Kriz vurdu, Sabancı Toyota üretimini Japonlar’a bıraktı

Sabancı Holding, Toyotasa'daki son yüzde 25 hissesini de Japon Toyota Motors'a devrederek, otomobil üretiminden tamamen çekildi. Böylece, Sabancı'nın Türkiye'de Toyota otomobilleri üreten ve ihraç eden ÅŸirkette payı kalmazken, ÅŸirketin ünvanından da ‘‘Sabancı’’ adı çıkarıldı. Sabancı Holding, otomobil üretimini Japon Toyota Motor Corporation'a bıraktı. Böylece Sabancı Holding'in önce Türkiye temsilcisi, daha sonra ortak üretimle devam eden Toyota Motor Corporation'la olan iliÅŸkileri, yeniden distribütörlük boyutuna indi. Sabancı Holding'in üretim ÅŸirketinde yüzde 25 olan hissesi Toyota Motor Corporation'a geçti. Toyota Motor Corporation, adı Toyota Motor Manufacturing Turkey (TMMT) olarak deÄŸiÅŸen ÅŸirkette yüzde 90 hisseye sahip oldu. Mitsui'nin payı ise yüzde 10'da kaldı. Sabancı Holding'in Türkiye'de Toyota marka otomobillerin üretim ve ihracatını yapan ÅŸirkette payı kalmazken, ÅŸirketin ünvanından da ‘‘Sabancı’’ adı çıkarıldı. Böylece, Sabancı Holding'in üretim ÅŸirketinde herhangi bir hissesi kalmazken, Sabancı'nın otomobil üretim macerası 10 yıl sonra bitmiÅŸ oldu.SIFIR ÃœRETÄ°MSabancı Holding Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Sakıp Sabancı, Toyota ile üretim ortaklığını bitirme iÅŸaretlerini, bir süre önce vermiÅŸti. Sabancı, ekonomik kriz nedeniyle, Adapazarı tesislerinde üretimin yapılamadığından ÅŸikayetçi olmuÅŸ, ‘‘Benim Toyota'mda bugün üretim sıfır’’ açıklamasını yapmıştı.Otomotiv Sanayii DerneÄŸi verilerine göre, yıllık 100 bin adet otomobil üretim kapasitesi bulunan Toyotasa, yılın ilk 8 ayında sadece 1019 otomobil üretebildi. Toyotasa, yüzde 1.5'lik oran ile sektördeki 18 firma arasında en düşük kapasite kullanım oranına sahip bulunuyor. TMMT tarafından yapılan açıklamayla hisse deÄŸiÅŸimiyle ilgili ÅŸu bilgiler verildi:‘‘Türk otomotiv sektöründe 1990 yılından bu yana devam ettirdiÄŸimiz faaliyetlerimiz, 5 Ekim 2001 tarihinden itibaren Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Åž. adı altında devam edecektir. Åžirket adında deÄŸiÅŸikliÄŸe gidilmesi, yeni oluÅŸan hisse dağılımından kaynaklanmıştır. Daha önce yüzde 65 Toyota Motor Corporation, yüzde 25 Sabancı Holding ve yüzde 10 Mitsui olan hisse dağılımı, yüzde 90 Toyota Motor Corporation ve yüzde 10 Mitsui olarak deÄŸiÅŸmiÅŸtir. Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye, mevcut üretim ve ihracat faaliyetlerine devam edecek, söz konusu deÄŸiÅŸiklik nedeniyle görev ve sorumluluklarında herhangi bir deÄŸiÅŸiklik olmayacaktır.’’Sabancı Holding ile Toyota Motor Corporation yüzde 50-50 ortaklığıyla 1990 yılında kurulan Toyotasa da, geçen yıl hisse deÄŸiÅŸimi gerçekleÅŸmiÅŸti. Yeniden yapılanmayla birlikte Toyotasa, üretim ve ihracat ile pazarlama olmak üzere iki yeni ÅŸirkete ayrılmıştı.Sabancı, Toyotasa'daki yüzde 25 hissesini 109 milyon dolara Toyota Motor Corporation'a satmış böylece ÅŸirketteki hissesi azınlığa inmiÅŸti. Yeni yapılanmayla birlikte ÅŸirketteki büyük ortak yüzde 65 ile Toyota Motor Corporation olurken, Sabancı Holding'in yüzde 25, Mitsui'nin hissesi ise yüzde 10 olmuÅŸtu. Ãœretim ve ihracat faaliyeti yapacak olan ÅŸirketin global pazarlara satış, üretim ve model planlamasını Toyota Motor Corporation yürütecekti. 2 Ekim 2000’de kurulan Toyotasa Sabancı Otomotiv ve Sanayii A.Åž. ÅŸirketinde ise yüzde 65 ile büyük ortak Sabancı Holding olurken, Toyota Motor Corporation ÅŸirkette yüzde 25, Mitsui ise yüzde 10 hisseye sahip olmuÅŸtu. Sabancı Holding, üretim ÅŸirketindeki hisselerini devretmesine raÄŸmen, pazarlama ÅŸirketinde Toyota markasını temsil etmeye devam edecek.Türkiye'deki en büyük Japon yatırımıydıSabancı Holding'in Toyotasa serüveni; 1990 yılı Mayıs ayında Toyota Grubu eski BaÅŸkanı Eiji Toyoda'nın Türkiye'yi ziyaretiyle baÅŸlamıştı. Sabancı Holding Otomotiv Grup BaÅŸkanı Özdemir Sabancı'nın gözbebeÄŸi olan Toyotasa, 23 Temmuz 1990'da dünyaca ünlü Japon otomotiv devi Toyota Motor Corporation, Japonya'nın ünlü ticaret ve yatırım ÅŸirketi Mitsui ile Sabancı Holding'in ortaklığıyla kuruldu. Bu yatırım, bir defada Türkiye'de yapılan en büyük Japon yatırımı olarak da tarihe geçmiÅŸti. 350 milyon dolarlık yatırımla kurulan ÅŸirkette hisse dağılımı; yüzde 50 Sabancı Holding, yüzde 40 Toyota Motor Corporation, yüzde 10 Mitsui ÅŸeklinde gerçekleÅŸmiÅŸti. 1994 yılı Eylül ayında üretime baÅŸlayan Toyotasa'nın Adapazarı üretim tesislerinden dünyanın en çok satan otomobili Toyota Corolla'ya üretiyordu. 1 milyon metrekarelik alanda kurulmuÅŸ olan Toyotasa Adapazarı tesislerinde, 130 bin metrekarelik kapalı alanda üretim yapılıyordu.Dünyanın Corolla'sı Türkiye'de üretilecekToyota Motor Corporation, geçen yıl yapılan hisse deÄŸiÅŸimi sonrasında üretim ÅŸirketinde çoÄŸunluÄŸa sahip olunca, Adapazarı tesislerini ihracat üssü seçmiÅŸti. Toyotasa Adapazarı fabrikası, Ä°ngiltere ve Fransa'dan sonra Toyota'nın Avrupa'daki üçüncü üretim üssü haline gelmiÅŸti. Hisse deÄŸiÅŸiminden sonra çoÄŸunluk hissesine sahip olan Toyota Motor Corporation, ÅŸimdi ihracatı hedefliyor. Türkiye'de üretilecek yeni Corolla sedan ve stationwagon modellerini Avrupa'ya ihraç edilecek. Toyota Motor Corporation, yılda 100 bin adet ihracat planlıyor.Â