Kundura kampı

TÜRKİYE’de sayıları 600 bini geçen Suriye’deki içsavaştan kaçan sığınmacılar, İstanbul’un birçok bölgesine dağılmış durumda. Şirinevler’de çadırlarda yaşayanlar ve tekstil sektöründe çalışanların arkasından, İkitell Organize Sanayi Bölgesi’nde Ayakkabı ve Yan Sanayi İşletme Kooperatifin’de (AYMAKOOP) yüzlerce Suriyeli’nin sigortasız olarak çalıştığı ortaya çıktı. Ağır şartlar altında hiçbir güvenlik önlemi olmadan bölgede çalışan Suriyeliler’in haricinde onlarcası da iş aramak için bölgeye akın ediyor. Ayakkabı imalâtının her alanında Suriyeli sığınmacılara rastlamak mümkün. Çalışmak için sanayi sitesine gelenlerin genellikle hiç bir tecrübesi bulunmuyor. Haftalık yevmiye ile çalışanlara 150 lira ücret ödeniyor. İşverenler sigorta ödemedikleri için Suriyeli sığınmacıları çalıştırmayı tercih ediyor. Gelenlerin çoğu Türkçe dahi bilmiyor. İhtiyaçları olduğu için her türlü işi ve ücreti kabul ediyorlar.

PATRONUN İNSAFINA KALDI

İçsavaşın başlamasının hemen ardından ülkeyi terkeden Türkmen bir genç yaklaşık 1 yıldır AYMAKOOP’ta ayakkabı imalâtı alanında çalıştığını söylüyor. Kısa zaman önce akrabalarını da yanına aldırdığını belirten Türkmen genç şunları söylüyor:
“Artık ben tecrübeliler arasındayım. Aylık maaşım 1000 lirayı buluyor. Türkçe’de bildiğim için şanslılar arasındayım. Ancak yeni gelenler aldıkları parayla sadece yemek masrafını karşılayabiliyor. 600 liraya çalışanlar bile oluyor. Çünkü hiçbir şey bilmiyor. Eğer patron insaflıysa aldıkları ücret dışında çalışanlara öğlen yemekleri için para veriyor. Ama bazı patronlar var ki hiç ilgilenmiyor bile.”

TÜRK İŞÇİLER ÇALIŞMIYOR

AYMAKOOP’ta faaliyet gösteren ve ayakkabı malzemeleri satan bir işletmeci imalâthanelerde yüzlerce Suriyeli çalıştığını ifade ediyor. Suriyeli çalışanların gün içinde pek fazla dışarı çıkmadığını, sadece öğle yemekleri için sanayi sitesi içinde bulunan restoranlara gittiklerini söylüyor. Suriyelilerin çalıştıkları yerlerin sağlık açısından hiç ugun olmadığını iddia eden işletmeci, “İmalâtın her alanında kendilerine iş buluyorlar. Ancak genellikle ayakkabıların yapıştırıldığı bölümde çalışıyorlar. Havasız ortamlarda saatlerce o ağır yapıştırıcı kokukusunun içinde çalışmak zorunda kalıyorlar. Türk işçiler verilen düşük ücret nedeniyle bu işi kabul etmiyor. Kabul edenlerde çeştili haklara sahip oluyor. Ancak Suriyeli işçiler hiçbir güvenlik önlemi olmadan buralarda çalıştırılıyor” diyor.

PTT şubelerinde yer bulunmuyor

ÖZELLİKLE bölgedeki PTT şubelerinden işlem yapan Suriyeliler kazandıkları paraları Kilis, Osmaniye, Gaziantep ve Hatay gibi sınıra yakın bölgelere gönderiyor. İsme gönderilen paralarda büyük sıkıntılar yaşanıyor. İsimlerin latin harfleriyle yazımını bilmiyorlarsa para alıcıya ulaşmıyor. İsimde yapılan en ufak bir hata bile paranın ulaşmamasına neden olabiliyor. Çalışanlar genellikle pazartesi ve salı günleri para gönderme işlemini yapıyorlar. Sanayi sitesindeki esnaf pazartesi ve salı günleri bölgedeki PTT şubelerinde yer bulamadıklarını söylüyor.

Ailelerine para göndermek için Türk vatandaşı arıyorlar

SURİYELİ işçiler kazandıkları paraları ise ailelerine göndermek için çeşitli yöntemler geliştirmiş. Genellikle söz konusu alanda çalışanlar erkek Suriyeliler. Çalışanların aileleri Türkiye’nin Suriye sınırına yakın bölgelerde kalıyor. Ailelerine parayı PTT şubeleri aracılığıyla gönderiyorlar. Ancak bu iş onlar için hiç kolay olmuyor. PTT para gönderme işlemi için hem göndericiden hem de alıcıdan pasaport istiyor. Pasaportu olanlar para gönderme işlemini yapabilirken, pasaportu olmadan Türkiye’ye kaçanlarda bulunuyor. Pasaportu olmayanlar para gönderebilmek için bir Türk vatandaşı bulmak zorunda. Para gönderemeyen Suriyeliler ayarladıkları Türk vatandaşları aracılığıyla ailelerine para ulaştırabiliyor.