Küçüklerde sıkıntı dışarıda

TÜRKİYE sanayisinin ikinci en büyük şirketleri belirlendi. İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sonuçlarına göre 2016’da İSO İkinci 500’e 100 yeni firma girdi. Bunlardan 77’si geçen yılki 1000 büyük kuruluşun dışından gelirken 23 kuruluş ise 2015 yılında İSO 500 içinde yer alıp, bu yıl İSO İkinci 500’e gerileyen şirketlerden oluştu. İkinci 500’ün ilk on sırasını da 2015’te İSO 500’de yer alıp 2016’da İkinci 500’e düşenlerden oluştu. En dikkat çekici sıçrama ise 2015 yılında devreye aldığı düşük karbonlu ferrokrom üretim tesisinin de katkısıyla büyüyen ve 238 sıra birden yükselen Eti Elektrometalurji oldu. Eti Elektrometalurji yeni tesisin etkisiyle 2015’teki 246’ncılıktan 2016’da 8’inciliğe çıktı. Yine geçen yıl 28.2 milyon lira yatırım yapan ve üretimini bu sayede artıran Kaltun Madencilik 119’unculuktan 6’ncılığa yükseldi. İhracatta gaza basan ve en çok ihracat yapanlar listesinde üçüncü olan Greif FPS Turkey Ambalaj, 2015’teki 151’incilikten 2016’da 7’nciliğe zıpladı.

SIKINTI İHRACATTA
İSO İkinci 500 listesinde de finansman giderleri sanayi kuruluşlarının kârlılıklarında temel belirleyici olmayı sürdürdü. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun 2015’te 75.6 milyar TL olan üretimden net satışları, 2016’da yüzde 8.6 artarak 82.2 milyar TL’ye yükseldi. 2016’da satış maliyetindeki artışların yavaşlamasının da katkısıyla, İkinci 500’ün faaliyet kârlılığında iyileşme yaşandı. 2015 yılında 7.4 milyar TL olan toplam faaliyet kârı, 2016’da yüzde 17.5 artarak 8.7 milyar TL olarak gerçekleşti. Faaliyet kârının net satışlara oranı da aynı dönemde yüzde 8.5’ten yüzde 9.4’e yükseldi. Üretimden satışlar artsa da İSO İkinci 500’ün ihracatında üç yıldır üst üste gerileme yaşanıyor. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun ihracatı 2014’te yüzde 5.4, 2015’te yüzde 17’lik düşüşlerin ardından 2016 yılında da yüzde 2.8 geriledi ve 7.6 milyar dolara indi. 2016 yılında İSO 500’ün ihracatı artarken, İSO İkinci 500’ün ihracatı gerilemeye devam etti.

GLOBAL DÜŞÜŞ ETKİLEDİ
İSO Başkanı Erdal Bahçıvan global büyümede 2016’daki düşüşün küçük ve orta ölçekli firmalarda daha etkili olduğunu belirterek şöyle konuştu: “İSO 500’de gördüğümüz gibi; büyük şirketler, çok uluslu yapıları, pazar çeşitlilikleri, güçlü sermaye yapıları ve inorganik büyüme olanakları ile gelişme hızlarını göreceli olarak koruyabildiler. Fakat İkinci 500 verilerine baktığımızda; dış pazarlarda genişleme sürecine girmiş olan ve görece olarak sermaye birikimleri daha sınırlı kalan KOBİ’lerimizin, ekonomik yavaşlamalardan daha çok etkilendiğini görmekteyiz.”




FİNANSMAN VE BORÇ ARTTI
YİNE sanayi kuruluşlarının 2015’te 3.8 milyar TL olan finansman giderleri 2016’da yüzde 16.3 artarak 4.4 milyar TL’ye ulaştı. Finansman giderlerinin net satışlara oranı ise 0.4 puan artarak yüzde 4.7 oldu. Ayrıca finansman giderlerinin faaliyet kârına oranı 2016’da yüzde 51.1’den yüzde 50.6’ya geriledi. Bu iyileşmeye rağmen sanayi kuruluşları 2016 yılında da elde ettikleri kârın yarısını finansman giderlerine ayırmak zorunda kaldı. İSO İkinci 500’de borç yükü de arttı. 2015’te 30.7 milyar TL olan toplam mali borçlar 2016’da yüzde 17.5 artarak 36.1 milyar TL’ye ulaştı.

AR-GE'DEN KISTILAR
İSO İkinci 500’ün Ar-Ge harcamaları 2015 yılında 283.6 milyon TL iken, 2016’da yüzde 2.2 artışla 290 milyon TL’ye ulaştı. AR-GE harcamalarının üretimden satışlara oranı ise yüzde 0.37’den yüzde 0.35’e geriledi. İkinci 500’de Ar-Ge yapan firma sayısı ise 2015 yılında 180 iken, 2016 yılında 177 firmaya geriledi. 2016 yılı koşulları içinde Ar-Ge harcamalarını kısma yoluna gitti.