Kriz yılında akıllı telefon ile rekor kırdı

 

eguler@hurriyet.com.tr

- BlackBerry'nin çıkışını biraz anlatabilir misiniz?

BlackBerry'nin üreticisi Kanadalı RIM (Research in Motion) şirketi. Bu şirket 1984 yılında kurulmuş. Şu anda 27.5 milyar dolar marka değeriyle dünyanın en değerli 16'ıncı şirketiyiz.

- Kurucusu kim?

İlginçtir, kurucusu Mike Lazaridis adında İstanbul'da doğmuş bir Rum. 6 yaşına kadar İstanbul'da yaşamış, sonra da ailesiyle Kanada'ya yerleşmişler. Lazaridis de üniversite eğitiminden sonra RIM'i kurmuş.

- Hâla işin başında mı?

Evet, şu an itibariyle yönetim kurulu başkanı olarak işin başında duruyor.

- Türkiye'ye gelmiş mi bir daha?

Yok hayır, henüz gelmemiş. Ama biz kendisini Türkiye'ye getirmeye çalışıyoruz, inşallah doğduğu toprakları bir kez daha ziyaret edecek.

- RIM'in büyümesi nasıl oldu?

1999 yılına kadar çok farklı modellerde ve çeşitli katagorilerde ürünler geliştirmiş. Ama 1999 yılında ilk kez BlackBerry ürününü lanse etmiş ve ondan sonra da şirket hızla büyümeye başlamış.

- Tek işi BlackBerry mi şu an?

Evet, şu anda tek işi bu.

- 1999 yılındaki ilk cihazlar nasıldı?

oyuncularından Blackberry de krizde ciro ve satış rakamlarını ikiye katlamış. Hatta sadece 2008 yılında, son sekiz yılda sattığından fazlasını satarak 11 milyar dolar ciroya ulaşmış. Peki nedir bu akıllı telefon ve Blackberry işi? Daha nereye kadar gidecek? Hepsini ve çok daha fazlasını Blackberry Türkiye'nin CEO'su Erkut Alkaya ile konuştuk. Röportaj yarın da devam edecek.

İlk çıkan cihazlarda telefon özelliği yoktu. Sadece e-posta vardı ve internete girebiliyordunuz. 2001 yılında da telefon özelliği geldi ve hikayemiz bugüne kadar ulaştı.

- Türkiye'ye ne zaman geldi?

Türkiye'de 2005 yılının mayıs ayında ilk defa lanse edildi. Avea ile başladık, şu anda üç operatörle de çalışıyoruz. Kurumsal ve bireysel her hizmeti veriyoruz.

- Dünyada kaç kişi BlackBerry kullanıyor?

Şubat sonu mali sonuçlarına göre dünya genelinde 25 milyon aktif Blackberry kullanıcısı var.

- En çok nerede kullanılıyor?

Yüzde 33'ü Amerika dışında, yüzde 67'si Amerika kıtası ve Kanada'da.

- Bu segmentin adı akıllı telefon mu?

Evet, akıllı telefon (smart phone) olarak adlandırıyoruz.

- Sektörün lideri kim?

İlk sırada Nokia var. Biz ikinci sırada geliyoruz.

- Bireysel/kurumsal kullanıcı oranı nedir?

İlk başlarda kurumsal kullanıcılar ve şirketler çok ağırlıklıydı ama şimdi oran yarı yarıya oldu. Blackberry ilk zamanlar hep iş dünyasına hitap eden, çalışanların ve patronların kullandığı bir çözüm olarak görüldü ama aslında öyle değil. Artık normal bireyler de bunu kullanmaya başladı.

- Yaşanan kriz sizi nasıl etkiledi?

2008 yılı tüm dünya genelinde ekonomik krizle geçmiş bir yıl. Ama RIM'in rakamlarına baktığınızda 2007'deki cironun 2008 sonunda 6 milyar dolardan 11 milyar dolara çıktığını görüyoruz. Yani kriz yılında ciromuz tam yüzde 84 artış gösterdi. Bu inanılmaz bir büyüme oranı...

- Neye bağlıyorsunuz?

RIM'in girişimci ruhunun olmasından, yeni ülkelere girmesinden, yeni operatörlerle lansmanlar yapmasından kaynaklanıyor.

