Kore kurtuldu, biz de başarırız

Ekonomik ve Sosyal Konsey'de işçi-işveren-hükümet bir araya gelerek krizi görüştü. Başbakan Ecevit, 4.5 saatlik toplantıda, sivil toplum örgütlerinden destek istedi.

Devlet Bakanı Kemal Derviş de, ‘‘Kore toplumsal dayanışmayla kurtuldu. Endonezya, dayanışmayı sağlayamadığı için krizden çıkamıyor. Uzlaşalım, biz de kurtulalım’’ dedi.

İşçi-İşveren-Hükümet temsilcilerini bir araya getiren Ekonomik ve Sosyal Konsey'den krizin çözümü konusunda hükümete destek çıktı. Her kesimin sıkıntılarını aktarıp, ekonomik programda bunların dikkate alınmasını istediği toplantıda Başbakan Bülent Ecevit, ‘‘Beğensek de, beğenmesek de, bütün kusurlarına rağmen bir Türkiye ve bir hükümet vardır’’ dedi.

Başbakanlık Bakanlar Kurulu salonunda bir araya gelen Ekonomik ve Sosyal Konsey üyeleri, ekonomik krizden çıkış yollarını dile getirdi.

Ecevit, toplantının başlangıcında kısa bir açılış yaptı ve sözü Hazine'den Sorumlu Devlet Bakanı Kemal Derviş'e verdi. ‘‘Başarının sırrı toplumsal dayanışmadan geçer’’ diyen Derviş, Kore'nin bunu başardığını anımsattı. Derviş, ‘‘Kore Merkez Bankası 3-5 yıl önce, bir haftada 30 milyar dolar kaybeden bir kriz geçirdi. Örnek bir toplumsal dayanışmayla kurtuldu. Ancak Endonezya toplumsal uzlaşma sağlayamadığı için bu krizden çıkamıyor ve derinleşiyor. Elbirliğiyle, uzlaşma ve dayanışma ile biz de aşabiliriz’’ dedi.

Hükümet daha sonra işçi-işveren temsilcilerini dinlemeyi tercih etti. İşçi-işveren temsilcileri, kendi sıkıntılarını aktarıp, krizden çıkış için hazırlanan ekonomik programda kendilerinden daha fazla fedakarlık beklenmemesini istedi. Bu durum, işçi-işveren kesimi arasında zaman zaman esprili atışmaların yaşanmasına neden oldu. Türk-İş Başkanı Bayram Meral ile TOBB Başkanı Fuat Miras arasında çıkan ‘‘Son konuşmacı ben olacağım’’ tartışması da ‘‘Kura çekelim’’ esprisiyle noktalandı.

KAMU FEDAKÁRLIK ETSİN

Türk-İş Başkanı Bayram Meral, yeni programın, IMF'nin çöken programından ağır olduğunu söylerken, ‘‘Program istediğimiz gibi olmazsa işçiyi sokağa dökeriz’’ dedi. TOBB Başkanı Fuat Miras ise işverenlerin durumunun çok kötü olduğunu belirterek, kamunun fedakárlık etmesini istedi. Miras, bankalarla problemlerinin hálá çözülmediğini, hükümete verdikleri destek dolayısıyla da yakında TOBB'un kendi üyelerinin protestolarıyla karşılaşacağını vurguladı ve çözüm istedi.

Ecevit toplantının bitiminde, 1978'deki krizden de Türk-İş ile hükümetin biraraya gelip ortak çözüm bulması sonucu çıktığını anımsattı. Ecevit, ‘‘Sizin katkınızla enflasyonla mücadelede büyük mesafe alındı’’ dedi. Uyumlu, başarılı uzlaşmaya dayalı güzel bir koalisyon örneği sergilediklerini de belirten Ecevit, ‘‘Peki neden kriz ve kazalara uğradık?’’ sorusuna, kendisi yanıt verdi:

‘‘Finans ve bankacılık kesiminde ciddi yapısal problemler vardı. Beğensek de beğenmesek de bütün kusurlarına rağmen bir Türkiye ve bir hükümet vardır, o hükümete zor dönemlerinde büyük destek verdiniz. O desteğe yine ihtiyacımız var. Toplum kesimleri arasında uyum sağlama ihtiyacımız var. Ekonomi bir kazaya uğradı. Yeniden bir canlanma dönemine girebiliriz.’’

