Küresel gıda endüstrisi onun peşinde

Küresel gıda endüstrisinin son icadı kinoa ve moringa gibi tarım ürünleri yok satarken, Anadolu’nun 10 bin yıllık buğdayı siyez hepsini sollamaya hazırlanıyor. Siyezin genetiği bozulmadan bugüne ulaşan tek buğday türü olduğu ve 14 kromozondan oluştuğu bilim çevrelerince onaylanınca olan oldu. 'Canan Karatay ekonomisi'nin tavsiyesiyle de trend yiyecekler listesinde zirveyi zorlar duruma geldi.

İNSANIN EKTİĞİ İLK BUĞDAY

Güney Amerikalı bir kabilenin akşam yemeği olan kinoa, gelişen teknolojiyle artık çok rahat kitlelerle buluşuyor. Meraklısı, sağlık peşinde koşanı ve moda olanı fütursuzca tüketeni sayesinde yerel tarım ürünleri küresel bir markaya dönüşüp, gıda sanayiine milyarlarca dolar kazandırıyor. Hal böyle olunca, hem içeriği hem de hikayesiyle bizim evladiyelik siyez zirve için gün sayıyor.

Peki nedir bu siyez buğdayı? Yeni Şafak'ın haberine göre Latince ismi Tiriticum Monococcum. 10 bin yıl önce Mezopotamya'da avcı-toplayıcılıktan tarım toplumuna geçen insanlığın, yabani tohumlardan devşirerek ektiği ilk buğday. Günümüzde yoluna Kastamonu'da devam ediyor. Avrupa’da 'Eirkorn' olarak biliniyor ve üretimi geleneksel özellik taşıyor. İşin sırrı da burada. Hasattan sonra buğday kazanda kaynatılıyor, güneşte kurutulduktan sonra su değirmeninde kabuğundan çıkarılıyor. Besleyici özelliği yanında, kalp damar hastalıklarına birebir ve kilo vermeye yardımcı olması gibi onlarca özelliğiyle dikkat çekiyor.

ÜRETİMDE YÜZDE 25 ARTIŞ

Kastamonu İhsangazi Siyez Üreticileri Derneği Başkanı Halit Nadir Alıcıoğlu, ilgiden memnun ve bu yıl verimin yüzde 25 arttığını ve ekim alanlarının genişlediğini söylüyor. Makarnacı İtalyanların görüşme yapmak için sırada olduğunu paylaşıyor. Kastamonu geneli üretimin 3 bin 500 ton olduğunu belirtelim. Ham hali 2, işlenmiş hali ise 10 lira civarında satılan ürünün lüks markette ve internette kilosu 50 liraya kadar çıkıyor. Bu durum, aslında bizim evladiyelik buğdayın kaderini değiştirecek türden. Zira Göbeklitepe’de doğup dünyaya yayılan ve Türkiye’de 15 milyon kişinin geçim kaynağı olan buğdayın üretiminde son 30 yılda ciddi bir artış yaşanmazken, yerel çeşitleri de kaybolma riskiyle karşı karşıya.

SİYEZLİ ETİ BURÇAK

Bu nedenle, Anadolu’nun yerli tohumlarının markalaşması ve ticari bir ürün olarak çiftçisine kazandırması önemli. Talep patlaması gıda devlerini de harekete geçirdi. Son olarak World Wildlife Fund ile birlikte 'Türkiye Buğday Atlası' projesini başlatan Eti de, Burçak bisküvi ürün gamına siyez buğdayından ürettiği özel bir seri ekledi.

KASTAMONU'YA TALİH KUŞU KONDU

“Kastamonu’da 10 ilçemizde 750 çiftçimiz toplam 15 bin dönümde Siyez buğdayı üretiyor” diyen Kastamonu Ticaret ve Sanayi Odası (KATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Arslan, ürünün son yıllarda, çiftçilerin ana gelir kaynağı olmaya başlamasının yanında, ilin önemli kalkınma argümanlarından biri haline geldiğini söylüyor. Arslan, “15 bin dönüm olan ekim alanlarımızı artırdığımız takdirde Siyez buğdayının çiftçilerimize ve il ekonomimize katkısı daha da artacaktır. İstanbul’da yaşayan yaklaşık bir buçuk milyon hemşehrimizin geri göçünde de siyezin payı olacağını düşünüyoruz. Boş köylerimizin dolması hedeflerimiz arasında” diyor.

YURT DIŞINDAKİ FUARLARIN GÖZDESİ

Aslan, yurtdışı fuarlarda ürünün öne çıkıp popüler hale geldiğini söylüyor. Siyez işleyen gıda şirketlerinin sayısının her geçen gün KATSO bünyesinde arttığı bilgisini de paylaşıyor.

İhsangazi Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdür Vekili Engin Bıyıklı da talep sayesinde üretimin artışını, "Aşırı ilgi ürünün normal buğdaya göre daha pahalı satılmasını sağlıyor. Çiftçi böylece daha fazla kazanç elde edebiliyor” sözleriyle özetliyor.

BİZE LAF DÜŞMEZ, ZİRVE SENİN...

Sen 10 bin sene karakterden ve genetikten taviz vermeden bir yerde umutla bekle. Sonra birden en ünlü doktorlar, en kral profesörler adını haykırsın. Dev şirketler kapında, milyonlar sıranda beklesin…. Hayvan yemi olmaktan kurtulup, korkusuzca zirveye uç. Ne diyelim, idolümsün sevgili siyez. Geç gelen şöhretin tadını çıkar kardeş, hem de doyasıya… Her kim demişse ‘Dünya yalan’ diye inan yalan demiş. Ona en güzel cevabı yine Mevlana vermiş: “Bir yandan korkun bir yandan umudun varsa iki kanatlı olursun; tek kanatla uçulmaz zaten."

KÜRESEL GIDA ENDÜSTRİSİ PEŞİNDE

Siyezin uzun bir dönem ilgisizlikten dolayı hayvan yemi olarak kullanıldığını öğreniyoruz. Şimdilerde sipariş yoğunluğu nedeniyle hasadın ardından kısa sürede tükeniyor. Dünyada kıyıda köşede kalmış şifalı tarımsal ürünleri, üreticisinden yok paraya alıp, yüzlerce kat kârla satan küresel gıda endüstrisinin siyezi keşfetmesi an meselesi. Kastamonulu çiftçiler ve sektör temsilcileri yurt dışındaki ilgiden memnun. Zihinleri meşgul eden konu ise: “İş işten geçmeden 'Coğrafi ürün işareti'ni alıp, global bir marka oluşturalım.”