Korkutan ‘dış’ açık

TÜRKİYE'nin ihracatı mayıs ayında yüzde 2.2 oranında azalırken, ithalatı yüzde 36.3 oranında arttı ve bir ayda verilen 2.5 milyar dolarlık dış ticaret açığıyla birlikte, yılın ilk beş ayındaki toplam açık yüzde 122 oranında artarak 9.2 milyar dolara ulaştı.

MAYIS ayı dış ticaret verileri korkuttu. Devlet İstatistik Enstitüsü, Türkiye'nin bu yılın ilk beş ayında, 11 milyar 167 milyon dolarlık ihracat, 20 milyar 370 milyon dolarlık da ithalat yaptığını açıkladı. Mayısta, 1999'a göre, ihracat yüzde 2.2 gerilerken, ithalat yüzde 36.3 oranında arttı. Mayıs ayında verilen 2.5 milyar dolarlık dış ticaret açığı ile, yılın ilk beş ayındaki toplam açık yüzde 122 oranında artarak 9.2 milyar dolara fırladı. İhracattaki küçülmeye karşılık, ithalatta görülen hızlı büyüme sonucu ihracatın ithalatı karşılama oranı da mayısta yüzde 65.3'den, yüzde 46.8'e geriledi.

DİE verilerine göre, yılın ilk beş ayı geçen yılın ocak-mayıs dönemi ile karşılaştırıldığında, ihracat yüzde 4.8, ithalat ise yüzde 37.6 oranında arttı. Geçen yıl 5 ayda, 10 milyar 658 milyon dolarlık ihracat, 14 milyar 803 milyon dolarlık da ithalat yapılmıştı.

Geçen yıl ocak-mayıs döneminde 4 milyar 144 milyon dolar olan dış ticaret açığı, yüzde 122 oranında artarak, bu yılın aynı dönemde 9 milyar 202 milyon dolara yükseldi. Bu yıl 5 ayda, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 54.8'e düştü. Geçen yıl söz konusu döneminde, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 72 düzeyinde gerçekleşmişti.

Bu yılın mayıs ayında, 2 milyar 175.6 milyon dolarlık ihracat, 4 milyar 648.2 milyon dolarlık da ithalat yapıldı. Geçen yılın mayıs ayında 1 milyar 184 milyon dolar olan dış ticaret açığı, yüzde 108.9 artışla, bu yıl mayıs ayında 2 milyar 472 milyon dolara yükseldi.

TARIM VURDU

Ocak-mayıs döneminde 10 milyar 206 milyon dolar düzeyinde gerçekleşen imalat sanayi ihracatında, bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 8.4 artış kaydedildi. Söz konusu dönemler itibarıyla balıkçılık ürünleri ihracatı ise yüzde 40.9 oranında düştü. Bu yılın ocak-mayıs döneminde tarım ürünleri ihracatı yüzde 26, madencilik ve taşocakçılığı ürünleri ihracatı da binde 6 oranında azaldı. İthalatın mal gruplarına dağılımı incelendiğinde ise en fazla artış yüzde 43.1 ile tüketim malları ithalatında olduğu görüldü.

Toskay: İthalata karşı önlem alırız

DIŞ ticaretteki gelişmeleri değerlendirmek için dün Dış ticaret Müsteşarı Kürşad Tüzmen ile birlikte bir basın toplantısı düzenleyen Devlet Bakanı Tunca Toskay, ithalattaki artışın ivme kazanması durumunda, uluslararası anlaşmalar ve taahhütlere uygun olarak, kota, gözetim, anti-damping soruşturmaları ve standardizasyon uygulamaları gibi ticaret politikası araçlarının etkin bir şekilde kullanılacağını açıkladı. Toskay, uygulanan ekonomik programın olumsuz yansımalarının en fazla dış ticarette hissedildiğini belirterek, buna rağmen 28.3 milyar dolar olan ihracat hedefine ulaşılacağının, 46 milyar dolarlık ithalat hedefinin ise 48 milyar doların biraz üzerinde gerçekleşeceğini bildirdi. Toskay, dış ticaret açığının 25 milyar dolar düzeyinde olabileceğinin söylendiğini hatırlatması üzerine, dış ticaret açığının 25 milyar dolara ulaşması için toplam ithalatın 53 milyar doları geçmesinin gerektirdiğini bildirdi. Toskay, ‘‘Öyle bir rakama ulaşılması pek mümkün değil’’ dedi.

Otomotiv sektörünü endişe ile izliyoruz

DEVLET Bakanı Tunca Toskay, otomotiv ithalatı ile ilgili bir soru üzerine, otomotiv sanayinin bütün sorunlarının envanteri çıkarıldığını ve teknik düzeyde çözümlenmesi mümkün olan sorunların çözüldüğünü anlattı. Toskay, yerli otomotiv sanayinin pazar payının azalmasını endişe ile takip ettiklerini bildirirken, kamu olarak söz konusu gelişmenin, Türkiye ekonomisi yararına olacak şekildeki gayretlerini sektör çok istekli olmasa da sürdüreceklerini söyledi. Otomotiv sektörü temsilcilerinin bazı taleplerin hala incelendiğini kaydeden Toskay, şöyle devam etti:

‘‘Bu toplantıları yaptığımız sırada otomobil piyasası fevkalede durgundu. Otomotivciler, sorunların çözümü için son derece istekli ve ısrarlıydılar. Şimdi gördüğümüz kadarıyla, hem yerli, hem de ithalat için piyasalar fevkalede canlı bir halde. Kendilerini çok fazla ortada göremiyorum. İthalattan şikayet konusunda da enteresan bir durumla karşı karşıyayız. Üreticilerin önemli bir bölümü de ithalatçı oldukları için şu anda hallerinden son derece memnun görüyorlar.’’

Dış ticaretin 5 aylık seyri (Milyon $)

1999 (5 ay) 2000 (5 ay) Değişim

İhracat 10.658 11.168 4.8

İthalat 14.803 20.370 37.6

Dış ticaret açığı - 4.144 - 9.202 122.0

Karşılama oranı (%) 72 54.8