Kristal tavan artık delinmeli

Kadın sanayicilerin talepleri arasında Türkiye’de kadın-erkek eşitliğinin güvence altına alınması ve her alanda kadın temsilinin arttırılması yer alıyor. İSO Meclis Başkanı Zeynep Bodur, amaçlarını kadınların yönetimde yer almasını engelleyen ‘kristal tavanı’ delmek olarak açıklıyor.

BUGÜN 8 Mart Dünya Kadınlar Günü. Asıl adı ise Dünya Emekçi Kadınlar Günü. Tarihi 1857 yılına uzanıyor. “Eşit işe eşit ücret, 16 saatlik çalışmaya son” diyen 40 bin dokuma işçisinin başlattığı grevin bastırılması sırasında 129 kadın vahşice can veriyor. Yıllar sonra kadın hareketinin öncülerinden Clara Zetkin’in önerisiyle bu gün Birleşmiş Milletler tarafından kadınlara adanıyor. Kadınlar Günü bugün artık sadece emekçi kadınlar tarafından kutlanmıyor. Kadın-erkek eşitsizliğinin tartışıldığı bir gün olarak farklı kesimlerin de gündeminde. Cinsiyet eşitsizliğinde 136 ülke arasında 127’inci sırayla en kötü durumda ülkelerden biri olan Türkiye’de de bir haftadır Dünya Kadınlar Günü’ne yönelik etkinlikler, tartışmalar var. İşte bu etkinliklerden biri de önceki gün İstanbul Sanayi Odası’nda (İSO) gerçekleşti. İSO’nun 17 bine yakın üyesi var. Ancak kadın üye sayısı tam olarak bilinmiyor. 104 Meclis üyesi içinde ise sadece 6’sı kadın.

YÖNETİMDE 2 KADIN

Son seçimde yönetimde iki kadın yer aldı. Zeynep Bodur Okyay Meclis Başkanı oldu, Sultan Tepe ise 10 kişilik yönetime girebilen tek kadın oldu.
Bugüne kadar sadece erkek patronların görünür olduğu İSO’da bu iki kadın sanayici, 8 Mart öncesi “Biz de varız” dedi. Kadın sanayicileri bir platformda toplamaya karar veren Bodur ve Tepe, kısa sürede ulaşabildiği 18 kadın sanayici ile kadın gazetecileri bir araya getiren bir toplantı düzenledi.
Türkiye’nin büyük gruplarından Kale Grubu’nun Yönetim Kurulu Başkanı olan Bodur, Türkiye’nin birçok alanda kadın-erkek eşitliğini henüz sağlayamadığını söylüyor. Amaçlarının kadınların yönetimde yer almasını engelleyen ‘kristal tavanı’ delmek olarak açıklıyor. Bunun için de güç birliği yaparak çalışılması gerektiğine işaret ediyor.

TEPE’NİN ZORLU MÜCADELESİ

Sultan Tepe ODTÜ’nün Elektrik Elektronik Bölümü’nden onur derecesiyle mezun olmuş. Bugün eşi Hasan Tepe ile sahip olduğu Tepar Tekstil şirketi katma değeri yüksek teknik tekstil üretiyor. Tepe, kadının sadece anne değil üretim ve yönetimde de yer almasına inandığı için İSO ve İhracatçılar Meclisi’nde komitelerde yer almak için zorlu bir mücadele vermiş. Sonunda başarmış. Şimdi kendi tecrübeleri ile yönetimlerde daha fazla kadın olması için mücadele veriyor. Madencilik sektöründe 300 çalışanlı bir şirketin genel müdürü Güldal Şeyda Çağlayan da erkek egemen bir sektörde çalışmakta zorlanmış. “Biz eksi 5’le başlıyoruz erkekler artı 10’la” diyor. Çağlayan’ın ilginç önerileri var. Biri kadın usta sayısının arttırılması yönünde.“Kadınların artık teknik alanlarda yer almasını istiyorum. Mesela kadınlar ekskavatör, dözer operatörü olarak ağır sanayide de çalışabilirler” diyor. Çağlayan’ın başka ilginç bir önerisi ise kadınların ufkunun ne kadar açık olduğunun kanıtı: “Kadın, erkek derken artık ara cinsiyetleri de düşünmemiz gerekiyor. İşyerlerinde kadın erkek tuvalet ayrımının kaldırılmasını öneriyorum.”

Acil harekete geçilecekler

Toplantıdaki beyin fırtınasından ortaya çıkan ve kabul gören ve hemen harekete geçilmesine karar verilen öneriler ise şöyle:
Bağımsız yönetim kurulu üyeleri arasında kadınların sayısı arttırılmalı.
STK ve meslek kuruluşlarında daha çok yer almalıyız.
TV dizilerinde canavar sanayici yerine kadın sanayici karakterlerine yer verilmesi için adım atılmalı.
İstanbul ve Anadolu’dan kadın sanayiciler bir araya gelmeli.
Kadınlara yönelik mesleki eğitim kursların açılmalı.
Kadın sanayicilerin cinsiyet uçurumuna karşı harekete geçmesi değerli ve önemli. Ancak onlar aynı zamanda birer işveren. Hatırlatmakta fayda var.
Çalışma hayatında Dünya “Emekçi” Kadınlar Günü’nü doğuran sömürü düzeni, taşeronlaştırma, uzun çalışma saatleri gibi sorunlar azalmıyor, artıyor.
Kadın sanayicilerden farklı bir duyarlılık beklemek haksızlık mı?

SANAYİCİLERİN MANİFESTOSU

Kadının işgücüne katılımı Türkiye’de yüzde 30. Gelişmiş ülkelerde yüzde 60-80. Kadın istihdamı özendirilmeli.
Ulusal Kadın Girişimciliği Strateji Belgesi hazırlanmalı. Kadın girişimci oranı OECD ortalaması olan yüzde 25’e çıkarılmalı.
Siyasette kadın temsilinin artması için siyasi partiler ve seçim yasalarının değiştirilmeli, TBMM ve yerel yönetimlerde kadın temsili arttırılmalı.
Kadın-erkek eşitliği güvence altına alınmalı. ABmevzuatında yer alan dört anlaşma maddesi ve 13 direktife uygun yasal düzenlemeler yapılması önerildi.
Okuma-yazma seferberliği ile kadınların tamamının okur-yazar olmasının sağlanmalı ve kızların en az liseyi bitirmesi zorunlu olmalı.