Tarihi bir yıl yaşanmıştı! İşte kripto paralarda 2022 senaryoları
Güncelleme Tarihi:
2021 yılında yatırımcılar, kripto para piyasalarında birçok tarihi rakamlara şahit olurken, yenilikler de gündem oldu. Peki, 2022 yılında olası senaryolar neler? Huobi Global Bölge Genel Müdürü Alphan Göğüş ve BlockchainIST Center Kriptoekonomi Grubu Koordinatörü Alp Işık 2022 yılı kripto para dünyasının gündemini hurriyet.com.tr'ye değerlendirdi.
Kripto para piyasalarında oldukça hareketli bir yıl geride kaldı. Birçok kripto para birimi 2021 yılında tüm zamanların en yüksek seviyeleri görürken; en popüler ve işlem hacmi en yüksek kripto para birimi olan Bitcoin için 2021 tarihi bir yıl oldu. Bitcoin, zirve seviyesini 69 bin dolar seviyesine kadar yükseltirken; yıl içerisinde en düşük 28 bin 540 dolar seviyesini gördü. Ethereum ise, geçtiğimiz yıl tarihi rekorunu 4 bin 865 dolar seviyesine taşırken; yıl bazında 716 dolar ile 4 bin 865 dolar gibi geniş bir bant aralığında dalgalandı. Kripto para piyasasının büyüklüğü de, geçtiğimiz yıl yaşanan sert dalgalanmalara rağmen 2 trilyon doların üzerine çıktı.
Bitcoin fiyatları, yıl bazında baktığımızda yatırımcısına yüzde 57,50 oranında değer kazandırdı. En çok tercih edilen ikinci kripto para birimi olan Ethereum ise, 2021 yılında yaklaşık olarak yüzde 390 oranında değer kazandı.
Kurumsal yatırımcıların Bitcoin’e yönelik yatırımları ve bazı şirketlerin kripto para piyasalarına dair projeleri, kripto para birimlerine yönelik ilgiyi artırırken; yıl genelinde gerçekleşen bazı gelişmeler Bitcoin’de aşağı ve yukarı yönlü sert dalgalanmalara sebep oldu.
KRİPTO PARALAR BU GELİŞMELERLE SERT DALGALANDI
ABD'li elektrikli otomobil üreticisi Tesla'nın Ceo’su Elon Musk’ın, 1,5 milyar dolarlık Bitcoin satın aldığını ve yakında Bitcoin ile ödeme kabul etmeye başlayabileceğini duyurması 2021 yılının ilk çeyreğinde kripto para birimlerinde hızlı bir yükselişe sebep olurken; Çin’in finansal kurumlara ve ödeme sistemlerine kripto para kullanımıyla ilgili getirdiği yasaklar, kripto para piyasalarında deprem etkisi yarattı.
Dünyada Bitcoin madenciliğinin yaklaşık olarak yarısını gerçekleştiren Çin'in Bitcoin madenciliğini yasaklayan kararlar alması 'Büyük Madencilik Göçü' hareketini başlattı ve madenciler rotasını ABD ve Kanada’ya çevirdi.
Geçtiğimiz yıl Bitcoin fiyatlarını destekleyen gelişmeler arasında; Orta Amerika ülkesi olan El Salvador’un Bitcoin'i yasal para birimi olarak kabul eden ilk ülke olması, ABD'de Bitcoin’in ilk borsa yatırım fonunun (ETF) New York Menkul Kıymetler Borsası'nda işlem görmeye başlaması ve dünyanın en büyük kripto para borsalarından biri olan Coinbase’in teknoloji ağırlıklı Nasdaq endeksinde işlem görmeye başlaması sayılabilir.
