Kuru soğan ve patateste hem üretim hem ticaret arttı

Resmi Gazete'nin dünkü sayısında yayımlanan tebliğle ihracatı ön izne bağlanan patates ve soğanda, geçen yıl üretimin yanı sıra ihracat ve ithalatta da artış gerçekleşti.

AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlediği bilgiye göre, ülkede patates ve kuru soğan üretimi son 5 yılın en yüksek rakamına ulaştı.
Kuru soğan üretimi 2015-2019 döneminde toplam 23 milyon 839 bin 824 ton oldu. Ürünün en çok yetiştirildiği yerler Ankara, Amasya, Çorum, Adana ve Tokat olarak sıralandı.

Kuru soğanda son 5 yılda 34 milyon 278 bin 848 dolarlık ithalat yapılırken, bunun 34 milyon 98 bin 440 dolarlık kısmı geçen senenin 11 ayında gerçekleştirildi. Mevsimsel etkilerle soğan fiyatlarında yaşanan yükseliş, ithalatla frenlenmişti. Geçen yıl en çok ithalatın yapıldığı ülke ise 22 milyon 349 bin 256 dolarla Mısır oldu.

5 yıllık dönemde ihracattaki artış da dikkati çekti. 2015-2019 döneminde 111 milyon 767 bin 376 dolarlık kuru soğan ihracatı yapıldı. Geçen yıl 11 ayda yapılan dış satış 31 milyon 597 bin 178 doları buldu. Ocak-Kasım 2019 döneminde en çok ihracat 5 milyon 337 bin 310 dolarla Birleşik Arap Emirlikleri'ne gerçekleştirildi.

PATATES ÜRETİMİ ARTTI

Patates üretiminde de geçen yıl son 5 yılın en yüksek rakamına ulaşıldı.

Ocak-Kasım 2019 döneminde toplam 2 milyon 200 bin ton patates üretildi. Patatesin en çok üretiminin yapıldığı yer Niğde olurken, bu ili Konya, Afyonkarahisar, Kayseri ve İzmir takip etti.

Son 5 yılda 38 milyon 565 bin 510 dolarlık patates ithalatı yapıldı. Bunun 31 milyon 994 bin 53 dolarlık kısmı geçen yılın 11 ayında gerçekleştirildi. En çok ithalatın yapıldığı ülke ise 29 milyon 570 bin 22 dolarla Mısır oldu.

Patates ihracatı da geçen yıl, bir önceki yıla göre arttı. 2018'de 22 milyon 782 bin 144 dolarlık ihracat yapılırken geçen yılın 11 ayında dış satış tutarı 24 milyon 267 bin 725 doları buldu. Geçen yıl en fazla ihracatın yapıldığı ülke 10 milyon 803 bin 484 dolarla Irak oldu. Son 5 yılda gerçekleştirilen ihracat ise 97 milyon 533 bin 627 dolar olarak kayıtlara geçti.

Böylece Resmi Gazete'nin dünkü sayısında yayımlanan tebliğle ihracatı ön izne bağlı mallar listesine eklenen kuru soğan ve patateste geçen yılın 11 ayında toplam 66,1 milyar dolarlık ithalat ve 55,9 milyon dolarlık ihracat gerçekleşmiş oldu.

"ÜRETİMDE İSTİKRAR" HASSASİYETİ

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar, AA muhabirine, kuru soğan ve patates üretiminde meydana gelen dalgalanma ve pazarlama sorunlarının üreticiden tüketiciye tüm tarafları etkilediğini söyledi.

İki üründe ihracatın ön izne bağlandığını hatırlatan Bayraktar, "Hindistan'a ihracatı dikkate alındığında, arzda olası bir daralmanın yaşanmaması bakımından kuru soğan için bu karar alınmış olsa da patatesin listeye dahil edilmesi sıkıntıya yol açabilir. Birlik olarak, iç tüketimi artırmaya yönelik çaba gösterirken kuru soğan ve patateste böyle bir karar uygulanırsa çiftçimiz pazarlama problemiyle karşı karşıya kalacaktır." dedi.

Bayraktar, patates ve kuru soğan üretiminde geçen yıl bir önceki yıla göre artış gerçekleştiğine işaret ederek, Irak'ın uyguladığı yüksek vergilerin patates ihracatını olumsuz etkilediğini bildirdi.

Üreticinin yaşadığı sorunların kalıcı çözümünün üretimde istikrarın sağlanmasıyla mümkün olacağını vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:
"Üretim planlaması yapılmalı, ihracat imkanları artırılmalı, üreticilerimizin üzerindeki girdi yükü hafifletilmelidir. Bu yıl patateste üretiminin fazla olması nedeniyle tüketimin artırılmasına yönelik bulunduğumuz girişimlere olumlu yanıt alıyoruz. Milli Savunma Bakanlığı talebimize olumlu geri dönüş yaparak, kuvvet komutanlıklarına yemek listelerinde patates tüketiminin artırılması yönünde teşvik edici talimat verdi."