Bir de BlackBerry çözümü kriz dönemlerine çok uygun bir çözüm. Çünkü BlackBerry kullanmaya başlandığı zaman şirketlerin verimliliklerinde büyük bir artış gözleniyor.

- Nasıl oluyor?

Normalde 8 saat çalışma süreniz var diyelim. Peki bu 8 saatin ne kadarını etkili şekilde kullanıyorsunuz? Ayıklayalım, asansörde beklediğiniz süre, toplantılarda beklediğiniz süre, yemek molaları, trafik vs... Kalıyor size 5 saat. Ama BlackBerry'niz olsaydı bu rakam ortalama 6 saate çıkıyor, yani size günde bir saat daha kazandırıyor.

Mesela seyahate gideceğim diyelim, havaalanında iki saat beklemem lazım. Ama o iki saatlik süre içinde ben çalışmazsam ekipteki diğer arkadaşlar tıkanıyor. Ben e-maillerime geri dönemezsem onlar müşterilere dönemiyorlar, müşterilere dönemezsem operatörlere dönemiyorlar... Oysa şirket tüm çalışanlarına akıllı telefon aldığı zaman bu zincir işlemeye başlıyor ve şirketin verimliliğinde gerçekten de büyük bir artış söz konusu oluyor.

Biz şu şekilde tanımlıyoruz: Her gün ortalama bir saatlik ölü zamanı verimli hale getiriyor...

- O zaman ofise bağlılık da biraz ortadan kalkıyor...
 
Şimdi ona geleceğim. Diyelim ki siz bir KOBİ'siniz. KOBİ'ler 2007-2008'de bir ihracat atağına kalktı. Devamlı yurtdışı ile iş yapıyorlar. Peki nasıl iş yapıyorlar? Normal büyük ölçekli şirketlerin kültürüne e-posta girdi ve onlar e-postayla iş yapıyorlar ama KOBİ'ler hâla fax'la, telefonla iş yapıyor. Ama yurtdışındaki insanlarla dil problemi olduğu için bu işin çözümü yazışmaktır.

KOBİ'ler çok seyehat ettikleri ve yurtdışıyla iş yaptıkları için akıllı telefonları olduğu sürece her noktadan işlerini yapmaya devam ediyorlar. Bu da onlara verimlilik sağlıyor.

- Bireysel tarafta iş nereye gidiyor?

Bambaşka bir boyuta gidiyor. Bakın Türkçe'ye de 'sosyal kelebek' olarak geçen segmentteki insanlar için iletişim çok önemli. O insanlar arkadaşlarıyla bağlantı kuramazlarsa hayatları bitiyor ve bunların çoğu da artık e-posta yoluyla veya anlık mesajlaşmalarla haberleşiyorlar. Bu tip akıllı telefonlar o nedenle büyük önem kazanacak.

- Bu iş cep telefonunun  ilk çıktığı zamana benziyor sanki. Artık herkesin cep telefonu var ama ileride herkesin 'akıllı telefonu' mu olacak?

Araştırmalara göre 2013 yılında satılan her üç cihazdan birinin akıllı telefon olacağı ve mevcut kullanıcı profilinin yüzde 20'sinin akıllı telefonlardan oluşacağı tahmin ediliyor. Artık insanlar cep telefonunu sadece konuşmak için değil, onun dışında işte harita, uygulamalar, anlık mesajlar, internete erişim, e-posta kullanımı ve diğer aklınıza gelemeyecek çok farklı uygulamalar için kullanmaya başladılar.

Hatırlarsınız, eskiden siyah beyaz televizyonlar vardı sonra renkli televizyonlara döndük birdenbire. Şimdi de normal telefonlardan akıllı telefonlara dönüş yaşanıyor. Her telefon smart phone olmaya başladı ve bir süre sonra tamamen smart phone’lar ayakta kalacak.

Size şöyle bir örnek vereyim 1999-2009 arasında toplam 50 milyon cihaz sattık. Bu cihazların 24 milyonunu 1999-2008 arasında, 26 milyonunu da 2008 yılının içinde, sadece bir yılda sattık.

- 2007'de?

2007'de 13 milyon adet satmıştık.