Altın yatırımcıları Fed'i beklemeye başladı2022'DE EN ÇOK BUNLAR KONUŞULACAK
Bunun dışında kripto para yatırımcıları geçtiğimiz yıl; NFT, GameFi, Metaverse ve DeFi gibi yeni ve gelecekte daha çok hayatımızda olacağı düşünülen teknolojileri de çok konuştu. 2022 yılında yatırımcıların NFT'ler ve GameFi gibi gelişmekte olan alanlardaki fırsatlara yoğunlaşmasıyla, kripto varlık kullanımının artmasının beklendiğini belirten Huobi Global Bölge Genel Müdürü Alphan Göğüş, “Metaverse’ün yeni pazar yerleri ve iş modelleri ile merak uyandıran bir çağı tetikleyeceğini söylemek çok da yanlış olmaz” şeklinde değerlendirdi. Göğüş, DeFİ teknolojisiyle ilgili olarak ise, “Sınır ötesi ve 7/24 çalışan DeFi, içerisindeki uygulamalar ve yenilikçi iş modelleri sayesinde yatırımcılar için devrim niteliğinde bir yenilik” dedi.
BlockchainIST Center Kriptoekonomi Grubu Koordinatörü Alp Işık, pandemi sürecinde ertelenen regülasyonların 2022 yılında daha fazla konuşulacağını belirtirken; piyasaların ilk faiz artırımını mart ayında beklediği ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz artırımına Bitcoin’in vereceği olası tepki ile ilgili olarak ise; “ABD’de son 39 yılın en yüksek enflasyonu açıklanırken, yıl içinde gelecek ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz hamleleri elbette tüm piyasaları etkileyecektir. Genel görüşün aksine yıl içinde Bitcoin’e olan etkisinin kısıtlı olacağını düşünüyorum” şeklinde belirtti.
KRİPTO SEKTÖRÜ, BİTCOİN’DEN SIYRILARAK ETKİSİNİ ARTIRIYOR
Alphan Göğüş - Huobi Global Bölge Genel Müdürü
2021 yılını, kripto para sektörü için bir dönüm noktası olarak tanımlayabiliriz. Geçtiğimiz yıl Bitcoin ve Ethereum fiyatlarının yeni zirvelere taşınmasının yanında, popülerlik kazanan NFT’lerle “dijital varlık” tanımının bambaşka anlamlar kazandığı bir yıl oldu. 2022’ye baktığımızda ise, dijital varlıkların daha büyük kitleler tarafından kabul edilmesiyle, kripto para sektörü hakkındaki bilgi ve düşüncelerin Bitcoin fiyatlandırması ile ilgili olmaktan çok öteye geçmesini bekliyoruz. 2022 yılında yatırımcıların NFT'ler ve GameFi gibi gelişmekte olan alanlardaki fırsatlara yoğunlaşmasıyla, kripto varlık kullanımının artması bekleniyor. Z kuşağı ve piyasayı tanıyan kullanıcıların, dijital varlık sahipliği ve dijital koleksiyonlara karşı beğenisinin ve NFT'lere olan ilginin artışı hız kesmeden devam ediyor.
GAMEFI’DA HAREKETLİLİK YENİ BAŞLIYOR
Collins Dictionary tarafından 2021 “yılın kelimesi” seçilen NFT, sanat, gayrimenkul veya bir spor takımındaki hisse gibi çeşitli varlıkların tokenlaştırılmasını ve sahipliğini sağlayan blockchain tabanlı bir kripto varlık olarak tanımlanıyor. Oyun sektöründe ise, uzun zamandır gördüğümüz oyun içi varlıklar ve mikro ödemeler, Blockchain teknolojisi sayesinde kabuk yepyeni bir ekonomi olan GameFi’a dönüşmeye başladı. Oyuncuların artık zaman, çaba ve becerileri için kripto varlıklarla ödüllendirildikleri GameFi’da hareketlilik yeni başlıyor.
Çin ekonomisi 2021’de yüzde 8,1 büyüdüZ KUŞAĞI KRİPTO VE NFT'LERE AKIN EDİYOR
Kitlesel benimseme süreci, önümüzdeki yılın en büyük teknoloji trendi olması beklenen Metaverse ile doğru orantılı ilerleyecek. Metaverse içindeki varsayılan değişim araçları, kripto para ve NFT'ler gibi dijital varlıklar; sanal dünyalar gelişmesini sürdürdükçe çeşitlenerek yelpazesini genişletecek. Tüm bunlar olurken, Z kuşağı da mizah kültürü, oyun eklentileri, dijital sanat, gayrimenkul ve spor varlıklarına yönelik artan talebi körüklemek için kripto ve NFT'lere akın ediyor. Sahipliğin etkinleştirilmesi, NFT'leri Metaverse’ün sanal ekonomileri için kritik hale getiriyor. Oyunlaştırma kurgusunu da hesaba kattığımızda Metaverse’ün yeni pazar yerleri ve iş modelleri ile merak uyandıran bir çağı tetikleyeceğini söylemek çok da yanlış olmaz.
