Kriz Martı'yı da durdurdu

Martı Grup Yönetim Kurulu Başkanı Oya Narin ile dün başladığımız röportajın ikinci ve son bölümünü aşağıda okuyabilirsiniz...

I. Bölüm: Turizmde çok ciddi iş imkanı var

- Yeni yatırım planı var mı?

Sarıgerme'de 1000 yataklı çok büyük bir tesis yapacağız. Bu seneki programımızda yatırıma hızlı bir şekilde girmek vardı ama şimdi piyasadaki bu değişimleri izliyoruz. O nedenle beklemeye aldık. Herhalde 2011'de açacağız.

- Nasıl bir tesis olacak?

Çok daha farklı bir yapı olacak. Biraz daha otel tarzı, 12 ay çalışacak bir yapı hedefliyoruz. Dalaman Havaalanı'na da 15 dakikalık mesafede olması büyük avantaj.

- Martı Grubu olarak hedefiniz nedir?

Şehir otelleri planımız var ama biraz yavaş gidiyor çünkü çok firma girdi. Anadolu'da da bu kadar potansiyelin olup olmadığını bilemiyoruz. Geçen seneden bu yana piyasalarda büyük bir yavaşlama oldu.

- Vaz mı geçtiniz?

Bu projemizi rafa kaldırmadık ama sakin bir biçimde takip ediyoruz. Åžu anda orada da beklemedeyiz. Piyasalar düzeldiÄŸinde SarıGerme'deki otel yatırımına ve ÅŸehir otelciliÄŸine baÅŸlayacağız.Â

Zaten artık eskisi gibi 3 yıllık 5 yıllık planlar yok. Herşey çok hızlı. Koyduğunuz bir model sabah kalktığınızda çökmüş oluyor. Tüketici eğilimlerinin ne olacağını açıkçası bilmiyoruz. Avrupa küçülecek, bu durumda genç ve orta yaşlı nüfus nasıl hareket edecek, Rusya'da ne olacak? Bunları izlemek durumundayız, bizim ana pazarlarımız bunlar. Bekleyeceğiz...

- 2009 için ne bekliyorsunuz?

Seneye pazar aynı kalır, azalmaz.. Ama büyümeyebilir.

- Dolardaki yükseliş işinize yarayacak mı?

Keşke 2-3 ay önce olsaydı. Bizim için sezon bitti artık. Zaten her seferinde ucundan kaçırıyoruz.

- Türkiye ucuz ülke diye bir algı var. Ne diyorsunuz?

Ucuz değiliz ki. Ben buna inanmıyorum.

Biz kendi alanımızda belli bir yere oturduk. Özellikle Rus pazarına çalışan tesislerde 3 bin dolara varan fiyatlar var. Türkiye ucuz ülke değildir, uygun ülkedir. İstanbul'daki oteller de Antalya'daki oteller de ucuz değil. Birçok tesis 100-200 dolar arası fiyat alıyor günde. Bu az bir para değil...

- Peki yabancılara ucuz Türklere pahalı olayı var. Buna ne diyorsunuz?

Bu dünyanın her yerinde böyle. Bizim back to back dediğimiz peşisıra ve toptan anlaşmalarla acenta anlaşmaları arasında fark var. Tur operatörü dediğimiz yapı budur. Toptan satış yaparsınız.

Mesela 1 Nisan'la 30 Ekim arası belli bir kontenjan veririz ve onlar da bunu doldurur. Öyle olunca tabii ki uygun fiyat verirsiniz. Halbuki Türkler sadece Temmuz-Ağustos aylarında geldiği için, Türk pazarına hizmet veren acentalar bizden o aylarda oda alıyor. Her ne kadar mayıs ekim alıyoruz deseler de onu dolduramıyorlar. Dolduramadıklarında biz de yüksek sezon fiyatımızı veriyoruz. Son derece doğal.

Tekstildeki gibi düşünün. Şimdi benden birisi gelip 5 milyon metre kumaş istesin fiyatı faklı olur, 5 bin metre istesin fiyatı farklı olur.  Tamamen ticari bir uygulama bu.

- Herşey dahil sistem de çok eleştiriliyor...

İyi de biz kendi kendimize bir icat çıkarmadık. Müşteri ne talep ederse biz onu yapıyoruz.

- Niye tuttu bu sistem?

Bu sistem önce Marco Polo ve Magic'lerle başladı ve tuttu. Niye tutu? Çünkü bir aile iki çocuk geldiler, ne para harcayacaklarını baştan biliyorlar. İçeri girdikleri zaman çocuk gazoz ister kola ister, dolayısıyla çıkışta ne para ödeyeceğini düşünmekten, para sıkıntısından kurtuldu müşteri.

İkincisi bizim pazarımız aile pazarı olduğu için, kapalı tesisler oldu. Herşey dahil olunca dışarıdan kimse gelmedi, çocuğunu rahatlıkla bıraktı, hem güvenli hem bütçesi belli bir yapı oluştu ve çok tutuldu.

- Başka uygulayan ülkeler var mı?

Artık İspanya ve Yunanistan'daki tüm oteller de bunu uygulamaya başladı. Bizden sonra başladı bu hareket. Herkes memnun.

- Dönüşü yok mu bu işin?

Tamam, yarım pansiyon veya oda kahvaltı oldu diyelim. Bunu alan müşteri lüks ister. Dışarı çıkacak, belki Ferrari kiralamak isteyecek... Gidecek bir akşam bir lokantada, başka bir akşam başka bir lokantada yiyecek. Bu müşteriler Tiffany kuyumcusu ister, Cartier ister, yanında Versace, Armani ister.. Güney Fransa'daki gibi lüks içinde yaşamak ister. Ama bizim bu imkanlarımız yok.

Biz de orta gelir seviyesinde aile pazarına kilitlendik. İyi de yaptık. Çünkü burada tatil yapan çocuklar buraya tekrar gelecek. Çok zengin müşteri çok kaygan müşteridir. Neresi modaysa oraya gider.

Herşey dahil sistem öyle dışarıdan gözüktüğü gibi kötü birşey değil.

- Herşey dahil haricindeki sistem nasıl gelişir?

Esnaf kendi kalitesini düzeltse, bizlerin kalitesinde ürün çıkarsa yarım pansiyon da gelişir. Ama dışarıdaki esnaf bizi örnek alsın. Önce kendilerine baksın. Biz bu kadar yatırım yapıyoruz. E şimdi arkaya gidip derme çatma bir baraka kurup ben iş yapamıyorum diye bağıramaz çünkü buraya gelen müşteri orada da aynısının küçük modelini talep ediyor. Belli bir estetik, lezzet değeri koymadan olmaz...

Esnaf kendini toparlarsa, İstanbul çizgisi ürünler geliştirirse müşteri dışarı çıkacaktır.

Ben Marmaris'teki tesisimizde uzun yıllar herşey dahil yapmamak konusunda direndim. Dedik ki biz burda yarım pansiyon kalalım, burası Ege'nin en eski tesislerinden bir tanesi, farklı bir müşteri potansiyeli var... Ama o kadar baskı aldık ki, şimdi yarısını herşey dahil yaptık. Müşteri ne isterse onu seçiyor. 3 sene oldu başlayalı ama herşey dahil paketleri yarıyı geçmeye başladı. Birkaç seneye kadar tamamen herşey dahil olacak.