Krizde Türkiye'ye destek veren gurbetçi kaçmaya başladı
Güncelleme Tarihi:
Ekonomik kriz sürecinde, Avrupa'daki işçilerin Türkiye'ye döviz girdisi sağlaması amacıyla Merkez Bankası'nda açılan süper döviz hesaplarındaki çıkış sürüyor. Döviz faiz oranlarındaki düşüşle birlikte gurbetçiler Merkez Bankası'nda açtıkları uzun vadeli kredi mektuplu döviz tevdiat hesapları ve süper döviz hesaplarındaki paralarını çekmeye başladı. Geçen yıl Merkez Bankası'ndaki söz konusu mevduatlarda net 1.3 milyar dolar çıkış gözlenirken, bu oran 2007'nin ilk çeyreğinde 250 milyon dolar oldu.
Kampanyalarla Türk işçisine tanıtılan, Merkez Bankası bünyesinde açılan "süper döviz hesapları"nda Nisan 2003'te başlayan çıkış artarak devam ediyor. Merkez Bankası'nın Ödemeler Dengesi Raporu'nda, "Yurt dışında çalışan işçilerin Merkez Bankasında açtıkları uzun vadeli kredi mektuplu döviz tevdiat hesapları (KMDTH) ile süper döviz hesaplarından (SDH) 2003 yılı Nisan ayından bu yana çıkış devam ediyor. Kısa vadeli hesaplarda da, 2004 yılı ikinci çeyreğinde başlayan çıkışlar sürüyor" denildi. Buna göre, 2006 yılında Merkez Bankasındaki söz konusu mevduatlarda net 1.3 milyar ABD doları çıkış gözlendi.
Bu çıkışlarda hem KMDTH hem de SDH’deki kademeli faiz indirimlerinin etkili olduğu bildirildi. Euro cinsinden açılan SDH faiz oranları 2002 yılında 1 yıl, 2 yıl ve 3 yıl vadelide sırasıyla yüzde 8.9 ve 10 iken, 6 Mart 2006 tarihi itibarıyla yüzde 2.25, 3.25 ve 3.75’e düşürülmüştü. 2007 yılının ilk çeyreğinde bu hesaplardan net 250 milyon dolar çıkış gerçekleşti.
2007'DE 4 MİLYAR DOLARLIK ÇIKIŞ
Bu arada 2006 yılında yurtdışı yerleşiklerin yurt içi bankalardaki mevduatı ise 5.9 milyar dolar arttı. Buna karşın 2007'nin ilk çeyreğinde ise bu hesaplarda 4 milyar dolar çıkış gerçekleşti. Geçen yılın sonunda toplam dış borç stoku yüzde 22.3 oranında artarak 206.5 milyar dolar düzeyine çıktı. Bu artışın 36.1 milyar doları özel sektör kaynaklı gerçekleşirken, kamu kaynaklı dış borç artışı 1.6 milyar dolarla sınırlı kaldı. Toplam dış borç stokunun 164.5 milyar dolarını orta ve uzun vadeli dış borçlar, 42 milyar dolarını ise kısa vadeli borçlar oluşturdu. Dış borç göstergelerinde 2005 yılında gözlenen iyileşme 2006 yılının ilk yarısında tersine döndü. 2005 yılı sonunda yüzde 47’ye gerileyen dış borç stokunun GSYİH’ye oranı 2006 yılı sonunda yüzde 51.5 seviyesine yükseldi. Bu artışta, özel sektörün borçlanması belirleyici oldu.
IMF'YE 2001 BORÇLARI KAPANDI
Merkez Bankası, 2005 yılı sonu itibariyle, 2001 yılı ve öncesinde kullanılan IMF kredilerinin geri ödemesini tamamladı. Hazine ise geçen yıl geri ödemeleri sürdürdü ve 4.5 milyar dolar kredi geri ödemesi yaptı. Bu yılın ilk çeyreğinde de IMF'ye net 2.3 milyar dolar kredi geri ödemesi yapıldı.