Kriz ikiye katladı, çipura bile icra tezgáhına düştü

Çipura, ekmek mayası gibi ürünler için de alıcı aranan bu dosyaların yüzde 40’ı ’vicdan muhasebesi’ nedeniyle ilk iki ihalede kapanamıyor. Satışını bekleyen otomobillerin ’yediemin otoparkı’na borcu, muhammen bedelin üzerine çıkabiliyor.

KRİZİN etkisiyle işsizliğin yüzde 12.3’e ulaştığı Türkiye’de her gün ortalama 150-200 menkul ve gayrimenkul icra yoluyla satışa çıkarılıyor. Kriz döneminde ikiye katlayan bu satışlar için açılan ihalelerin sayısı ise ayda 5 bini buluyor. Vatandaşların ’vicdan muhasebesi’ nedeniyle pek de ilgi göstermediği bu ihalelerde sadece konut, ofis, otomobil gibi gayrimenkul ve araçlar satışa çıkmıyor. Çipura, ekmek mayası, karton sigara gibi ürünler için de alıcı aranabiliyor. İcra ile satışlarda ekspertiz tarafından belirlenen muhammen bedelin yüzde 40’ını bile ödeyen çıkmadığı için kapanamayan dosyaların oranı yüzde 40’ı aşıyor. Bu kısırdöngü nedeniyle satışını bekleyen bazı otomobillerin ’yediemin otoparkın’na ödemesi gereken borç, muhammen bedelin üzerine bile çıkabiliyor.

10 bin ihale açıldı

Türkiye’de yılbaşından bugüne açılan toplam icra ihalesi sayısı 10 bini aşıyor. Bunun 6 bin 400’ünü gayrimenkul, 2 bin 500’ünü otomobil ve diğer taşıtlar, 400’ünü taşınabilirler, 700’ünü ise İzale-i Şüyuu için açılanlar oluşturuyor. Çok ilgi gösterilmeyen bu ihalelerin zaman zaman alıcıya veya borçluya çok yüklü ek faturalar çıkarabildiğini dile getiren Mülkiyet Gayrimenkul Genel Müdürü Can Emrah Özoral, şunları söyledi: "Biz bir süre önce halkın bu ihaleler hakkında daha fazla bilgi sahibi olmasını sağlamak için icralik.com adlı bir site kurduk. O gün yayınlanan tüm ihalelere ulaşılabilirlik sağlayan bu sitede 15 bin üyeye ulaştık. Şimdi de varlık henüz icraya düşmeden satılsın diye icralık durumda olanlar ile alıcıyı buluşturarak emlakçılık hizmeti verecek Mülkiyet Gayrimenkul’ü kurduk. Sadece icraya düşmek üzere olan malların satışı için çalışacağımız bu şirket aracılığıyla şimdiden 7 borçlunun evini sattık. Üstelik çok fazla fiyat kırmak zorunda da kalmadık."

Borçlu satışı izliyor

Borcu nedeniyle icralık olanların genellikle çekimser davrandığını ifade eden Özoral, şöyle devam etti: "Türkler ’icralik oldum’ dememek için genellikle malına ’satılsın gitsin’ demek zorunda kalıyor. Bu duruma düşenler bu dönemi ’hayattan zevk alma’ değil ’nefes alma’ süreci olarak görüyor. Bu da menkul ve gayrimenkullerini kurtarma çabası içine girmelerinin önüne geçiyor. Özellikle evini kaybedenlerin çoğu icradan satışı izlemek için ihaleye geliyor."

Son alıcıda en fazla ilgiyi gurbetçi gösteriyor

İcra ihalelerini takip eden müşterilerin yüzde 60’ı araba galerisi olanlar ve emlakçılardan oluşuyor.

Yüzde 40’lık kesim olan son kullanıcı arasında da ev hanımları ve gurbetçiler öne çıkıyor.

Gurbetçiler konuya ’Benim de memleketimde bir evim olsun’ diye yaklaşıyor. Genellikle vekaletname ile ev alıyor.

İkinci ihalede alıcı çıkmaması durumunda alacaklı konumundaki banka avukatı evi banka adına satın alabiliyor.

Alo Fetva’yı aramadan icradan ev almıyoruz

TÜRKLER’in ’Ağlayanın malı güldürmez’ inanışı nedeniyle girmekten çekindiği icra ihalelerinde Alo Fetva Hattı devreye giriyor. Can Emrah Özoral "Müşterilerimizin bazılarından hocadan fıkıh talebi de gelebiliyor. Türkler vicdanın yanısıra dini hassasiyet de göeteriyor. Hocalara sorduk. İcradan ev almak caiz" dedi.

100 bin TL’lik gayrimenkul 39 bin TL’lik borcu ödüyor

İCRANIN yeterince duyulmaması veya ilgi görmemesi durumunda hem alıcı, hem de borçlu ihale süreci başlamadan başından kaybediyor. İcrada satış gerçekleşse bile çok ciddi dosya ve avukat ücretleri ödenmesi gerektiğini ifade eden Can Emrah Özoral, bu süreci şöyle açıklıyor:

100 bin TL muhammen bedeli olan bir varlık ilk ihalede 60 bin TL’den satışa çıkıyor.

İhalelerde ilginin fazla olmaması nedeniyle satış fiyat yüzde 40 ucuz olmasına rağmen çoğunlukla birinci ihalede bu bedel üzerinden gerçekleşemiyor.

100 bin TL’lik varlığın satışı 60 bin TL’den gerçekleşse bile alıcıdan alınan ödemenin 21 bin TL’lik kısmı avukat ve dosya işlemleri için alınıyor.

Borçlunun borcuna karşılık kullanabildiği bedel ise 39 bin TL’de kalıyor.

Satışın ikinci ihalede gerçekleşmesi durumunda açılış fiyatı muhammen bedelin yüzde 40’ına düştüğü için borç ödenmesi için kalan miktar 26 bin TL’ye düşüyor.

Bu açılış fiyatının eksper tarafından belirlenen değerin beşte birine düştüğü üçüncü ihalede ise 13 bin TL’de kalıyor.

Varlığın değeri ihaleden 1.5 yıl önce belirleniyor

BORÇ hukuka aksettirildikten sonra icra süreci şöyle işliyor:

İcra süreci başlayınca ilk olarak ekspert satılacak mal veya varlık için bir değer (muhammen bedel) belirliyor.

İhalenin gerçekleşmesi ile, bu değerin belirlendiği zaman arasında geçen süre hukuki işlemler nedeniyle 1.5 yılı buluyor.

Bu da özelikle gayrimenkulde değişen imar durumu gibi etkenlerin değeri etkileyememesine yol açıyor.

2 yılda satışın gerçekleşememesi durumunda yeni bir ekspertiz yapılıyor ve dosya sil baştan ele alınıyor.