Oluşturulma Tarihi: Ekim 05, 2001 02:02
Sabancı Holding, Toyotasa'daki son yüzde 25 hissesini de Japon Toyota Motors'a devrederek, otomobil üretiminden tamamen çekildi. Böylece, Sabancı'nın Türkiye'de Toyota otomobilleri üreten ve ihraç eden şirkette payı kalmazken, şirketin ünvanından da ‘‘Sabancı’’ adı çıkarıldı.
Sabancı Holding, otomobil üretimini Japon Toyota Motor Corporation'a bıraktı. Böylece Sabancı Holding'in önce Türkiye temsilcisi, daha sonra ortak üretimle devam eden Toyota Motor Corporation'la olan ilişkileri, yeniden distribütörlük boyutuna indi. Sabancı Holding'in üretim şirketinde yüzde 25 olan hissesi Toyota Motor Corporation'a geçti. Toyota Motor Corporation, adı Toyota Motor Manufacturing Turkey (TMMT) olarak değişen şirkette yüzde 90 hisseye sahip oldu. Mitsui'nin payı ise yüzde 10'da kaldı. Sabancı Holding'in Türkiye'de Toyota marka otomobillerin üretim ve ihracatını yapan şirkette payı kalmazken, şirketin ünvanından da ‘‘Sabancı’’ adı çıkarıldı. Böylece, Sabancı Holding'in üretim şirketinde herhangi bir hissesi kalmazken, Sabancı'nın otomobil üretim macerası 10 yıl sonra bitmiş oldu.
SIFIR ÜRETİM
Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sakıp Sabancı, Toyota ile üretim ortaklığını bitirme işaretlerini, bir süre önce vermişti. Sabancı, ekonomik kriz nedeniyle, Adapazarı tesislerinde üretimin yapılamadığından şikayetçi olmuş, ‘‘Benim Toyota'mda bugün üretim sıfır’’ açıklamasını yapmıştı.
Otomotiv Sanayii Derneği verilerine göre, yıllık 100 bin adet otomobil üretim kapasitesi bulunan Toyotasa, yılın ilk 8 ayında sadece 1019 otomobil üretebildi. Toyotasa, yüzde 1.5'lik oran ile sektördeki 18 firma arasında en düşük kapasite kullanım oranına sahip bulunuyor. TMMT tarafından yapılan açıklamayla
hisse değişimiyle ilgili şu bilgiler verildi:
‘‘Türk otomotiv sektöründe 1990 yılından bu yana devam ettirdiğimiz faaliyetlerimiz, 5 Ekim 2001 tarihinden itibaren Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş. adı altında devam edecektir. Şirket adında değişikliğe gidilmesi, yeni oluşan hisse dağılımından kaynaklanmıştır. Daha önce yüzde 65 Toyota Motor Corporation, yüzde 25 Sabancı Holding ve yüzde 10 Mitsui olan hisse dağılımı, yüzde 90 Toyota Motor Corporation ve yüzde 10 Mitsui olarak değişmiştir. Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye, mevcut üretim ve ihracat faaliyetlerine devam edecek, söz konusu değişiklik nedeniyle görev ve sorumluluklarında herhangi bir değişiklik olmayacaktır.’’
Sabancı Holding ile Toyota Motor Corporation yüzde 50-50 ortaklığıyla 1990 yılında kurulan Toyotasa da, geçen yıl hisse değişimi gerçekleşmişti. Yeniden yapılanmayla birlikte Toyotasa, üretim ve ihracat ile pazarlama olmak üzere iki yeni şirkete ayrılmıştı.
Sabancı, Toyotasa'daki yüzde 25 hissesini 109 milyon dolara Toyota Motor Corporation'a satmış böylece şirketteki hissesi azınlığa inmişti. Yeni yapılanmayla birlikte şirketteki büyük ortak yüzde 65 ile Toyota Motor Corporation olurken, Sabancı Holding'in yüzde 25, Mitsui'nin hissesi ise yüzde 10 olmuştu. Üretim ve ihracat faaliyeti yapacak olan şirketin global pazarlara satış, üretim ve model planlamasını Toyota Motor Corporation yürütecekti. 2 Ekim 2000’de kurulan Toyotasa Sabancı Otomotiv ve Sanayii A.Ş. şirketinde ise yüzde 65 ile büyük ortak Sabancı Holding olurken, Toyota Motor Corporation şirkette yüzde 25, Mitsui ise yüzde 10 hisseye sahip olmuştu. Sabancı Holding, üretim şirketindeki hisselerini devretmesine rağmen, pazarlama şirketinde Toyota markasını temsil etmeye devam edecek.
Türkiye'deki en büyük Japon yatırımıydıSabancı Holding'in Toyotasa serüveni; 1990 yılı Mayıs ayında Toyota Grubu eski Başkanı Eiji Toyoda'nın Türkiye'yi ziyaretiyle başlamıştı. Sabancı Holding Otomotiv Grup Başkanı Özdemir Sabancı'nın gözbebeği olan Toyotasa, 23 Temmuz 1990'da dünyaca ünlü Japon otomotiv devi Toyota Motor Corporation, Japonya'nın ünlü ticaret ve yatırım şirketi Mitsui ile Sabancı Holding'in ortaklığıyla kuruldu. Bu yatırım, bir defada Türkiye'de yapılan en büyük Japon yatırımı olarak da tarihe geçmişti. 350 milyon dolarlık yatırımla kurulan şirkette hisse dağılımı; yüzde 50 Sabancı Holding, yüzde 40 Toyota Motor Corporation, yüzde 10 Mitsui şeklinde gerçekleşmişti. 1994 yılı Eylül ayında üretime başlayan Toyotasa'nın Adapazarı üretim tesislerinden dünyanın en çok satan otomobili Toyota Corolla'ya üretiyordu. 1 milyon metrekarelik alanda kurulmuş olan Toyotasa Adapazarı tesislerinde, 130 bin metrekarelik kapalı alanda üretim yapılıyordu.
Dünyanın Corolla'sı Türkiye'de üretilecekToyota Motor Corporation, geçen yıl yapılan hisse değişimi sonrasında üretim şirketinde çoğunluğa sahip olunca, Adapazarı tesislerini ihracat üssü seçmişti. Toyotasa Adapazarı fabrikası, İngiltere ve Fransa'dan sonra Toyota'nın Avrupa'daki üçüncü üretim üssü haline gelmişti. Hisse değişiminden sonra çoğunluk hissesine sahip olan Toyota Motor Corporation, şimdi ihracatı hedefliyor. Türkiye'de üretilecek yeni Corolla sedan ve stationwagon modellerini Avrupa'ya ihraç edilecek. Toyota Motor Corporation, yılda 100 bin adet ihracat planlıyor.