Toplantı sonrası, koalisyon liderleri Hazine'den Sorumlu Devlet Bakanı Kemal Derviş ile biraraya gelerek ESK'daki konuşmaları değerlendirdi. Çiğdem TOKER

Meral: Derviş sağolsun, dünyanın makamını bıraktı

TÜRK-İŞ Başkanı Bayram Meral, ESK toplantısında, ‘‘İşçiye yüzde 100 zam verin, konuşmayayım’’ dedi. Meral, şöyle konuştu: ‘‘Kemal Derviş'e dünyanın makamını bıraktığı için teşekkür ediyoruz. Ama başarıyı ve başarısızlığı bir kişinin üzerine maledersek, siyaset sıkıntıya girer. Bu program IMF'nin dayattığından daha ağır. Milletvekillerimiz yöresine gidip halkın önüne çıkamıyor. Sayın Derviş'in yurtdışından gelmesi beklenti yarattı. Sonuç alınmazsa sıkıntı artacaktır. Yapılan özelleştirme değil, talandır. Çayırhan Termik Santrali'ni satan üç kişi şu anda hapiste. Tansiyonu elbirliğiyle düşünmezsek sosyal patlama olur. İstanbul'a gidip (Şu saatte bekliyorum) desem, milyonlar gelir. Ama sorumluluğum gereği bunu yapmıyorum. Devlet küçülsün düşüncesinden vazgeçilsin çünkü özel sektörün geldiği durum ortada.’’

KİM NE DEDİ

400-500 bin kişi atılır

REFİK BAYDUR (TİSK BAŞKANI):

Uyarıyorum; yabancılar Türkiye'den fabrikalar alacaklar ama bu fabrikaları çalıştırmayacaklar. Banka birleşmeleri gibi, şirket birleşmelerinde de kolaylıklar sağlanmalı. Bürokraside korku var. Memurlar bize, mutlaka kötü bir niyetleri vardır diye bakıyor. Memur devleti arkasında yeteri kadar hissetmiyor ve geç kalmış imzaların yaptırım bürokraside olmuyor. İş Güvenliği Tasarısı'nı desteklemiyoruz. Kanunlaşırsa 400-500 bin kişi kapıya konulur. Sayın Tantan'ın (Vatandaşın kimseye itimadı kalmadı) sözü doğrudur. Bu itimadı sağlayacak değişiklikleri süratle yapın.

Kriz değil bunalımdayız

LÜTFİ YENEL (TÜSİAD)

Bu duruma kriz değil, bunalım diyorum. Çünkü kriz çabuk geçer. Bu, uzun sürecek gibi görünüyor. Bunalımdan çıkmak için, içeriye ve dışarıya güven vermek gerekiyor. Programı. liderler, bakan ve bürokratların birlikte açıklaması, güven sağlar. Kamudaki araçlar süratle satılmalı. Bankaların birleştirilmesi çok doğru değil. Kültürleri ve sistemleri farklı bankaları uyumlu biçimde çalıştıramazsınız. Yurtdışından benzer krizden geçmiş ülkelerden danışmanlar çağıralım. İhracatta KDV iadeleri yapılmıyor. Birçok ihracatçının milyonlarca dolar alacağı var. Bu işletme sermayesi zaafiyeti doğuruyor. Her politik olaya ekonomik tepki gösteren bir ülke konumuna geldik.

Halkbank desteği sürsün

DERVİŞ GÜNDAY (TESK BAŞKANI):

Derviş'in bilgi ve kişiliğine inanıyoruz. Yeter ki, siyasiler de bizim gibi Derviş'e güven duysun. Halkbank'ın esnafa verdiği kredi desteğinden vazgeçilirse, konuyu Anayasa Mahkemesi'ne götüreceğiz. SSK primine esas kazanç taban tutarının arttırılması çok önemli sorundur. Vergi borçlarının taksitlendirilmesi uygulaması, SSK ve Bağ-Kur prim borçlarını da kapsayacak şekilde genişletilmeli. 15 yasa hazırlanırken bizim fikrimiz alınmıyor. TESK olarak, ‘‘Yerli malı yurdun malı’’ kampanyası başlatıyoruz.

Fakslarımız kilitlenecek

HÜSAMETTİN KAVİ (İSO BAŞKANI)

ESK'nın toplantı aralığı çok uzun. Takvime bağlanmalı. Pazartesi sabahından itibaren belki de odalarımızın faksları kilitlenecek. Artık hata yapma hakkımız yok. Tek çıkış yolu ihracat.