Küresel savaşın ikinci cephesi

YENİ dünya düzeninde herkes fiyat ödüyor, ABD bile... Washington eğer ucuz petrol istiyorsa Afganistan’da savaşmak, Irak’taki işgalini sürdürmek zorunda.İkiz açığını (bütçe ve cari açık) kapatabilmek amacıyla faiz artışında vites yükseltecek, doların değer kaybına tahammül gösterecek. İnanın, küresel savaşın ikinci cephesi Irak’tan bile kanlı geçecek. Kur savaşları senaryolarını ve Türkiye’ye muhtemel etkilerini tartışalım mı? * * *USD hálá dünya parası: USD/TL kurunun Başkan Bush’un yeniden seçilmesini takip eden birkaç hafta içinde 50 bin liradan fazla gerilemesi, döviz yatırımcısını ‘Dolar uluslararası para birimi olma özelliğini mi kaybediyor?’ paniğine soktu. Oysa doların küresel rezerv parası konumu, trilyonluk tercihlerin sonucu. Dünya merkez bankalarının toplam rezervlerinin üçte ikisi dolar. 2 trilyon dolar rezerv içinde Euro’nun payı sadece yüzde 13. Bu ne anlama geliyor biliyor musunuz? Yüksek kurdan dolar alsanız da satmadan zarar gerçekleşmez. Benzer hesapla merkez bankaları da ancak dolardan Euro’ya geçince zarar göreceği için acele etmez. * * *Önümüzdeki günlerde doları bekleyen riskler belli:Rusya, USD satarsa: Rusya Merkez Bankası, rezervinin (98 milyar USD) yarısını oluşturan dolarların bir bölümünü Euro’ya çevirirse düşüş hızlanır. Yalnız Rusya’nın bu restinin ABD ve AB’nin taraf olduğu Ukrayna krizine denk geldiği unutulmamalı. Çin desteği keserse: Euro’yu rekora ‘Çin dolar satıyor’ dedikodusu taşıdı. Çin başta ABD olmak üzere dünya pazarına ucuz mal üreterek her yıl 100 milyon kişiye iş yaratıyor. ABD Doları’nı güçlü tutmak işine geliyor. Politika değişirse parite ciddi oynar. Euro/USD paritesi nasıl geriler? Üç yolu var: Avrupa faizi inerse: AB ve ABD faizi yüzde 2 ile eşit. Avrupa Merkez Bankası pariteye 1.35’te müdahale eder ve başaramazsa faizini indirebilir.Çin parası değerlenirse: Çin, USD karşısında sabit kur uyguluyor. Renminbi’nin değer kazanmasına izin verirse ABD’nin dış ticaret açığı azalabilir. ABD yeni vergi koyarsa: Zor ama Başkan Bush bütçe açığını kapatmak amacıyla yeni vergi koyarsa piyasa olumlu tepki verir. * * *Kur savaşının Türkiye’ye yansıması nasıl olabilir?Petrol fiyatı artarsa: Petrol fiyatında Euro’ya geçmek zor. Dolar düşmeye devam ederse petrol üreticileri, fiyatı daha da artırabilir. USD faizi yükselirse: ABD’de kasım enflasyonu da (ekimdeki gibi) çok yüksek çıkarsa Merkez Bankası faizi hızla yükseltir, sıcak para ABD’ye dönüşe geçer. Rekabet gücümüz azalırsa: Çin, Hindistan ve Pakistan parası TL karşısında düşüşe geçti, böyle giderse Uzakdoğu’ya karşı rekabet gücümüz azalır. Cari açık etkisi de var: İhracatımız Euro bölgesine, ithalatımız USD ile. Ucuz dolarla ithalat patlarsa cari açık büyür.* * *Türk tasarrufçusu bu fırtınada hangi ipe sarılıyor?Ekim ayında yabancılar 1.2 milyar dolar döviz bozup bono/hisse aldı.Yine aynı ayda Türk vatandaşları, dövize 2.1 milyar dolar yatırdı.Yani bütün kur oynaklığına rağmen döviz bu coğrafyada hálá geçer akçe!Demek ki ya daha yeterince ders almadık... Veya yeterince güvenemiyoruz.