DEFİ YATIRIMCILAR İÇİN DEVRİM NİTELİĞİNDE BİR YENİLİK
Günümüzde finans alanındaki tartışmasız en heyecan verici kavram olan DeFi, artan uygulama çeşitliliği ve yaygın olarak benimsenmesiyle yükselişe geçti. Sınır ötesi ve 7/24 çalışan DeFi, içerisindeki uygulamalar ve yenilikçi iş modelleri sayesinde yatırımcılar için devrim niteliğinde bir yenilik... DeFi yatırımlarında gerçekleşen büyümeye rağmen, kurumsal ilginin hala düşük kalması ise önemli bir büyüme potansiyelinin işaretçisi. DeFi için kitlesel benimsenmenin önünde uyumluluk odaklı gizlilik ve KYC (Müşterini Tanı) gibi süreçler olsa da, bireysel yatırımcılar için finansal piyasalara ve yatırım alternatiflerine çok daha düşük bir giriş seviyesi sunması geleneksel finansal modellerle karşılaştırıldığında en büyük avantajı olarak öne çıkıyor. Bugün birkaç dolar gibi düşük bir harcamayla birçok DeFi yatırım ürününe kaydolabilmek; daha geniş kitlelerin yatırım yapma imkanını artırıyor.
DAO’LAR GELECEĞİN SOSYAL KİMLİĞİNİ OLUŞTURACAK
Son olarak DAO’lardan bahsetmek gerekli. Topluluk ve uygulamalar için merkeziyetsiz bir yönetim mekanizması olan DAO’lar, geleceğin sosyal kimliğini oluşturan en temel öğelerden biri haline gelecek. Bu noktada ABD Wyoming’te düzenleme önerisi olarak sunulan DAO’ların tüzel kişilik olarak tanınması, tamamen yasalaştıktan sonra birçok kurumsal şirketin tıpkı bugün Facebook’un Meta adıyla Web2.0’dan Web3.0’a geçişine benzeyen DAO’laşma süreçlerine şahitlik edeceğimizi düşünüyorum. DAO’lardan elde edilecek tokenlar ise Web 3.0 içerisinde kişilerin sosyal statüsü anlamına gelecek.
2022’DE REGÜLASYONLARI DAHA ÇOK KONUŞACAĞIZ
Alp Işık - BlockchainIST Center Kriptoekonomi Grubu Koordinatörü
2021 yılı kripto para ekosistemi için oldukça hareketli geçti. Bitcoin’de yıl sonunda gördüğümüz tüm zamanların rekoru, merkeziyetsiz finans ekosistemindeki gelişmeler, NFT, DAO ve Metaverse kavramlarının herkes tarafından konuşulmaya başlanması ve elbette regülasyonlar.
2022 yılına kripto paralar tekrardan 2 trilyon dolar piyasa değerine ulaşarak başladı. En popüler 5 stabil kripto paranın piyasa değeri 127 milyar dolara kadar ulaştı. Pandemi sürecinde kısmen ertelenen regülasyonları, 2022 yılında çok daha fazla konuşacağımızı düşünüyorum. ABD bankalarının konsorsiyum oluşturarak ortaya çıkaracağı, stabil kripto para olan USDF’in gözden kaçırılmaması gerekiyor.
BİTCOIN’E OLAN TALEP FED’E RAĞMEN ARTACAK
ABD’de son 39 yılın en yüksek enflasyonu açıklanırken, yıl içinde gelecek ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz hamleleri elbette tüm piyasaları etkileyecektir. Genel görüşün aksine yıl içinde Bitcoin’e olan etkisinin kısıtlı olacağını düşünüyorum. Bitcoin’in limitli üretilecek olmasının yanı sıra, 2140 yılına kadar para politikasının belli olduğunu düşündüğümüzde; enflasyonist ortamda Bitcoin’e olan talebin Fed’in faiz kararlarına rağmen artacağını düşünüyorum.
