Konya'nın kaderini değiştirecek tünel

İŞTE TÜNELİN SON HALİ�

‘Türkiye'nin tahıl ambarı’ olarak bilinen Konya Ovası'nı susuzluktan kurtaracak olan ve yerin 300 metre altında inşaa edilen tüneli, 170 metre uzunluğundaki dev makine kazıyor. Tünel inşaatı 2012 yılında tamamlanacak.

Konya Ovası Projesi'nin (KOP) 2007 yılında temeli atılan en önemli adımı olan Mavi Tünel ve Bağbaşı Barajı'nın inşaatları 24 saat aralıksız sürüyor. Türkiye'nin tahıl ihtiyacının yüzde 17'sini karşılayan ve ülkenin tahıl ambarı olarak bilinen Konya Ovası, tünel inşaatı 2012 yılında bittiğinde suya kavuyaşak. Konya ili sınırlarından doğup, Mersin Taşucu'ndan Akdeniz'e dökülen Göksu Nehri'nden, yapımı süren Bağbaşı Barajı'na akacak yıllık 414.13 milyon metreküplük su, 17 kilometrelik Mavi Tünel aracılığıyla Çarşamba Nehri'ne akıtılacak. Nehir de suyu, Konya kent merkezine 20 kilometre uzaklıktaki Apa Barajı'na taşıyacak. Apa Barajı'nda birikecek suyun 100 milyon metreküpü içme ve kullanma suyu olacak, kalan 314.13 milyonmetreküplük kısım da tarımsal sulamada kullanılacak.

DEV MAKİNE

Baraj ve tünel inşaatınının makine şefi Selahattin Yılmaz, çalışmaların 24 saat aralıksız sürdüğünü ve inşaatların 2012 yılı sonuna yetiştirileceğini söyledi. Yılmaz, suyun akacağı yönün ters tarafından yani Çarşamba Nehri'nden, yapımı süren Bağbaşı Barajı'na doğru başlatılan ve 3300 metrelik mesafe katedilen tüneli açmada, ‘TBM’ adı verilen, 170 metre uzunluğundaki dev bir makine kullandıklarını söyledi. Toplam 25 personelin görev yaptığı dev makine, 24 saatte 30 metre tüneli kazabiliyor. TBM'nin bir taraftan kazı yaparken, diğer taraftan da kazı yaptığı alanda betonlama işlemini de yaparak ilerlediğini söyleyen Selahattin Yılmaz, “TBM, tamamen Türk personel tarafından kullanılmaktadır. Ülkemizde bulunan 18 TBM makinesinin en gelişmişini kullanıyoruz” dedi.

Tünel içine personel taşımakta kullanılmak üzere demiryolu inşaa edildiğini ve 3 ayrı trenin burada görev yaptığını söyleyen Selahattin Yılmaz, “TBM'nin çıkardığı malzemeyi bu trenin vagonlarıyla tahliye ediyoruz. Ayrıca, perosneli de mazotlu trenlerimizle taşıyoruz” dedi.

300 METRE YERİN ALTINDA ÇALIŞIYORLAR

Mavi Tünel inşaatının zaman zaman 300 metre derinlikte kaldığını söyleyen Sehaattin Yılmaz, tünele giren personelin mesai saati bitimine kadar dışarı çıkmadığını, yemeklerinin de içeri servis edildiğini söyledi. Yılmaz, “17 bin 34 metre uzunluğundaki, 4 metre 80 santim çapındaki Mavi Tünel tamamlandığında saniyede 36 metreküplük bir depiye sahip olacak” dedi.

Mavi Tünel'e su sağlayacak olan Bağbaşı Baraşı'nın inşaatı da hızla sürüyor. 24 saat makinelerin çalıştığı baraj inşaatında Derivasyon Tüneli tamamlandı. Barajın gövde kazıları ise sürüyor. Selahattin Yılmaz, barajın 205 milyon metreküp su tutma kapasitesi bulunduğunu söyledi.

