Kriz fren koydu, üretimde yıllık enflasyon sıfırın altına da indi
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 05, 2009 00:00
Dünyayı saran krizin etkisiyle Türkiye’de son aylarda hem tüketimde, hem üretimde görülen daralma etkisini üretici fiyatları endeksinde (ÜFE) de gösterdi. ÜFE’de yıllık oran ilk kez yüzde 0.35 geriledi. Enflasyonda asıl gösterge olan TÜFE’de aylık artış yüzde 0.02’de kaldı, yıllık yüzde 6.13’e geriledi.
DÜNYAYI saran krizin etkisi, Türkiye’de kendini üreticinin enflasyonunda da gösterdi. Krizin etkisiyle hem tüketimde, hem de üretimde yaşanan büyük daralma, üretici fiyatları endeksinin (ÜFE) nisan ayı itibarıyla yıllık bazda yüzde 0.35 gerilemesi sonucunu getirdi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), nisan ayında tüketici fiyatları endeksinin (TÜFE) yüzde 0.02, üretici fiyatları endeksinin (ÜFE) yüzde 0.65 arttığını açıkladı. Nisan ayı itibariyle yıllık enflasyon ise TÜFE’de yüzde 6.13 artarken, ÜFE’de yüzde 0.35 geriledi. TÜFE aylık bazda ocakta yüzde 0.29 artmış, şubatta yüzde 0.34 düşmüş, mart ayında da yüzde 1.10 artış göstermişti.
Geçen yıla göre
Geçen yılın aynı ayında yıllık enflasyon TÜFE’de yüzde 9.66, ÜFE’de yüzde 14.56 olmuştu. Böylece, Nisan ayı itibariyle yıllık enflasyon, geçen yılın aynı ayının, TÜFE’de 3.53 puan, ÜFE’de 14.91 puan altında gerçekleşti. TÜİK verilerine göre, nisan ayı itibarıyla aylık enflasyon TÜFE’de yüzde 0.02, ÜFE’de yüzde 0.65 arttı. 2008 yılı nisan ayındaki artış ise TÜFE yüzde 4.50, ÜFE’de yüzde 1.68 olmuştu. Buna göre aylık bazda enflasyon, geçen yıl nisan ayına göre TÜFE’de 4.48 puan, ÜFE’de ise 1.03 puan düşüş gösterdi.
4 aylık enflasyon
Yılın 4 ayında, TÜFE yüzde 1.07, ÜFE yüzde 2.35 artış gösterdi. Nisan ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 9.98, üretici fiyatlarında yüzde 10.65 düzeyinde gerçekleşti.
Giyim ve ayakkabı arttı
Enflasyonun artı çıkmasında yeni sezon nedeniyle artış gösteren giyim ve ayakkabı önemli rol oynadı. TÜFE’de ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 10.95 ile giyim ve ayakkabı grubunda yaşandı. Nisan ayında sağlıkta yüzde 2.20, eğlence ve kültürde yüzde 1.10, lokanta ve otellerde yüzde 0.41, haberleşmede yüzde 0.28, eğitimde yüzde 0.10, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0.02 artış görüldü. Gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0.35, konutta yüzde 1.04, ulaştırmada yüzde 1.70, ev eşyasında yüzde 2.31, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 2.55 düşüş meydana geldi. Yıllık bazda TÜFE’de en yüksek artış yüzde 14.44 ile konut grubunda gerçekleşti. Onu yüzde 10.60 ile lokanta ve oteller ve yüzde 9.65’le eğlence ve kültür izledi.
Tarımda fiyatlar geriledi
Sektörlere bakıldığında nisan ayında tarımda yüzde 3.27, sanayide yüzde 0.08’lik artış görüldü. Tarımda yıllık bazda fiyatlar yüzde 1.82 düşerken, sanayide sadece yüzde 0.03’lük artış kaydedildi.
ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en yüksek aylık artış yüzde 20.09 ile ham petrol ve doğalgaz çıkarımı alt sektöründe gerçekleşti. Sanayinin üç sektöründen madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 0.75, imalat sanayi sektöründe yüzde 0.48 artış, elektrik, gaz, su sektöründe yüzde 4.25 düşüş yaşandı.
Toptan eşyaya bakılırsa 1970’ten beri ilk kez
TÜRKİYE İstatistik Kurumu (TÜİK), enflasyon hesabında 2005 yılında üretici fiyat endeksine (ÜFE) geçmeden önceki dönemlerde toptan eşya fiyatları endeksi (TEFE) verisi hazırlıyordu. TEFE açısından bakılınca, 1970’ten beri ilk kez yıllık bazda gerilemenin yaşandığı dikkati çekiyor. Ancak, TEFE’yle ÜFE’nin içerik açısından karşılaştırılması da pek doğru olarak görülmüyor. Yine de bir fikir vermesi açısından en yakın karşılaştırma verisi TEFE olarak görülüyor.
En yüksek artış Adana ve Mersin’de
TÜFE’nin aylık bazda en yüksek artış gösterdiği bölge yüzde 0.80 ile Adana ve Mersin bölgesi oldu. Geçen yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 9.35 ile Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt bölgesinde görülürken, 12 aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 12.63 ile Van, Muş, Bitlis, Hakkari bölgesinde gerçekleşti.
