Kota hücumla erken doldu yünlü Çin kumaşı krizi çıktı
Güncelleme Tarihi:
Demet CENGİZ BİLGİN
Oluşturulma Tarihi: Ağustos 05, 2006 00:00
Türkiye'nin tek taraflı olarak Çin’e koyduğu sınırlamalar arasında yer alan yünlü kumaş kotası 2 Ağustos tarihinde dolunca, binlerce metre kumaş gümrüklerde kaldı. Gümrüklere gelen ve gelecek olan yünlü kumaşların 1.5-2 milyon metreyi bulabileceği tahmin ediliyor. Kotanın erkenden dolmasının iç piyasada fiyatları yükselteceği, enflasyonu da tetikleyebileceği söyleniyor.
TÜRKİYE’nin Çin’e karşı tek taraflı olarak koyduğu Kategori 50 (yün veya ince hayvan kıllarından dokunmuş mensucat) kotası, 2 Ağustos’ta dolunca binlerce metre kumaş gümrüklerde kaldı. 2 milyon 10 kilogram olarak belirlenen kotanın dolmasıyla gümrüklerde binlerce metre yünlü kumaş olduğu, yıl sonuna kadar bunun 1.5-2 milyon metreyi bulabileceği tahmin ediliyor. Kotanın beklenenden önce dolmasıyla iç piyasada ceket, pantolon, takım, pardösü, kaban üretiminde kullanılan yünlü kumaş fiyatlarının artacağı, bunun da enflasyonu tetikleyebileceği bildiriliyor.
BÜYÜK ZARAR:
Gümrüklerde kalan kumaşların Türk ekonomisine ne kadar bir zarar yapacağı tam olarak bilinmemekle beraber, bedelleri ödendiği halde Ocak 2007’ye kadar antrepolarda bekleyecek olan mallar için yüz binlerce dolarlık kiralar da ödenecek. Fabrikaların ve atölyelerin boş kalacağı uyarısında bulunan uzmanlar, şirketlerin üretim planlarında sarkmalar olabileceğini söylüyor. İlk kez 2005 yılında uygulanan kota geçen yıl kasım sonunda dolduğu için sorun yaşanmamıştı.
ANLAŞILMAZ DURUM:
Gümrükte 70-80 bin metre kumaşlarının olduğunu belirten Kiğılı Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Kiğılı, yaşanan gelişmeleri "inanılmaz bir durum" olarak değerlendirdi. Kiğılı, daha 10 gün önce kotanın dolmasına 300 bin ton kaldığını hatırlatarak, "Anlamak mümkün değil. Birden bire bitti. Ne oldu, nasıl bir talep geldi, anlamadım" dedi. Kiğılı, gümrüklere gelen veya gelecek olan kumaşların 1.5-2 milyon metreyi bulabileceğini belirterek, ekonomiye çok ciddi zarar vereceğini söyledi. Kiğılı, kumaş ihtiyaçlarını başka yerlere yönelerek çözeceklerini vurguladı.
BÜYÜK SIKINTI:
İlk defa böyle bir şey yaşandığını belirten Kiğılı, "Bu mutlaka büyük bir sıkıntı yaratacak. İç piyasada talep artınca fiyat yükselebilir. Yünlü kumaş üreticileri zam yapabilirler" dedi. Kiğılı, şöyle devam etti: "Üretici malı ya iç piyasadan daha pahalıya alacak ya da yurtdışında bulmaya çalışacak. Yurtdışı üretim planlamasını aksatabilir. İç piyasadan fiyatı yüksek kumaşla üretim yapmak ise gelecek sezon yünlü kumaştan yapılmış her şeyin fiyatının artması demek. Bu enflasyonu da artırır. Öte yandan malı satmış Çinli parasını alacak."