Dört teker bir GoogleMetaverse cephesinde ise; Blockchain’in ilk duyulmaya başladığı günlere benzer bir senaryo yaşanıyor. Hisse senedini kimsenin almadığı şirketlerin adlarının başına Blockchain ekleyerek tekrardan popüler olduğu, tam olarak ne gibi bir fayda sağlayacağını bilmeden herkesin Blockchain’i işlerine entegre etmeye çalıştığı bir dönem görmüştük. Facebook’un “Meta” hamlesinden sonra benzer bir ortam oluşmuş durumda ve tüm markalar Metavarse’de yer almak istiyor; fakat tam olarak nasıl yapacaklarını bilmiyor.
Metaverse’in 2022’de çok daha fazla konuşulacağını, fakat donanımların yine yazılımlardan geri kalacağını düşünüyorum. Piyasada bulunan sanal gerçeklik gözlüklerinin sunduğu deneyim şu anda Metaverse olarak bize vaat edilen deneyimden çok uzak. Mark Zuckerberg’in yaptığı “Meta” sunumunda bunu açıkça belirtiyor ve orta vade planlar genel olarak aktarılıyor.
Sanal gerçeklik gözlüklerinin teknik olarak her göz için 4K 60 FPS verebildiği, şarjı maksimum 1.5 saatte bitmeyen, dışında bulunan kameralar ile aynı zamanda yüksek çözünürlüklü AR deneyimi sunan, hafif ve ekonomik versiyonları gelmeye başladığı zaman Metaverse kavramını çok daha fazla konuşacağımızı düşünüyorum. Şu anda elbette kendini Metaverse projesi, token’ı ya da uygulaması olarak tanıtan çok fazla proje var, bazıları Google Earth üzerinden aldıkları görüntüleri parsel parsel bölerek arsa olarak bile çoktan satmaya başladı.
RİSK ALIRKEN PANİKLE KARAR VERMEYİN
Bitcoin’i kaçırdığı için üzülen, merkezi borsalarda işlem yapmaya çok alıştığı için DeFi (Merkeziyetsiz Finans) tarafındaki fırsatları kaçıran, NFT’leri saçma derecede pahalı bulup eleştiren çok fazla kişi Metaverse’de gözlerinin önünde gerçekleşen bu akımı kaçırmak istemiyor ve bu alana yatırım yapmak istiyor. Elbette 1-2 senede bile her şeyin komple değiştiği kripto para sektöründe trendler hakkında tahmin yapmak çok zor; fakat yatırımcıların risk alırken panikle karar vermemesini tavsiye ederim. Mutlaka projelerin white paper’ını okuyun şeklinde bir tavsiye vermeyeceğim, yaklaşık 9 senedir kripto para sektöründe olan birisi olarak çoğu kişinin okumadığının farkındayım. Sadece biraz daha fazla araştırma yapmaktan zarar gelmez.
NFT’DE SONRAKİ BÜYÜK DALGA 2022’DE
NFT cephesinde ise; tüm hayvanların, bitkilerin koleksiyonlarının satışları yapıldığına göre, artık işe yarar kullanım alanlarına odaklanabiliriz. Özellikle kimliklendirme, NFT sahiplerinin katılabileceği özel organizasyonlar, ayrıcalıklar gibi alanlarda yeni koleksiyonlar görmeye davet edeceğiz. Metaverse’de kurulan sanal galerilerde duvarlarda NFT’ler olacak ve kripto paralarımız ile bilet satın alarak bu sergileri gezeceğiz.
DeFi tarafında benzer bir durum yaşamıştık, ilk başta çıkan çok fazla birbirinin aynısı projeden sonra şu anda ayağı yere basan, gerçek kullanım alanı olan projeler hayatına devam ediyor; NFT’de bir sonraki büyük dalganın 2022’de geleceğini tahmin etmek çok yanlış olmaz diye düşünüyorum. NFT alım satım yaparak para kazanmak zorunda değilsiniz, doğru yerde kullanmayı bilmek, işinize entegre etmek güzel bir başlangıç olabilir.