çıkaran şirketlerden biri olan Genel Enerji (Çukurova Grubu şirketlerinden) için bölgede bulunan Bersay yöneticileri, Dr. Salih’ten oldukça etkileniyor ve Türkiye’ye gelip yatırımcılara bölgedeki iş olanaklarını anlatıp anlatmayacağını soruyor. Dr. Salih, bu öneriye sıcak bakıyor ancak bulunduğu konum nedeniyle özel bir şirketin davetlisi olarak gelemeyeceğini, resmi bir temsilde de bulunamayacağını belirtiyor. Bersay, hemen bir formülü buluyor ve Dr. Salih BİE’nin davetlisi olarak İstanbul’a geliyor.

Nabucco’ya yeşil ışık

*  Kuzey Irak denilince akla petrol geliyor ama bölgenizde doğalgaz da var. Önümüzdeki günlerde Kuzey Irak’ın Nabucco projesinde yer alması söz konusu olacak mı?
-  Doğalgaz bölgenin yüksek potansiyeli olan başka bir yatırım alanı. Hem Türkiye hem de Avrupa bölgeden doğalgaz ihracından çok faydalanabilir.

Irak’a açılan kapıyız, 5 kat fazla yatırım gerek

*   Kuzey Irak’taki yatırım potansiyelini anlatır mısınız?
-  Bölgedeki altyapı, inşaat, ithalat/ihracat, finans yatırımları, servis sektörü gibi birçok alanda potansiyel var. Kuzey Irak bölgesi Irak yatırımlarına açılan bir kapı olarak da düşünülebilir. Irak’ta savaştan sonra Kuzey Irak’ta olan yatırımların en az 5 katı daha fazla yatırıma ihtiyaç var. Bölgede elektrik santralları ve rafineriler haricinde yol, oteller ve ofis binaları yatırımı konusunda yüksek bir potansiyel bulunuyor. Altyapı yatırımları, önümüzdeki dönemde geliştireceğimiz yatırım alanlarının daha sağlıklı yapılanmasını sağlayacak.
*   Özellikle beklediğiniz sektörler, bir önceliğiniz var mı?
-  Hükümetin öncelikleri elektrik, su, petrol ürünleri, içme suyu ve sağlık hizmetlerinde yatırım oldu. 2003’te yaşadığımız değişimlerden sonra bölge halkının beklentileri her yıl daha da çok artıyor. Başbakanımız Neçirvan Barzani’nin hedeflerinden biri de bölgede elektrik ve petrol ürünleri yatırımı sağlamak. Geçen iki yılda bu alanda çalışmalarımız olsa da, bu hızlı bir kalkınma sürecine giden Kuzey Irak Bölgesi’nde yatırım süreci de bunu desteklemesin önceliğimiz. Bu çerçevede ana sanayi ve üretim kollarında yabancı yatırımcıya açık bir politika izleyeceğiz

Gelişen pazarlarda riskin karşılığı kârdır

*   Yatırımcıların neden sizin bölgenizi tercih edeceğini düşünüyorsunuz?
-  Çünkü bölgemiz gelişmekte olan bir pazar. Bu çerçevede her gelişmekte olan bölgede olduğu gibi risk alabilen iş adamları bunun karşılığını çok hızlı ve çok daha karlı bir şekilde alabileceklerini düşünüyoruz. Bu sadece bizim için değil gelişmekte olan tüm bölgeler için geçerli bir sonuç. Gelişmekte olan bir pazarda, yatırımcılar pazarı ve bölgeyi geliştirmekte önemli rol oynarlar. İş gücünü yeni gelen ve risk alan yatırımcılar için geliştirme şansları olur. Bu noktada da önce gelen ve tüm yatırım kriterlerini evrensel ilkelerle gerçekleştiren yatırımcılar her zaman daha avantajlı konuma sahip olurlar ki bu da doğal bir sonuç.

Siyaset bilimi doktoru anayasa için çalıştı

KHALED Salih’in akademik kariyerinde inşaat mühendisliği, siyaset bilimi, fen bilimleri yer alıyor. İsveç’te University of Gothenburg’ta fen bilimleri eğitimini yüksek lisansla, siyaset bilimi eğitimini de doktora ile tamamlayan Salih, University of Southern Denmark’ta Ağustos 1997-Haziran 2009 tarihleri arasında öğretim üyesi ve araştırmacı olarak çalıştı. Salih’in bugüne kadar aldığı görevlerden bazılarını 2006’da Irak hükümeti ile yürütülen “Federal Petrol ve Gaz Yasası” müzakereleri, yasa taslaklarının oluşturulması, Ağustos 2007’de yürürlüğe giren “Kuzey Irak Bölgesi Petrol ve Gaz Yasası”nın hazırlanması, Kuzey Irak yönetiminin uluslararası petrol şirketleriyle yaptığı 30 petrol anlaşmasının müzakere ve imza edilmesi, Mayıs 2006 ile Mayıs 2007 tarihleri arasında Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi resmi sözcülük, Irak Anayasa’sının oluşturulmasında bölgesel heyete danışmanlık olarak sıralanıyor. Ayrıca Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi Anayasa taslağının hazırlanmasında da kişisel olarak görev alan Dr. Salih, Irak Yeniden Yapılanma ve Gelişim Konseyi’nin de üyesi.