HÜCUM ETTİLER:
Crispino Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Akdaş ise, kotalar dolacak diye alıcıların hücum ettiğini, kotanın bu nedenle erkenden dolduğunu söyledi. Akdaş, şöyle konuştu: "Biz tedbirimizi aldık. Mallarımızı önceden getirttik. Çin’den mal getirtmek problemli. Kalitede sorunlar var. Biz ithalatımızı zaten azaltmıştık. Yerli ve Avrupa kumaşına ağırlık veriyoruz. Önceden kumaşın yarısını Çin’den alırdık şimdi yüzde 25’e çektik. Şu anda gümrükte çok kumaş olduğunu biliyoruz."
Kota doğru ama Çin’e de mecburuz
PIERRE Cardin, Cacharel, US Polo gibi markaların üreticisi Aydınlı Grub’un Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Ş. Kavurmacı, sıkıntıları olduğunu belirterek şunları söyledi: "2007’de daha çok sıkıntı olacağını tahmin ediyorum. Milliyetçi olarak baktığımda kota uygulamasını yerinde ama dünya fiyatlarını ele alırsak Türkiye’de kumaşlar çok pahalı. Mecbur kalıyoruz. Biz kullandığımız kumaşların yüzde 20’sini Çin’den alıyoruz. Eskiden yüzde 85 Türk kumaşı kullanırdık. Şimdi bu oran yüzde 65. "
Uzakdoğu ithalatı birilerinin ayıbı
SARAR Giyim Yönetim Kurulu Başkanı Cemalettin Sarar, Çin’den ihracat ürünlerinde kullanmak üzere kumaş ithal ettikleri için kendileri açısından olumsuz bir durum olmadığını belirterek, şunları söyledi: "Bİhracat yapanlara kota engeli yok. Çin’den alımımız az. Daha çok Avrupa ve iç piyasadan alıyoruz. Ben isterim ki ülkemde daha ucuz olsun, buradan alayım. Ülkemde fabrikalar kapanırken, Uzakdoğu’dan kumaş getirmek kendi ayıbımız ama o fiyatlara mál edemiyoruz. Bu kimin ayıbı? Bu birilerinin ayıbı. Birilerinin günahı."
Kotayı daha fazla kıssınlar
SABRİ Özel’in Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Özel, yünlü kumaş kotasının dolmasını şöyle değerlendirdi: "Bence kotayı daha da kıssınlar. Ben yurtdışına giden her bir kuruşa üzülüyorum. Uzakdoğu’dan gelen ürünlerin kalitesi çok düşük. Giderek de düşüyor. Kendi üretimimizi diskalifiye ettik ancak fiyatlar iç piyasada çok yüksek. Bu kadar fiyat farkı olmamalı. 15 bine yakın iş adamımız yurtdışına yatırım yaptı. Üretim üstündeki maliyetler düşürülmeli. Aklın yolu bir. O zaman bu adamlar dışarı gitmezler."
BÜYÜK ZARAR:
Gümrüklerde kalan kumaşların Türk ekonomisine ne kadar bir zarar yapacağı tam olarak bilinmemekle beraber, bedelleri ödendiği halde Ocak 2007’ye kadar antrepolarda bekleyecek olan mallar için yüz binlerce dolarlık kiralar da ödenecek. Fabrikaların ve atölyelerin boş kalacağı uyarısında bulunan uzmanlar, şirketlerin üretim planlarında sarkmalar olabileceğini söylüyor. İlk kez 2005 yılında uygulanan kota geçen yıl kasım sonunda dolduğu için sorun yaşanmamıştı.
ANLAŞILMAZ DURUM:
Gümrükte 70-80 bin metre kumaşlarının olduğunu belirten Kiğılı Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Kiğılı, yaşanan gelişmeleri "inanılmaz bir durum" olarak değerlendirdi. Kiğılı, daha 10 gün önce kotanın dolmasına 300 bin ton kaldığını hatırlatarak, "Anlamak mümkün değil. Birden bire bitti. Ne oldu, nasıl bir talep geldi, anlamadım" dedi. Kiğılı, gümrüklere gelen veya gelecek olan kumaşların 1.5-2 milyon metreyi bulabileceğini belirterek, ekonomiye çok ciddi zarar vereceğini söyledi. Kiğılı, kumaş ihtiyaçlarını başka yerlere yönelerek çözeceklerini vurguladı.
