Kutsal yemiş zeytinin mitolojik yolculuğu... İsis’in gözdesi Afrodit’in güzellik iksiri
Güncelleme Tarihi:
Kutsallığın, bolluğun, bereketin, adaletin, sağlığın, barışın sembolü olan zeytin, mitolojilerin de baş meyvesi. Kimi zaman başarılı bir sporcunun şampiyonluk tacı, kimi zaman Mısır tanrıçalarının meyvesi, kimi zaman da Afrodit’in güzelleşmek için yüzüne sürdüğü bir iksir olarak çıkıyor karşımıza...
Dünyanın en eski ağacı ve ölümsüzlüğün simgesi olarak bilinen zeytin ağacı; mitolojilerde olduğu gibi Kur’an-ı Kerim, İncil ve Tevrat’ta da kutsal ağaç olarak nitelendirilir. Zeytinin kullanım alanının geniş olması nedeniyle peygamberlerden krallara, Yunan tanrılarından firavunlara kadar zeytinle ilgili pek çok hikâye anlatılır.
TUTANKAMON’UN TACI
Eski Mısır uygarlığında zeytin ağacının Milattan Önce 1600’lerde Nil Deltası’nda ekilmeye başlandığı ileri sürülür. Hikâyeye göre bundan 6.000 yıl önce tanrıça İsis, Mısırlılara zeytin ağacı yetiştirmeyi ve ürünlerinden faydalanmayı öğretir. Mısır firavunlarından Tutankamon’un (MÖ 1333-1323) zeytin dallarından örülmüş tacı da adaletin sembolü olarak kabul edilir. Mısırlıların zeytin ağacının yaprağını ezerek elde ettikleri kıymetli yağı firavunlarını mumyalamakta kullandıkları da bilinir.
ATHENA’NIN ARMAĞANI
Yunan mitolojisine göre zeytin ağacı, bilgelik tanrıçası Athena ile deniz tanrısı Poseidon arasındaki bir yarışma sonucu oluşur. Poseidon ve Athena, Kekrops’un kurduğu kente kendi adlarının verilmesini ister. Zeus ise hangi tanrı ya da tanrıça insanlığa daha elverişli ve daha faydalı bir iş yaparsa kurulan kente onun adının verileceğini söyler. Poseidon üç dişli yabasıyla bir kayaya vurur vurmaz su fışkırır ve azgın bir at çıkar. Athena ise mızrağıyla kayaya vurur ve dalları meyvelerle dolu bir zeytin ağacı oluşur. Athena, zeytin ağacını barışı ve medeniyeti simgelediği için insanlara armağan eder.
ÖLÜMSÜZLÜK SİMGESİ
Yunan ve Roma mitolojisine göre, tanrılar ve yarı tanrılar zeytin ağacının dalları altında doğarlar. Zeus’un ikiz çocukları Apollon ve Artemis’in zeytinlikte doğduğu söylenir. Antik dönemin olimpiyat oyunlarında başarı kazanan sporcular, zeytin ağacının dallarından yapılmış taçlarla ve zeytinlerden sıkılan yağların konulduğu amfora ile ödüllendirilir. Yunan tanrıçası Afrodit’in güzelleşmek için yüzüne zeytin sürdüğü de söylenir. Ayrıca Yunancada alfabenin son harfi olan Z (Zeta), ölümsüzlüğü simgeler ve zeytin anlamına gelir.
BUGÜN DÜNYA ZEYTİN GÜNÜ
2 Aralık 2019 tarihinde Uluslararası Zeytin Konseyi (IOC) girişimi ve Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO) aldığı kararla zeytin ağacı, Somut Olmayan Kültürel Miras listesine eklendi ve 26 Kasım gününün “Dünya Zeytin Günü” olarak kutlanılması kararı alındı.