Razi CANİKLİGİL/NEW YORK
Oluşturulma Tarihi: Mart 31, 2010 00:00
Küresel ekonomik krizin en büyük kurbanlarından İzlanda’da bir bankada 64 Türk’ün 22 milyon 951 bin doları da battı. Bankanın alacaklı listesini ortaya çıkaran bir internet sitesi, 550 sayfadan oluşan listedeki Türklerin paralarını kurtarmaya çalıştığını yazdı.
KÜRESEL ekonomik krizde ‘batan ülke’ olarak adı geçen İzlanda’da 64 Türk’ün de toplam 22 milyon 951 bin doları (1.4 milyar İzlanda kronu) battı. İzlanda’da para batıranlarla ilgili listeyi ortaya çıkaran bir internet sitesi, 550 sayfalık listede 64 Türk’ün ismini ve kurtarmaya çalıştıkları paraların miktarlarını açıkladı. Liste, krizde batan ve İzlanda’nın en büyük 3 bankasından biri olan Kaupthing Bank’ın alacaklılarından oluşuyor.
Türklerin kayıpları
Paralarını yüksek gelir sağlamak için İzlanda Bankası Kaupthing’e yatırıp en çok kaybedenler arasında BK rumuzlu Türk işadamı 428.342.284 (6.9 milyon
dolar) ile Türkler arasında birinci çıkıyor. BK’yı 280.042.458 kron ile LÇ izliyor. ŞK ise 156.740.182 kron ile üçüncü en çok kaybeden Türk oldu. 550 sayfadan oluşan listede toplam 28.167 alacaklının ismi yer alırken, bankanın mağdurlarının toplam alacakları da 40 milyar
Euro’yu buluyor. Kaupthing Bank’ta dünyanın dört köşesinden zengin işadamları ve yatırımcı kuruluşlar tarafından yatırılan nakit bara,
hisse senedi ve yatırım fonları bulunuyor.
Kaupthing’in hesaplarına para yatırdığı için büyük zarara uğrayan zengin müşterileri arasında varlıklarını Goldman Sachs, DeutscheBank, Credit Suisse, JP Morgan Chase, Exista, Barclays, Commerzbank AG, Fortis Bank, ING, Banco Popular Portugal, Dexia Bank, Citi Group, Ofer Maritime, Merrill Lynch, Bank Of India ve Azerbaycan Petrol de bulunuyor.
Krizden önce en zengin Küresel kriz öncesi Birleşmiş Milletler’in (BM) refah seviyesi en yüksek ülkeler listesinde ilk sırada yer alan İzlanda, 300 bin kişinin yaşadığı küçük bir balıkçı ülkesi. 2008 Ekim ayında başlayan küresel krize, bu ülkedeki bankalar yurt dışında haddinden fazla yatırımda yakalandı. Yatırımcıların riskli döviz yatırımlarına girmiş olması krizin etkisi çok daha ağırlaştırdı. İzlanda, Başbakan Geir H. Haarde’nin, “Borçlarımızı ödeyememe sorunuyla karşı karşıyayız. Bankacılık sistemi çökme noktasında” açıklamasının ardından halk makarna ve yağ stoklamaya başlamıştı. İzlanda’nın ikinci ve üçüncü büyük bankaları Landsbanki ile Glitnir’in devletleştirilmesi de gerilimi düşürmeye yetmedi. Ülke milli gelirinin toplamı 16 milyar dolarken, ülkenin borçları 83.5 milyar doları dış olmak üzere toplam 136 milyar dolara çıktı. Bankalardan paralarını çekmek isteyenler uzun kuyruklar oluşturdu. Daha önce karşı çıkılan Avrupa Birliği’ne girilmesi de gündeme geldi. Ülkenin kredri notu düşürüldü.
5 milyar Euro borç aldı IMF’yle anlaştı
KÜRESEL kriz öncesi İzlanda’nın en büyük bankaları Glitnir, Landsbanki ve Kaupthing’in toplam borcu, 19 milyar dolar olan GSMH’nın 6 katına çıkması krizi tetiklemişti. 28 Ekim 2008’de İzlanda hükümeti faizi yüzde 18’e (şu anda yüzde 12) yükseltmişti. İzlanda şu anda IMF ile yapılan anlaşma ve kuzey ülkelerinden alınan 5 milyar euro borç ile ekonomisini düzeltmeye çalışıyor.