Krizden fırsat doğar mı
Güncelleme Tarihi:
Katar dünyanın en zengin ülkelerinden. Ancak, başta Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin ticari ilişkileri kesmesi ülkenin ithalatına darbe vuracak. Özellikle Katar’ın gıda ithalatında bu iki ülke zirvede. Yeni pazar arayan Katar için İran hemen devreye girdi, Türk ihracatçısı için de fırsat bulunuyor.
KATAR ile Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn, Yemen ve Mısır başta olmak üzere bazı ülkelerin diplomatik ve ticari ilişkilerini kesmesi ülke ekonomisi için de sıkıntı yaratacak. Katar, her ne kadar dünyanın en büyük sıvılaştırılmış doğalgaz ihracatçısı olsa da BAE merkezli Gulfnews’in haberine göre ülke gıda ihtiyacının yüzde 90’ı ithalatla karşılanıyor. Dünya Bankası verilerine göre bu ithalatta ilk iki sıra Birleşik Arap Emirlikleri ile Suudi Arabistan’da. Zaten ithal ürünlerin yüzde 40’ı da Suudi Arabistan sınırından geçerek Katar’a giriyor. Türkiye bu listede 9’uncu en büyük ihracatçı durumunda. Gıda ithalatında, et, süt ürünleri, kanatlı ürünler, taze meyve ve sebze başta geliyor. Hayvansal ürünleri Katar, Suudi Arabistan ile Avustralya’dan alırken, taze ürünleri Hindistan ile BAE’den alıyor. Yani sonuçta Katar ithalatında tüm yollar Suudi Arabistan ile BAE’ne çıkıyor.
25 MİLYAR DOLAR PAZAR
Katar, Türkiye’ye yıllık 271 sadece milyon dolarlık ihracat yaparken, Türkiye’nin Katar’a ihracatı da yıllık 439 milyon dolar. Toplam dış ticareti hacmimiz ancak 700 milyon dolar. Katar’a, 2016’da en çok ihracatı 71.5 milyon dolarla elektrik ve elektronik sektörü yaptı, ikincilik 52 milyon dolarla savunma ve havacılık sanayinde. Bu sektörde de savaş gemisi ile hava taşıtları rampası en büyük paya sahip. İkincilik demir ve demir dışı metallerde 41 milyon dolarlık ihracat var. Makine ile mobilya sektörünün de Katar’a yıllık ihracatı 30 milyon dolar seviyelerinde. İlişkilerini kesen ülkelerin Katar’a sattıkları ihraç ürünlerini Türkiye’den alması ise ihracatçının işine gelmesi muhtemel. Öte yandan Reuters, bölgedeki bir dizi bankanın Katarla iş anlaşmalarını askıya aldığını belirtti. Suudi Arabistan Merkez Bankası, bankalara Katarlı bankalarla Katar riyali ile iş yapmamasını tavsiye etti.
TEK ÇIKIŞ TÜRKİYE
KATAR ile diplomatik ilişkilerini donduran ülkeler hava sahasını da Katar tescilli uçaklara kapattı. Bu durum en çok 192 uçaklık filosu ile Körfez bölgesinin en önemli havayolu şirketlerinden Qatar Airways’i vurdu. Suudi Arabistan, BAE, Mısır, Bahreyn, Yemen, Libya Tobruk yönetimi ve Maldivler, Katar’a günlük yapılan 56 seferi durdurdu. Katar da 7 ülkenin Doha’ya yaptığı 26 seferi durdurdu. Katar uçaklarına kapanan hava sahası nedeniyle havayolu uçuş rotasını İran ve Türkiye’ye çevirdi. Doha’dan kalkan Qatar Airways uçakları, Körfez üzerinden İran hava sahasına geçiyor. Kuzeye özellikle de Avrupa’ya giden uçaklar, İran kıyıları üzerinden kuzeye çıkıyor. Türk hava sahasına Hakkari tarafından giren Katar uçakları, uçuş noktalarına göre ya kuzeye ya da batıya doğru uçuyor. Bu durum havayollarının uçuş sürelerinde artışa neden oluyor.
İHRACATIMIZDA ARTIŞ OLABİLİR
TÜRKİYE İhracatçılar Meclisi Başkanı Mehmet Büyükekşi, “Katar, tek kara komşusu olan Suudi Arabistan’dan gıda maddeleri ile kişisel kullanım ürünlerini yoğun bir şekilde almakta. Kapanan kapılar ve kopan ilişkiler Katar’ın yeni pazarlar aramasına yol açacak. Bu durumda, Katar’a ihracatımızda bir artış görmemiz muhtemel” dedi.
KATAR RİYALİ 5 YILIN DİBİNDE
ÜLKELERİN ticari ilişkilere son vermesi, Katar para birimi riyali de etkiledi. Riyal dolara karşı değer kaybetti. Dolar, 3.6490 riyale kadar çıktı. 5 yılın en düşük seviyesine düşen riyal Katar Merkez Bankası’nın hamleleriyle dengelenmeye çalışıldı. Katar Borsası da önceki günkü yüzde 7.27’lik kaybın üstüne dün de yüzde 1.56 düşüşle günü tamamladı.
KATAR’IN TOPLAM İTHALATI
32.6 milyar dolar
KATAR KİMDEN NE ALIYOR?
Gıda ürünleri: 160.6 milyon dolar
Yaş meyve-sebze: 129.2 milyon dolar
Canlı hayvan: 87.1 milyon dolar
SUUDİ ARABİSTAN
Canlı hayvan: 328.4 milyon dolar
Gıda ürünleri: 148.5 milyon dolar
Yaş meyve sebze: 49.0 milyon dolar