Köprü ve otoyolların satışında ibre halka arza döndü

Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Özelleştirme İdaresi Eski Başkanı Tezcan Yaramancı, “İhale iptal edildi” ifadesi yerine “İhale onaylanmadı” denilmesinin doğru olduğunu söyledi.

İhalesinin neticelenmesi için Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun (ÖYK) onayının gerektiğini hatırlatan Yaramancı, “Açık artırma süreci tamamlandı. Sürecin sonunda oluşan durumun ÖYK tarafından onaylanması gerekiyor. O onayın verilemeyeceği anlaşılıyor” dedi.

Değer tespitinin şartlara bağlı olduğuna dikkati çeken Yaramancı, “Özelleştirmeyi yüklenecek taraftan yerine getirilmesi beklenen şartlar nelerdir? Mesela, fiyat artışı yapılıp yapılamayacağı, yatırımlar vesaire. Bu konularda durum değişirse gayet tabii fiyat artabilir” diye konuştu.

İptal edilen ihalede oluşan fiyatın, açık artırma sonucu oluşması nedeniyle gerçekçi olduğunu anlatan Yaramancı, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bundan sonra yeni ihalede şartlar farklı tanzim edilirse daha yüksek fiyatlar gelebilir. Halka arz mümkündür. Zamanında Türk Hava Yolları (THY) da daha önce aynı şekilde halka arz edildi ve özelleştirildi. Önümüzdeki dönem için Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın yeni bir yol haritası düzenlediğini düşünüyorum. O yol haritası çerçevesinde de yeni tekliflerin gelmesi muhtemeldir.”

Yaramancı, özelleştirmede amacın sadece para sağlamak olmadığını, anılan ekonomik varlığın yönetiminin özel sektör mantığına tevdi edilmesi ve daha verimli çalıştırılmasının amaçlanması gerektiğine işaret etti.

Marbaş Menkul Değerler Araştırma Müdürü Üzeyir Doğan da köprü ve otoyolların halka arz edilebilmesi için öncelikle yeni bir KİT'in kurulmasının şart olduğunu dile getirdi.

“Potansiyel kârı üzerinden satış yapılabilir”

Sermaye Piyasası Yatırımcıları Derneği (SPYD) Başkanı Arif Ünver, ihalede ortaya çıkan 5,7 milyar dolardan daha fazla gelir elde etmek adına halka arzın olumlu bir satış yöntemi olduğunu söyledi.

Köprü ve otoyolların halka arzının orta gelir grubu güçlü bir ülke olan Türkiye'nin ekonomisi açısından önemli olduğunu ifade eden Ünver, halka arzın tabana yayılarak gerçekleştirilmesi halinde hisseleri alacak orta gelirli kişilerin bundan fayda sağlayacağını ifade etti.

Varlıkların değeri belirlenirken piyasa değeri ile bu yerlerin yıllık karlarının karşılaştırılacağını kaydeden Ünver, bu şekilde bir hissenin değerinin ortaya çıkacağını ancak bu karşılaştırmanın sadece bugün için değil son birkaç yılı da kapsaması gerektiğini dile getirdi.
Köprü ve otoyolların karlılıklarının yıllar içindeki değişimine bakarak gelecek yıllarda elde edeceği karlılık üzerinden de satış yapılabileceğini anlatan Ünver, “Yani bugün 2 lira kar ediyorsa birkaç yıl sonra 4 lira kar elde edilebileceği öngörüsüyle fiyat belirlenerek satış yapılabilir. Dolayısıyla devlet tartışmasız olarak halka arz yoluyla özelleştirmeden elde edileceği gelirden daha fazla gelir elde edebilecektir” diye konuştu.

Köprü ve otoyolların halka arzının kademeli gerçekleşmesi gerektiğini anlatan Ünver, öncelikle hisselerin yüzde 51'inin yine kamuda kalması, daha sonra köprü ve otoyolların işletmesinin profesyonel bir ekibe devredilmesi gerektiğini, en sonunda da kalan hisselerin halka arz edilerek sürecin tamamlanabileceğini söyledi.

HALKA ARZ HEMEN OLMAZ

Ekonomist Uğur Gürses de iptal edilen köprü ve otoyol ihalesinin işletme devrini kapsadığını belirterek, eski ihaledeki sözleşme koşulları değiştirildiği takdirde ihalede verilen 5,7 milyar dolarlık tekliften fazla bir satış olabileceğini ifade etti.

Öte yandan vatandaşın “İki büyük şirketin para vermediği ihaleye ben neden vereyim?” diye düşünebileceğini dile getiren Gürses, “Bence hemen olacak bir halka arz değil. Birkaç sene sürebilir” diye konuştu.

Özel şirketlerde halka arz süreci

Köprü ve otoyolların olası halka arzının hangi yolla gerçekleştirileceği henüz netlik kazanmazken, özel şirketler halka arz edilirken 9 aşamalı bir süreçten geçiyor.

Buna göre, ilk olarak şirket gerekli evrakları hazırladıktan sonra kayda alınmak için Sermaye Piyasası Kurulu'na (SPK), ilgili pazarda işlem görmek için de İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'na (İMKB) müracaat ediyor.

Daha sonra Takas ve Saklama Bankası ile Merkezi Kayıt Kuruluşu'na başvuran şirket, yatırımcıyı çekmek için tanıtım faaliyetlerine başlıyor.

İMKB ve SPK uzmanlarının şirket hakkında inceleme yaptığı süreçte halka arz ve borsada işlem görme başvurusundaki eksik bilgi ve belgeler tamamlanıyor ve bu aşamanın ardından şirket merkez ve üretim tesisleri uzmanlarca ziyaret edilerek yerinde incelemelerde bulunuluyor.

Payların Kurul kaydına alınması ve halka arzı süreçlerinin tamamlanmasından sonra satış sonuçları bildiriliyor.

Süreç, şirketin borsa kotuna alınması ve işlem görmeye başlamasıyla tamamlanıyor.
"