Kredi kartlarında ibre döndü
Güncelleme Tarihi:
17 milyarlık pazarlıkta ibre bankaların lehine dönüyor. Vatandaşın büyük tepkisini çeken kredi kartı aidatı, hesap işletim ücreti gibi 31 kalemden alınan ücretler kaldırılmayacak. EFT, havale gibi işlemlerin ücretlerine bir üst sınır gelmeyecek. Ancak bankalar bu ücretleri açıkça ilan edecek. Kredi kartı sözleşmelerine ayrı bir ek olarak düzenlenecek ve müşteriye açıkça ‘kredi kartı aidatı alınacağı’ bildirilerek, imzalatılacak. İmzası olmayan kişiden, kart ücreti alınamayacak. Bakanlığa göre ise henüz kesinleşen bir şey yok.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, AB'ye uyum çerçevesinde hazırladığı Tüketici Kanunu Yasa Taslağına son şeklini vermek için 96 kurum ve kuruluşun görüşüne başvurdu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ile Türkiye Bankalar Birliği’yle de temaslarda bulundu. Bankacılık tarafı, Avrupa Birliği’nde olduğu gibi Türkiye’de de bankaların kredi kartı aidatı, hesap işletim ücreti, EFT, nakit çekim ücreti gibi 31 kalem işlemden ücret alındığını bakanlığa iletti. Tarafların görüşleri doğrultusunda yeniden yazılacak yasa taslağı, aralık ayı ortasında son şekli verilerek Başbakanlığa gönderilecek. Bakanlar Kurulu'nca imzalanmasının ardından yasa tasarısı olarak TBMM'ye gönderilecek. Ardından ilgili komisyonda, son olarak da TBMM Genel Kurulu'nda ele alınacak.
HAVALE ÜCRETİNE DE EFT’YE DE SINIR YOK
Vatandaşın en çok tepkisini çeken bir başka konu da havale ve EFT ücretleri. Bankaların az miktardaki para transferlerinden bile yüklü komisyonlar almaları, tüketiciyi çileden çıkarırken, ‘bu tür işlemlerden alınan ücretlere üst limit konulması isteniyordu. Ancak bankalar böyle bir uygulamanın rekabete aykırı olduğunu ve tüketici aleyhine sonuçlar doğurabileceğini savunarak, ‘üst limit’ uygulamasına da itiraz etti.
| BAKANLIK AÇIKLAMA YAPTI |
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, “Kredi kartı kullananlara kötü haber” başlığıyla yayınlanan habere ilişkin bir açıklama yaptı. Açıklamada, "Bakanlığımızın söz konusu taslak hakkındaki iradesi henüz sonuçlanmamıştır. Hiçbir kurum ve kuruluşla herhangi bir şey üzerine anlaşılmamıştır, söz verilmemiştir" denildi. Açıklamada, Bakan Hayati Yazıcı'nın 14 Ağustos tarihli “Hazırladığımız tüketici kanun tasarı taslağı nihai şeklini tüm paydaşlarımız ve vatandaşlarımızın önerileriyle alacaktır. Biz yönetim anlayışımız, istişareye açık ortak aklı ön plana çıkarmayı gerektirir. Bu taslağı bugün açıklıyoruz ve artık söz tüm ilgililerindir. Biz hem tüketicinin bakanıyız hem de bankaların” ifadelerine de yer verildi. Bu açıklamadan sonra ne bakanın ne de herhangi bir bürokratın taslak ile ilgili açıklama yapmadıkları ifade edildi. "Böyle bir haberin Sayın Bakanımızın da iştirak edeceği Finans Sektöründe Tüketici Hukuku ve Uygulama Alanları Sempozyumundan' hemen önce yapılması, habercilikten ziyade iyi niyetten uzak ve kamuoyunu 'bakanlık ve bankalar anlaştı. Birlikte yapacakları çalışma bunun göstergesidir' tarzı, bilinçli olarak yanlış yönlendiren bir yayın niteliği taşımaktadır" denilen açıklama şöyle devam etti: "Söz konusu Sempozyuma ilişkin planlama süreci, taslağın görüşe açıldığı tarihten yaklaşık 6 ay öncesinde başlamış olup, taslağa ilişkin çalışma süreciyle hiçbir ilgisi bulunmamaktadır. Sempozyum, bankacılık sektöründe tüketicilerin yaşadığı temel sorunlar ve bunlara ilişkin çözüm önerilerinin tartışılacağı ve AB ve ABD uygulamalarının değerlendirileceği bir platformdur. Sonuç olarak; bankalarla pazarlık yapıldığı, özellikle tüketicilerin mağdur olduğu kart üyelik ücreti, hesap işletim ücreti vb. masrafların alınacağı konusunda bankalarla uzlaşma sağlandığı ve bu konuda bankaların görüşü doğrultusunda değişiklikler yapıldığı yönündeki haberler gerçeği yansıtmamaktadır. |
İNTERNETTEN İLAN EDİLECEK
9 Bölüm 54 maddeden oluşan yasa taslağıyla bankalara da yeni bazı yükümlülükler getirilecek. Buna göre bankalar kredi kartı ücreti başta olmak üzere tüm işlemlerden alacakları bedelleri kendi internet sitelerinden açıkça duyuracaklar. İşlem adı, A bankasında farklı B bankasında farklı olamayacak. Tek bir dil kullanılarak, tüketicinin bankalar arasında rahatlıkla tercih yapması sağlanacak.
GİZLEMEYE SON
Ayrıca bankalar, kredi kart ücreti başta olmak üzere alacakları hizmet bedellerini 15 sayfalık sözleşmelerin içine saklayamayacak. Bunun yerine kredi sözleşmelerinden ayrı olarak, bir ek düzenlenecek ve burada hangi hizmetten hangi bedelin alınacağı açıkça müşteriye bildirilecek. Sözleşmede olmayan, müşterinin imzası olmayan hiçbir konuda bankalar ücret talep edemeyecek.
