'Kuşsal' Dönüşüm

İSTANBUL Avrupa Yakası’nda, ağustos-eylül aylarında göç güzergâhındaki elektrik hatlarında arızaların yüzde 25’i kuşlardan kaynaklanıyor. Hem kuşları korumak, hem de arızaların önüne geçmek üzere çalışma başlatan BEDAŞ, ilk olarak 750 bin liralık yatırımla 500 noktaya ‘kuş koruma ekipmanı’ montajı yaptı. Ardından da 500 elektrik direğini, özel yatılımla ‘kuş dinlenme tesislerine’ dönüştürmek üzere düğmeye bastı.

MİLYONLARCA KUŞ UÇUYOR

Doğal hayat kaynaklı arızaların, tüm dünyadaki dağıtım şirketlerine yıllık maliyetinin 10 milyar dolardan fazla olduğu hesap ediliyor. Elektrik iletim ve dağıtım alanında dünyanın önde gelen yayınlarından INMR ve bu tip çözümler üreten TC Connectivity şirketine göre, bu arızaların yarısı kuşlardan kaynaklanıyor. Dünyanın en önemli kuş göç yollarından biri olan İstanbul üzerinden de ilkbahar ve sonbahar aylarında yaklaşık 400 bini leylek, 200 bini yırtıcı kuş olmak üzere milyonlarca kuş geçiyor. Kuşların ilkbahar göçü İstanbul’un kuzeyinde yoğunlaşırken, sonbahar göçünde ise leylekler Marmara Denizi, Büyükçekmece, Küçükçekmece, Yeşilköy, Zeytinburnu, Eminönü ve Adalar üzerinden geçiyor. İşte bu güzergâh üzerinde ilkbaharda elektrik arızlarının yüzde 10’u, sonbaharda ise yüzde 25’ kuşlardan kaynaklanıyor.

DİNLENME PLATFORMU

İstanbul Avrupa yakasında 4.7 milyon aboneye hizmet veren BEDAŞ, hem kuşları ve doğal hayatı korumak, hem de bu nedenle oluşan elektrik arızalarını en aza indirmek için çalışma başlattı. Göç sırasında elektrik direklerinde dinlenen kuşların çarpılmasını önlemek için bu dönemlerde enerji akışını kesen BEDAŞ, son iki yılda 750 bin liralık yatırımla bu güzergâhta bulunan işletme müdürlüklerine 500’den fazla kuş koruma ekipmanı montajı yaptı. Şimdi sıra yaklaşık 250 bin liralık yatırımla 500 adet kuş dinlenme platformunu devreye almakta. BEDAŞ, kuşlar kanatlarını açtığı sırada kısa devre olmaması amacıyla izolatörlerde kuş koruma ekipmanı kullanıyor. BEDAŞ Genel Müdürü Mehmet İslamoğlu, “Enerji nakil hatlarının havai olduğu bölgelerde, uygun yerlere 500 kuş dinlenme platformu yapacağız” diyerek çalışmaların başladığına vurgu yapıyor.

KUŞLAR DİNLENİRKEN ENERJİ KESİLİYOR

İSTANBUL’un Avrupa Yakası’nda yerel yönetimler de ‘elektrik kesintisinin nedeninin’ vatandaşa duyurulması için destek oluyor. Camilerden yapılan anonslarla kuş göçleri nedeniyle enerji verilemediği halka anlatılıyor. BEDAŞ ekipleri, göç zamanlarında koruması bulunmayan elektrik direklerinde dinlenen kuşların telef olmaması için bu süre boyunca enerji akışını kesiyor. Bölgenin elektriği başka hatlardan karşılanmaya çalışılıyor.

ON BİNLERCE YILDIR AYNI YOL

ORNİTOLOG Dr. Arzu Gürsoy Ergen, Avrupa’da üreyen binlerce leylek, şahin ve kartalın on binlerce yıldır aynı göç yollarını kullanarak İstanbul Boğazı yolu ile Anadolu’ya, Ortadoğu ve Afrika’ya geçiş yaptığını söyledi. Leylek yuvalarının 400 kilogram ile 2 ton arasında değiştiğine işaret eden Ergen, yuvaların elektrik direklerine ciddi yük olduğuna vurgu yaptı. İstanbul’da yapılan kuş göç araştırmalarına göre, süzülerek göç eden kuş türü sayısının 30’un üzerinde olup ilkbaharda ve sonbaharda yaklaşık 400 bin leylek, yaklaşık 200 bin yırtıcı kuşun göç ettiğini dile getiren Ergen “İstanbul’da tespit edilen kuş türü sayısı 352. İlkbahar göçü dar bir aralıkta gerçekleşirken, sonbahar göçü daha geniş aralıkta gerçekleşir. İlkbaharda üreme alanlarına ulaşmak için acele ederken sonbaharda daha ağırdan alarak göç edebilirler” dedi.