DSİ, Mavi Tünel ve Bağbaşı barajı inşaatını 2007 yılında, Ankara merkezli İLCİ İnşaat A.Ş.'ye, 92.86 milyon Euro'ya ihale etti.

MAVİ TÜNEL

DSİ Genel Müdürülğü tarafından yürütülen proje kapsamında, Mavi Tünel Projesi’nin temeli 6 Temmuz 2007 tarihinde, dönemin Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Abdullah Gül tarafından atıldı.

Konya Ovası Projesi (KOP), GAP'tan sonra en büyük sulama projesi yatırımıdır. Konya Ovası Sulama Projesi, toplam 12 projeden meydana gelmektedir. Bünyesinde 9 büyük su projesi, içme suyu projeleri, Göksu Havzası enerji projeleri ve çok sayıda müstakil küçük yerüstü ve yer altı sulamaları bulunmaktadır. Bölge için hayati önem taşıyan KOP ile özellikle Konya ve Karaman ovalarının sulanması hedeflenmektedir. Ayrıca proje bünyesinde Konya ve Karaman şehir merkezlerinin içme, kullanma, sanayi suyu ihtiyaçlarının karşılanması ve hidroelektrik enerji üretimi de bulunmaktadır.

KOP ile 615 bin hektar alanı sulanacak, Yukarı Göksu Havzası’nın Akdeniz’e boşalan sularının, yıllık ortalama olarak 414 milyon metreküpü, Konya Kapalı Havzası’na aktarılacak.

Mavi Tünel 17 kilometre uzunluğu ile Türkiye’nin Urfa tünellerinden sonra ikinci büyük sulama tünelidir. 4.8 metre çapındaki tünelden saniyede 36 metreküp su, Konya Ovası’nda toplam 223.410 hektar araziye sulama suyu takviyesi yapacak. Ayrıca yeraltı suyunu desteklemesinin yanı sıra Konya ilinin içme suyu ihtiyacının karşılanmasına yardımcı olaca. Yılda yaklaşık 150 milyon kilowattsaat hidroelektrik enerji üretilecektir.

Mavi Tünel ile Konya Ovası’na aktarılacak su ile Konya Ovası’nın bir kısmı daha sulu tarıma açılacak, aşırı yeraltı suyu çekimini engellenecek, ovadaki verimlilik artacak.

SULAMA KANALLARI

MAVİ Tünel Projesi ile Apa Barajı’na verilecek olan 414.13 milyon metreküplük su, buradan Konya Ovası’na mevcut kanallar ve yeni yapılacak olan sulama kanalları aracılığıyla dağıtılacak. Apa Barajı, 160 milyon metreküp’lük su tutma kapasitesine sahip. Mavi Tünel ile daha fazla su geleceğinden ve suyu Konya Ovası’nın kurak olan diğer bölgelerine de verebilmek için Karapınar İlçesi sınırlarında bulunan ve tamamen kurumuş durumda olan Hotamış Gölü’ne, Apa Barajı’ndan cazibeyle su gönderilecek. KOP Projesi tüm aşamalarıyla tamamlandığında, Apa-Hotamış arasında inşaa edilecek isale kanalı ile su Karapınar bölgesine taşınacak. Hatamış Gölü, yaklaşık 580 milyon metreküp su depolama kapasitesine sahip.

Konya Kapalı Havzası’nda yoğun rutubet nedeniyle sadece tahıl üretilebiliyor. Uzmanlar, şu anda dekar başına 220 kilogram üretim yapıldığını, KOP ile tarım arazileri sulandığı taktirde, dekar başına üretimin 500 kilogramı geçeceğini söylüyor. Mavi Tünel projesi ile Konya Ovası’nda sulanacak alan yaklaşık yüzde 50 artacak.

12 projeden oluşan KOP projesi sona erdiğinde, 130 milyon metreküp su Suğla Depolaması, 130 milyon metreküp su Gembos Derivasyonu ile 414 milyon metreküp su da Mavi Tünel ile olmak üzere toplamda 700 milyon metreküp’e yakın bir su, yılda Konya Ovası’na aktarılacak.