Kirazın kilosu 25 TL’den satışa çıktı
YAZ meyvelerinden kiraz, kayısı, erik ve karpuz tezgahlardaki yerlerini aldı. Havaların ısınmasıyla birlikte özellikle kıyı kesimlerde tarımsal üretim hız kazandı. Birçok meyve ve sera dışında yetiştirilen sebzeler pazar, manav ve marketlerdeki tezgahlarda satılmaya başlarken, ürünlerden bazıları, ilk piyasa çıkması dolayısıyla oldukça yüksek fiyattan alıcı buluyor. Bahar ve yaz meyvelerinden kiraz kilosu 25, kayısı 9, malta eriği 4-6, erik 4-8, karpuz 2, çilek 3-4 ve badem çağlası 3-5 TL’den satılıyor. Kışlık meyvelerden portakal ve elma da halen talep görüyor. Bursa’da bir hipermarketin manav reyonunda satışa sunulan kiraz, fiyatının 25 TL olması nedeniyle genellikle gramla alıcı buluyor. Kiraz, 100 ve 200 gramlık hazır paketler halinde satılıyor. Bir kilogram kiraz yerine 6 kilodan fazla muz alınabiliyor.
Geçen yıla göre
Geçen yılın aynı ayında yıllık enflasyon TÜFE’de yüzde 9.66, ÜFE’de yüzde 14.56 olmuştu. Böylece, Nisan ayı itibariyle yıllık enflasyon, geçen yılın aynı ayının, TÜFE’de 3.53 puan, ÜFE’de 14.91 puan altında gerçekleşti. TÜİK verilerine göre, nisan ayı itibarıyla aylık enflasyon TÜFE’de yüzde 0.02, ÜFE’de yüzde 0.65 arttı. 2008 yılı nisan ayındaki artış ise TÜFE yüzde 4.50, ÜFE’de yüzde 1.68 olmuştu. Buna göre aylık bazda enflasyon, geçen yıl nisan ayına göre TÜFE’de 4.48 puan, ÜFE’de ise 1.03 puan düşüş gösterdi.
4 aylık enflasyon
Yılın 4 ayında, TÜFE yüzde 1.07, ÜFE yüzde 2.35 artış gösterdi. Nisan ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 9.98, üretici fiyatlarında yüzde 10.65 düzeyinde gerçekleşti.
Giyim ve ayakkabı arttı
Enflasyonun artı çıkmasında yeni sezon nedeniyle artış gösteren giyim ve ayakkabı önemli rol oynadı. TÜFE’de ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 10.95 ile giyim ve ayakkabı grubunda yaşandı. Nisan ayında sağlıkta yüzde 2.20, eğlence ve kültürde yüzde 1.10, lokanta ve otellerde yüzde 0.41, haberleşmede yüzde 0.28, eğitimde yüzde 0.10, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0.02 artış görüldü. Gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0.35, konutta yüzde 1.04, ulaştırmada yüzde 1.70, ev eşyasında yüzde 2.31, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 2.55 düşüş meydana geldi. Yıllık bazda TÜFE’de en yüksek artış yüzde 14.44 ile konut grubunda gerçekleşti. Onu yüzde 10.60 ile lokanta ve oteller ve yüzde 9.65’le eğlence ve kültür izledi.
Tarımda fiyatlar geriledi
Sektörlere bakıldığında nisan ayında tarımda yüzde 3.27, sanayide yüzde 0.08’lik artış görüldü. Tarımda yıllık bazda fiyatlar yüzde 1.82 düşerken, sanayide sadece yüzde 0.03’lük artış kaydedildi.
ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en yüksek aylık artış yüzde 20.09 ile ham petrol ve doğalgaz çıkarımı alt sektöründe gerçekleşti. Sanayinin üç sektöründen madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 0.75, imalat sanayi sektöründe yüzde 0.48 artış, elektrik, gaz, su sektöründe yüzde 4.25 düşüş yaşandı.
Toptan eşyaya bakılırsa 1970’ten beri ilk kez
TÜRKİYE İstatistik Kurumu (TÜİK), enflasyon hesabında 2005 yılında üretici fiyat endeksine (ÜFE) geçmeden önceki dönemlerde toptan eşya fiyatları endeksi (TEFE) verisi hazırlıyordu. TEFE açısından bakılınca, 1970’ten beri ilk kez yıllık bazda gerilemenin yaşandığı dikkati çekiyor. Ancak, TEFE’yle ÜFE’nin içerik açısından karşılaştırılması da pek doğru olarak görülmüyor. Yine de bir fikir vermesi açısından en yakın karşılaştırma verisi TEFE olarak görülüyor.
En yüksek artış Adana ve Mersin’de
TÜFE’nin aylık bazda en yüksek artış gösterdiği bölge yüzde 0.80 ile Adana ve Mersin bölgesi oldu. Geçen yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 9.35 ile Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt bölgesinde görülürken, 12 aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 12.63 ile Van, Muş, Bitlis, Hakkari bölgesinde gerçekleşti.
Kirazın kilosu 25 TL’den satışa çıktı
YAZ meyvelerinden kiraz, kayısı, erik ve karpuz tezgahlardaki yerlerini aldı. Havaların ısınmasıyla birlikte özellikle kıyı kesimlerde tarımsal üretim hız kazandı. Birçok meyve ve sera dışında yetiştirilen sebzeler pazar, manav ve marketlerdeki tezgahlarda satılmaya başlarken, ürünlerden bazıları, ilk piyasa çıkması dolayısıyla oldukça yüksek fiyattan alıcı buluyor. Bahar ve yaz meyvelerinden kiraz kilosu 25, kayısı 9, malta eriği 4-6, erik 4-8, karpuz 2, çilek 3-4 ve badem çağlası 3-5 TL’den satılıyor. Kışlık meyvelerden portakal ve elma da halen talep görüyor. Bursa’da bir hipermarketin manav reyonunda satışa sunulan kiraz, fiyatının 25 TL olması nedeniyle genellikle gramla alıcı buluyor. Kiraz, 100 ve 200 gramlık hazır paketler halinde satılıyor. Bir kilogram kiraz yerine 6 kilodan fazla muz alınabiliyor.