Bakanlık yetkilileri, bu düzenlemeyle tüketicinin sürprizlerle karşılaşmasını önlemeyi hedeflediklerini, yeni yasayla aldatmaya, yanıltmaya karşı keskin önlemler getirdiklerini söyledi. Kredi kartı ücreti, hesap işletim ücreti gibi işlem ücretlerinin Avrupa’da da olduğunu belirten bakanlık yetkilisi, “Önemli olan vatandaşın bu ücretler konusunda en baştan bilgilendirilmesi. Eğer ücreti yüksek bulursa, bir başka bankaya gidebilmesi. Yeni dönemde bunu sağlayacağız” dedi.
SON ŞEKLİ HENÜZ VERİLMEDİ
Türkiye Bankalar Birliği’nden bir yönetici Bakanlık ve sektörün müşterinin önceden ‘açıkça’ bilgilendirilmesi, ücretlerin sözleşmelerin içine gömülmemesi, internetten ilan edilmesi gibi konularda mutabık kaldığını söyledi. Havale, EFT, dosya masrafı, komisyon ücreti gibi işlemlere üst limit getirilmesinin ‘rekabete’ aykırı olduğunu belirten yetkili, “Bankaları cezalandıracak en büyük müessese müşteridir. Müşterisinin terk etmesi, en ağır cezadır” dedi.
Bankalarla ilgili bir konunun yine ilgili yasada yer alması gerektiğine dikkat çeken yetkili, tüketici kredileri ve kredi kartlarına ilişkin bir kanun varken, tutup bunu Tüketici Kanunu ile düzenlemenin doğru olmadığı konusunda da mutabık kaldıklarını söyledi.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı yetkilileri ise bankalarla henüz 'tam bir mutabakat' sağlamadıklarını, Bakan Yazıcı'nın onayından sonra taslağa son şekli verilerek Başbakanlığa göndereceklerini vurguladılar. Konunun Meclis'te ele alınacağını, öncelikle komisyonda ardından da Genel Kurul'da görüşüleceğini tekrarladılar.
TARAFSIZ HAKEM GELİYOR
Hem bankaları hem de tüketicileri rahatsız eden bir diğer konu da ‘anlaşmazlıklar’. Bankalarla müşteriler arasındaki anlaşmazlıkların doğrudan mahkemeye intikali her iki tarafı da zorlarken, yeni dönemde Bakanlık ve sektör ‘tarafsız hakem müessesesi’ konusunda da anlaştı.
Halen Bankalar Birliği bünyesinde bulunan ‘Müşteri Şikayetleri Hakem Heyeti’ yapısı itibariyle tüketicinin çok güvenmediği bir müessese olarak dikkat çekiyor. Yapılan başvuruların genellikle ‘bankalar lehine’ sonuçlanması bu güveni zedelerken, yeni dönemde heyetin yapısının değiştirilerek, sorunların dava açılmaksızın çözülmesi hedefleniyor. Bunun için de Hakem Heyetine tüketici dernekleri, BDDK temsilcisi gibi kişilerin alınması öneriliyor.
ORTAK SEMPOZYUM YAPIYORLAR
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, BDDK ve Türkiye Bankalar Birliği ile birlikte ‘Finans Sektöründe Tüketici Hukuku ve Uygulama Alanları Sempozyumu” yapacak. 6 Aralık’ta İstanbul’da yapılacak sempozyumun açılışını Bakan Yazıcı ile BDDK Başkanı Mukim Öztekin ve Türkiye Bankalar Birliği Başkanı Hüseyin Aydın yapacak.
HANGİ İŞLEMLERDEN ÜCRET ALINIYOR?
Bankalar, toplam gelirlerinin yaklaşık yüzde 15’ini faiz dışı gelirlerden topluyorlar. 2011 yılında 31 işlem türünden elde ettiği gelir 17.1 milyar olurken; bu yılın ilk altı ayında 9.3 milyar liraya ulaştı.
1- Kredi kartı yıllık aidat ücreti
2- Hesap işletim ücreti
3 - İşlemsizlik ücreti
4 - Dosya masrafı
5 - Komisyon ücreti
6 - Hayat sigortası ücreti
7 - Sigorta bedelleri
8- Katkı payı
9 - Ekspertiz ücreti
10 İpotek tesis ücreti
11- İpotek fek ücreti
12 - İlave peşin komisyon
13- Havale ücretleri
14 - EFT ücretleri
15 - İnternet Şubelerinden Yurt İçi/ Yurt Dışı Bankalara yapılan döviz transfer ücretleri
16 - ATM Nakit çekim masrafı
17 - Bakiye Görüntüleme ücreti
18 - Mevzuat Araştırma ücreti (Genel Müdürlüğe İntikal Eden)
19 - Dekont ücreti
20- Ekstre ücreti
21 - Telefon, Faks ve Posta ücretleri
22 - SMS-E-posta ücretleri
23 - Menkul Kıymet Şifre Gönderim işlemi
24 - Menkul Kıymet Bakım ücreti
25 - Rehin, Haciz Kaldırma ücreti
26 - Nakit Avans Komisyonu
27 - Müşterinin Diğer Şubedeki Döviz Tevdiat Hesabından Para Çekmesi
28 - Asıl Kart Bedeli / Ek Kart bedeli
29 - Harcama Vaadi İhlal ücreti
30 - Arşivden belge çıkarma ücreti
31 - Kredi Kartı Borcu yoktur yazısı alma ücreti