Küresel piyasalarda ‘resesyon’ dalgası

Küresel piyasalarda resesyon fiyatlaması bitmiyor. Önceki günkü fiyatlamalarda oldukça sert hareketler yaşandı. Peki neler oldu? Küresel borsa endekslerinde derin kayıplar oldu. Dolar endeksi 20 yılın zirvesine tırmanırken; Euro/dolar paritesi tepetaklak aşağı gitti ve 20 yılın dip seviyesini gördü. Altın ve gümüşte de düşüşler derinleşti. Petrol fiyatları yüzde 10 civarı aşağı geldi. ABD 10 yıllık tahvil faizlerinde düşüş hızlandı.

DOLAR GÜÇLENİYOR

Dün piyasalar nispeten daha olumlu bir gün geçirirken, kayıplar geri almaya çalışıldı. Küresel borsa endekslerinde toparlanmalar gözlendi. Petrol fiyatları, dün sabah saatlerinde yükselirken, sonrasında yeniden düşüşe geçti. Yatırımcıların doları güvenli varlık olarak görmesiyle ABD para birimi dünyada güçlenirken; ABD dolarının Euro, Japon yeni, İngiliz sterlini, Kanada doları, İsveç kronu ve İsviçre frangı olmak üzere 6 para birimine karşı değerini ölçen dolar endeksi 20 yılın zirvesine tırmandı. ABD tahvil faizleri dün yükselişe geçse de; önceki günlerde hızlı düşüşlerine şahit olduk. ABD tahvil faizlerindeki düşüş, bize petrol fiyatlarındaki gerilemenin öncülüğünde enflasyon riskinin azaldığını ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz artırımlarında daha ılımlı davranabileceğini anlatıyor.

PARİTE NEDEN GERİLİYOR?

Euro/dolar paritesi, dünkü işlemlerde son 20 yılın en düşük seviyesini yeniledi. Euro’da görülen bu değer kaybında Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) faiz arttırımlarında daha sakin davranabileceği beklentisi etkili oluyor. ECB’nin temmuz ayı toplantısında 11 yıl sonra ilk faiz artırımını gerçekleştirmesi bekleniyor. Ayrıca önceki gün Almanya’nın 30 yıl sonraki ilk dış ticaret açığını vermesi de başka bir etken olarak karşımıza çıkıyor. Avrupa resesyona ABD’den daha yakın duruyor. Avrupa ekonomisindeki bu kötüleşmede Rusya-Ukrayna savaşı öne çıkıyor. Rusya-Ukrayna savaşının başlamasıyla, enerji fiyatlarında yaşanan büyük artış Avrupa Birliği’ni oldukça olumsuz etkiledi.

ALTIN DOLARIN GÖLGESİNDE

Yatırımcıların güvenli liman olarak dolara yönelmesiyle, değerli metallerde sert düşüşler gözlendi. Ons altın, dün 1.751 dolar seviyesine kadar gerileyerek; 9 ayın en düşük seviyesini gördü. Ons gümüş ise kayıp daha derin olurken; 24 ayın dibini gördü.

RESESYON KAYGISI NASIL DAĞILIR?

INVEO Portföy Fon Yönetim Müdürü Eral Karayazıcı yaptığı değerlendirmede şunları söyledi: “Önceki gün küresel piyasalarda günlük periyotta son ayların en sert satışlarından birine şahit olduk. Mayıs ayında Almanya’nın dış ticaret açığı verdiğinin açıklanmasıyla ilk kırılma Euro/dolar paritesinde yaşandı. Satış dalgasına liderlik eden cephe ise petrol oldu. Bu fiyatlamanın ilk sonucunu enflasyon cephesinde göreceğiz. Mayıs sonunda 116 dolar olan petrol fiyatının 5 haftada 103 dolara düşüşü kalıcılık gösterirse, ileriye dönük küresel enflasyon beklentileri aşağı gelecektir. Bu da merkez bankalarının görece daha az faiz artışı yapması sonucunu doğuracak. Nitekim bu hafta ABD tahvil faizlerinin yüzde 2.80 civarına gerileyişi Fed’in faiz oranını yüzde 3 üzerine yükseltmek zorunda kalmayacağı beklentisini yansıtıyor. Önümüzdeki bir yıl dünya ekonomisinin ve bu kanal üzerinden Türkiye ekonomisinin performansı üzerinde en kilit role sahip olacak faktör; Avrupa ile Rusya arasında gaz restleşmesinin yaşanıp yaşanmayacağı olacak. Olası bir uzlaşma oyun değiştirici olup, resesyon kaygısının hızla dağılmasına sebep olacak; aksi senaryoda ise Avrupa kuvvetle muhtemel bir resesyona girecektir.”