Arzu ÇETİK/İZMİR, (DHA)
Oluşturulma Tarihi: Ocak 01, 2009 11:47
SON yıllarda üretimde ve ihracatta büyük ivme yakalayan otomotiv sektörü krizden darbe yedi.
Bazı firmalar üretime ara verirken, satış rakamları da yapılan kampanyalara rağmen istenilen düzeyde olmadı. 2008 Aralık ayında geçen yılın aynı dönemine göre dörtte bir oranında satış gerçekleştiği belirtildi.
Kriz ortamında yaşanan belirsizlik nedeniyle vatandaşlar uzun vadeli, büyük borçlara girmekten kaçınınca otomobil satışları da düştü. Satış rakamları beklentilerin altında kaldı. Yapılan kampanyalar da piyasayı çok fazla hereketlendirmedi. Türkiye'de 2007 yılında 590 bin civarında taşıt satılırken, 2008 yılında Aralık ayı hariç sadece 450 bin civarında araç satıldı. Geçen Kasım ayı verileri ise pazarın ne kadar daraldığını açıkça gösterdi. Kasım 2007'de 63 bin 313 araç satılırken, bu yılın Kasım ayında satış rakamı 26 bin 444'te kaldı.
Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Başkan Yardımcısı ve Yükseliş Grubu Başkanı Alaattin Yüksel, otomotiv satışlarının 2008 Ağustos sonuna kadar geçen yılın üzerinde gerçekleştiğini, ancak son üç aydır yüzde 50 civarında, geçen yılın rakamlarından aşağıda olduğuna dikkat çekti. Yüksel, “Global kriz ile birlikte 2008'de otomotiv sektörü durma noktasına geldi. Ben bu işe başlayalı 27 yıl oldu. Bunca yıldır bu kadar ucuza otomotiv satışının yapıldığını hatırlamıyorum. 2009 yılında da satışlarda yüzde 50'ye varan bir daralma bekliyoruz. Servislerde de yüzde 20 gibi bir daralma bekliyoruz” dedi. Türkiye'de otomotiv yetkili satıcısı olarak bin 500 plaza bulunduğuna ve buralarda 90 bin kişinin istihdam edildiğini anlatan Yüksel şöyle devam etti:
“Bu sektör büyük istihdam, finansal kaynak yaratıyor. Ancak yaşanan sıkıntılar 90 bin kişinin çalıştığı bu sektörde çok insanın işini kaybetmesine neden olacağını gösteriyor. Tabii ki yetiştirdiğimiz, eğitim verdiğimiz yol arkadaşlarımızdan ayrılmak istemiyoruz. Ne yapacak bu insanlar işsiz kaldıklarında? OYDER olarak çalışanları çıkararak değil, başka alanlarda küçülmeyi gündeme getiriyoruz. Çalışan arkadaşlarımızı çıkarmamanın yollarını arıyoruz.”
HURDA İNDİRİMİ YOKVatandaşların hurda indirimi gibi bir beklenti içinde olduğunu da kaydeden Yüksel, “Araçlar tarihteki en ucuz fiyatlarla satılıyor. Otomotivler yarı yarıya fiyatlarla satılıyor. En uygun koşullarda alabilecek zamanlar. Kar marjları neredeyse sıfır noktasında” diye konuştu. Yüksel ayrıca sektörü hareketlendirmek için hükümet ve bakanlıklarla görüşmelerinin devam ettiğini kaydetti. Bankalardan da otomotiv kredilerinin çıkmadığını ileri süren Yüksel, “Akşamdan onaylıyorlar, sabah iptal ediyorlar” dedi.
KAMPANYALAR DA İŞE YARAMADIFiat satışı yapan Birmot'un İzmir Satış Müdürü Burak Yolcu da, krizin satışları çok kötü etkilediğini belirterek şunları söyledi:
“Geçen yıla oranla yüzde 30 seviyelerindeyiz. Geçen yıl Aralık ayında satış rakamları 400- 500 iken şu an için bunun 4'te biri oranındayız. 100'ün biraz üzerinde. Kampanyalar yaptık. Sıfır faizli
kredi kullandırıyoruz. Kasko hediye ediyoruz. Kaskonun değeri 800- 1000 YTL arasında. Ticari araçlarda yüzde 12'ye varan indirim yaptık, yine de istenilen satış rakamına ulaşamadık.”
Opel satışı yapan Egem'in Satış Müdürü Cemil Çavuş ise geçen yıl ile kıyasladıklarında satışların dörtte birini gerçekleştirdiklerini belirterek şöyle dedi:
“Geçen sene Aralık'ta 184 fatura kesmiştik. Bu yıl Aralık'ta 50 fatura kestik. Karlılık çok düşük seviyede. Araç başına 50- 300 YTL arasında. Karlarda yüzde 50'ye varan bir düşüş söz konusu. Opel Türkiye'nin kampanyalarını uyguladık. Fiyat indirimleri yaptık. Tahmin ediyorum kampanyalar 2009'da da devam edecek.”
Akdemir Plaza'nın Filo Satış Müdürü Süleyman Dikmen, sektörde yüzde 40'a varan bir daralma yaşandığını belirterek, yapılan kampanyaların da yeterince piyasayı hareketlendirmediğini ifade etti. Dikmen, “Belirsizlikler var. İnsanlar borçlanmak istemiyorlar” diye konuştu. Enriko Aliberti Satış Yöneticisi Özlem Umul da, geçen yıla göre 3'te bir oranında satış rakamı yakaladıklarını söyledi.