BÜYÜK SIKINTI:
İlk defa böyle bir şey yaşandığını belirten Kiğılı, "Bu mutlaka büyük bir sıkıntı yaratacak. İç piyasada talep artınca fiyat yükselebilir. Yünlü kumaş üreticileri zam yapabilirler" dedi. Kiğılı, şöyle devam etti: "Üretici malı ya iç piyasadan daha pahalıya alacak ya da yurtdışında bulmaya çalışacak. Yurtdışı üretim planlamasını aksatabilir. İç piyasadan fiyatı yüksek kumaşla üretim yapmak ise gelecek sezon yünlü kumaştan yapılmış her şeyin fiyatının artması demek. Bu enflasyonu da artırır. Öte yandan malı satmış Çinli parasını alacak."
HÜCUM ETTİLER:
Crispino Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Akdaş ise, kotalar dolacak diye alıcıların hücum ettiğini, kotanın bu nedenle erkenden dolduğunu söyledi. Akdaş, şöyle konuştu: "Biz tedbirimizi aldık. Mallarımızı önceden getirttik. Çin’den mal getirtmek problemli. Kalitede sorunlar var. Biz ithalatımızı zaten azaltmıştık. Yerli ve Avrupa kumaşına ağırlık veriyoruz. Önceden kumaşın yarısını Çin’den alırdık şimdi yüzde 25’e çektik. Şu anda gümrükte çok kumaş olduğunu biliyoruz."
Kota doğru ama Çin’e de mecburuz
PIERRE Cardin, Cacharel, US Polo gibi markaların üreticisi Aydınlı Grub’un Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Ş. Kavurmacı, sıkıntıları olduğunu belirterek şunları söyledi: "2007’de daha çok sıkıntı olacağını tahmin ediyorum. Milliyetçi olarak baktığımda kota uygulamasını yerinde ama dünya fiyatlarını ele alırsak Türkiye’de kumaşlar çok pahalı. Mecbur kalıyoruz. Biz kullandığımız kumaşların yüzde 20’sini Çin’den alıyoruz. Eskiden yüzde 85 Türk kumaşı kullanırdık. Şimdi bu oran yüzde 65. "
Uzakdoğu ithalatı birilerinin ayıbı
SARAR Giyim Yönetim Kurulu Başkanı Cemalettin Sarar, Çin’den ihracat ürünlerinde kullanmak üzere kumaş ithal ettikleri için kendileri açısından olumsuz bir durum olmadığını belirterek, şunları söyledi: "Bİhracat yapanlara kota engeli yok. Çin’den alımımız az. Daha çok Avrupa ve iç piyasadan alıyoruz. Ben isterim ki ülkemde daha ucuz olsun, buradan alayım. Ülkemde fabrikalar kapanırken, Uzakdoğu’dan kumaş getirmek kendi ayıbımız ama o fiyatlara mál edemiyoruz. Bu kimin ayıbı? Bu birilerinin ayıbı. Birilerinin günahı."
Kotayı daha fazla kıssınlar
SABRİ Özel’in Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Özel, yünlü kumaş kotasının dolmasını şöyle değerlendirdi: "Bence kotayı daha da kıssınlar. Ben yurtdışına giden her bir kuruşa üzülüyorum. Uzakdoğu’dan gelen ürünlerin kalitesi çok düşük. Giderek de düşüyor. Kendi üretimimizi diskalifiye ettik ancak fiyatlar iç piyasada çok yüksek. Bu kadar fiyat farkı olmamalı. 15 bine yakın iş adamımız yurtdışına yatırım yaptı. Üretim üstündeki maliyetler düşürülmeli. Aklın yolu bir. O zaman bu adamlar dışarı gitmezler."