Kurlar oynadı kárlar azaldı

Halka açık 264 ÅŸirketin geçen yıl sonundaki 580 milyon dolarlık kárı altı aylık bilançolarda 307 milyon dolara indi. Böylece BaÅŸbakan Bülent Ecevit'in saÄŸlığının bozulmasından sonra yaÅŸanan dönemin ve kur artışının halka açık ÅŸirketlere faturası 273 milyon dolar oldu.Ä°STANBUL Menkul Kıymetler Borsası'nda (Ä°MKB) iÅŸlem gören ÅŸirketlerin, 264'ü, bu yılın ilk yarı sonuçlarını açıkladı. Banka ve sigorta ÅŸirketleri dışında kalan bu 264 ÅŸirketin, altı aylık toplam kárı 485 trilyon 583 milyar lira oldu. Merkez Bankası'nın 28 Haziran 2002 kurlarına göre 307 milyon 526 bin dolar olan toplam kárlılık, üç aylık bilançolara göre yüzde 47 geriledi. Söz konusu 264 ÅŸirket, üç aylık bilançolarında Türk Lirası (TL) bazında 781 trilyon, dolar bazındaysa 580 milyon 938 bin dolar net kár açıklamıştı. Böylece yılın ikinci çeyreÄŸinde BaÅŸbakan Bülent Ecevit'in saÄŸlığındaki bozulma sonrasında yaÅŸanmaya baÅŸlayan siyasi boÅŸluÄŸun ve TL'nin deÄŸer kaybının halka açık ÅŸirketlere faturası TL bazında yaklaşık 100 trilyon, dolar bazındaysa 273 milyon dolar oldu. Aynı 264 ÅŸirket geçen yılın Haziran ayında 1 katrilyon lira net zarar açıklamıştı. Bu ÅŸirketlerin 2001 yıl sonu net zararlarının toplamı 820 trilyon lira olmuÅŸtu.Åžirketlerin bu yılın ilk üç ay sonuçlarıyla altı aylık sonuçları arasındaki kárlılık gerilemesinin, kısmen bilançolara yansıyan kur farklarından, kısmen de yeniden krize girilebilir endiÅŸesine dayalı tedbirler ve satış daralmalarından kaynaklandığı görüldü.Bilançosu incelenen 264 ÅŸirketin 110'u zarar ederken, 154 tanesi kár saÄŸladı. Aynı ÅŸirketlerin geçen yıl Haziran bilançolarında 130 tanesi kár açıklamıştı. Söz konusu ÅŸirketlerin kár ile zarar deÄŸiÅŸimlerinde Turkcell, EreÄŸli Demir Çelik (Erdemir), Çukurova Elektrik, Ford Otosan gibi yüksek rakamlı sonuçlar açıklayan kuruluÅŸlardaki deÄŸiÅŸimler etkin oldu.Altı aylık sonuçlara göre borsanın en kárlı ÅŸirketi Çukurova Elektrik oldu. Geçen yıl içinde ve sonunda rekor zararlar açıklayan, bu yılın ilk üç aylık döneminde ise 283 trilyon liralık rekor kár elde eden Turkcell, altı aylık bilançosunda 114 trilyon lira kár bildirerek, borsanın en kárlı ikinci ÅŸirketi oldu. Turkcell geçen yıl Haziran bilançosunda 376 trilyon, yıl sonunda da 646 trilyon lira zarar açıklamıştı.Petrol Ofisi (PO), borsanın en kárlı üçüncü ÅŸirketi haline geldi. Geçen yıl Haziran bilançosunda 104 trilyon lira, yıl sonunda da 186 trilyon lira net kár açıklayan PO, bu yılın ilk üç ayında 36 trilyon 803 milyar lira net kár elde ettikten sonra altı aylık bilançosunda da 63 trilyon 341 milyar lira net kár açıkladı.Altı aylık sonuçlara göre en yüksek zarar Erdemir'den geldi. 138 trilyon lira zarar açıklayan Erdemir'i, 130 trilyon lira zararla Ford Otosan, 75 trilyon lira zararla Karabük Demir Çelik (Kardemir) izledi.8.1 milyar dolar özsermayeleri var264 ÅŸirketin toplam özsermayelerine bakıldığında ise geçen yıl Haziran sonunda dolar bazında 7 milyar dolar olan özsermaye toplamı, 12 ay sonra bu yılın Haziran sonunda 8.1 milyar dolara yükseldi. Özsermaye toplamı, Türk Lirası (TL) bazında 8.8 katrilyon liradan, 12.9 katrilyon lira çıktı. Böylece özsermaye toplamı TL bazında yüzde 46.2, dolar bazında da yüzde 16.7 artış kaydetti.Artış oranı itibariyle incelenen dönem açısından ‘‘kötünün iyisi’’ görüntüsü veren özsermayeler, Türkiye'de çok uzun yıllardır süren özsermaye yetersizliÄŸi ile birlikte düşünüldüğünde, halka açık ÅŸirketlerin, kriz sürecinin biraz daha uzaması halinde yeniden sıkıntılı bir dönem yaÅŸayabileceklerini gösterdi. DiÄŸer taraftan sözkonusu 264 ÅŸirketin faaliyet giderlerini daraltmak amacıyla bütün tedbirleri almaya çalıştığı Haziran bilançolarıyla ortaya çıktı. Geçen yıl Haziran bilançolarındaki toplam faaliyet giderleri 1 milyar 476 milyon dolar olurken, bu yıl söz konusu toplam 1 milyar 583 milyon dolara çıkarak, yüzde 7.2 artabildi. Finansman giderlerinde ise net olarak daralma oldu. Geçen yılın ilk yarısında 3.2 milyar dolar olan finansman giderleri bu yılın aynı döneminde yüzde 56'lık daralışla 1.4 milyar dolara indi.Â