Oluşturulma Tarihi: Ocak 08, 2009 00:00
Küresel durgunluğun etkileri Türkiye’de şirket birleşme ve satın almalarına da yansıdı. 2008’in son çeyreğinde bu etkiler kendini hissettirirken, 172 birleşme ve satın almayla işlem hacmi 18.4’te kaldı. 2007’ye göre yüzde 30 düşerken, Deloitte’a göre bu yılın ilk çeyreği de ’en durgun dönem’ olacak.
SON birkaç yıldır Türkiye’de oldukça artan birleşme ve satın almalar geçen yıl hız kesti. Özellikle 2008’in son çeyreğinden küresel durgunluğun etkileri daha fazla hissedilirken, rakam da önceki yılların gerisinde kaldı. Deloitte Türkiye’nin Ekonomist Dergisi işbirliği ile hazırladığı "2008 Yılı Birleşme ve Satın Almalar Raporu"na göre, Türkiye’de geçen yıl 172 satın alma ve birleşme işlemi gerçekleşirken, işlem hacmi 18.4 milyar
dolar oldu. Deloitte Türkiye Kurumsal Finansman Ortağı
Başak Vardar, "Son 4 yılda yüksek hacimli satın almalara ev sahipliği yapan Türkiye, küresel finansal krizin etkisiyle önümüzdeki yıl yabancı yatırımcıları çekmekte zorlanacak. 2009’un ilk çeyreği satın almalar açısından uzun yıllardan sonra yaşanan en durgun dönem olacak" dedi. Raporun ortaya koyduğu, sonuçlar şöyle:
7 milyar doları özelleştirme: İşlem hacminin 18.4 milyar dolar olurken, 7 milyar doları bulan özelleştirmeler hariç tutulduğunda, işlem hacminde önceki yıla oranla yüzde 30 azalma görüldü.
Son 3 ayda yüzde 60’lık düşüş: 2008’in son 3 ayında işlem hacmi, 2007’nin aynı dönemine göre yüzde 60 azaldı. 2008 yılı toplam işlem hacminin yaklaşık yüzde 20’si açıklanmış ancak henüz tamamlanmamış işlemlerden oluştu.
Yabancı payı yüzde 75: Yıllık 18.4 milyar dolarlık toplam işlem hacmi içinde yabancı yatırımcıların payı 13.8 milyar dolar ile yüzde 75 oldu. 2008 yılında yabancı yatırımcıların 108 işlemine karşılık, yerli yatırımcılar 4.6 milyar dolar değerinde 64 birleşme ve satın alma gerçekleştirdi.
Yüzde 80’i Avrupa’dan: 11.5 milyar dolarlık işlem hacmi ve 80 civarında birleşme ve satın alma işlemi ile Avrupalıların, yabancı yatırımcılar arasındaki toplam işlem hacminin yüzde 83’ünü gerçekleştirdi. ABD kökenli yatırımcıların 10, Körfez ülkelerinden gelen yatırımcıların ise 9 işlem gerçekleştirdi.
İlk kez enerji finansı geçti: İşlemler çoğunlukla enerji, finans ve hizmet sektörlerinde yoğunlaşırken, bu yıl ilk kez enerji sektörü finans sektörünü geride bıraktı.
Kriz finansçıları engellemediFinansal krize ve kredi sıkışıklığına rağmen finansal yatırımcılar, Türkiye’de tüm zamanların en fazla işlemini gerçekleştirdi. Bu alandaki 32 satın alma işleminin toplam değeri yaklaşık 6.5 milyar dolar oldu. Bu da neredeyse son 3 yıldaki finansal satın almaların toplam hacmine eşit.
Yerli gruplar boş durmadıBu arada birçok yerli grup belirli iş alanlarında, orta vadeli stratejilerinin parçası olarak satın almalar gerçekleştirdi. Akkök, Alarko, Çalık, Çelebi, Kiler, Limak, Sabancı, Ülker ve Zorlu, 2008 yılını bu yönde hamleler yaparak geçiren gruplar oldu.
Dünyada yüzde 35 daraldı 2.9 trilyon dolara gerilediGLOBAL düzeyde bakıldığında finansal krizin etkisiyle yaşanan ekonomik yavaşlama sonucunda 2008 yılında birleşme ve satın almalar, bir önceki yıla göre yüzde 35’lik daralma ile 2.9 trilyon dolar düzeyinde kaldı. Bu rakam 2005 yılından bu yana görülen en düşük küresel işlem hacmini oluşturdu.
2008’in rekortmeni Migros olduDEOLITTE Türkiye’nin Ekonomist Dergisi işbirliğiyle yaptığı araştırmaya göre, 2008’in en büyük satın alma işlemi, BC Partners-DeA-Turkven’in Migros’u
Koç Grubu’ndan 3.1 milyar dolara satın alması oldu. 2008 yılının en büyük 5 satın alma işleminin, toplam işlem hacminin yüzde 45’ini oluşturdu.
2001 sonrası 94.1 milyar dolarlık evlilik yapıldı2002 yılında 54 adet birleşme ve satın alma işlemi ancak 1 milyar doları buldu. En büyük işlem 125 milyon dolarlık Koç Holding-Opet birleşmesiydi.
2003’de işlem adedi 97 olurken tutar 1.4 milyardı. Bu rakamın yüzde 60’ı özelleştirme işlemlerinden geldi.
2004’de 91 işlemle 2.5 milyar dolara ulaşıldı. Bunun yüzde 24’ünü araç muayene istasyonları özelleştirmesi oluşturdu.
2005, 164 işlemle ulaşılan 31 milyar dolarla rekor yılı oldu. Türk Telekom, Tüpraş, Erdemir gibi özelleştirmelerin hepsi bu yıl gerçekleşti. 2006’da 154 işlem 19.2 milyar doları buldu. Bankacılıktaki 3 işlem (Finansbank, Denizbank, Akbank) işlemlerin yüzde 56’ını oluşturdu.
2007’da hacim 162 işlemle 20.6 milyar dolara ulaştı. Öne çıkan işlemler Sabiha Gökçen ve Antalya havalimanlarının işletme hakkının devri oldu.
2008’de ise 172 işlemle rakam 18.4 milyar dolara geriledi. Migros’un 3.1 milyar dolarlık satışı yıla damgasını vurdu.