Konutta çılgın yükselişe kredi freni
Güncelleme Tarihi:
Konut kredi oranlarına sınırlama geldi. 10 milyon lira üzerindeki konutlara kredi imkânı kaldırılırken, özellikle ikinci el konut için kullandırılacak kredi oranları düşürüldü. Ülke genelinde yapılan konut satışlarının yüzde 70’inden fazlası ikinci el. Bu nedenle bu alanda kredi imkânlarının daraltılması ile talebin yavaşlaması ve konut fiyat artışının kontrol altına alınması hedefleniyor.
Konut kredi oranlarında yeni bir dönem başladı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından alınan kararla artık 1. el ve 2. el konutlara sağlanan kredi imkânı farklılık gösterecek. Değeri 2 milyon liraya kadar olan A enerji sınıfı yeni konutta yüzde 90 kredi kullanımı sağlanırken, değeri 2 milyon TL ile 5 milyon TL arasında olan konutlar için yüzde 70, 5 milyon TL ile 10 milyon TL arasında olan konutlar için en çok 3.5 milyon TL kredi imkânı sağlanacak.
Konut satışında mayıs rekoruİkinci elde ise değeri 500 bin TL’nin altında olan A enerji sınıfı konutlar için yüzde 90, konut değeri 500 bin TL ile 2 milyon TL arasında olanlar için yüzde 70, 2 milyon TL ile 5 milyon TL arasında olan için yüzde 50, 5 milyon TL ile 10 milyon TL arasında olan konutlar için en çok 2.5 milyon TL kredi kullanımı mümkün olacak. Hem yeni, hem de ikinci elde 10 milyon lira üzerinde değere sahip konutlar için de kredi imkânı tanınmayacak.
NASIL ETKİLER?
Peki bu yolla ne sağlanacak? Bu soruya yanıt aramadan önce ülke genelinde yapılan kredili satış payına ve sıfır-ikinci el ayrımına göz atalım. Yılın ilk 5 ayına baktığımızda konut satışları içinde banka kredili satış payı yüzde 20 ila 24 arasında değişiklik gösteriyor.
Güvenli yatırım arayışı ile farklı enstrümanlardan gayrimenkule nakit akışı yaşanması nedeniyle peşin ve senetli alımın payı artıyor. Şimdi bu yeni hamle ile kredili satış payının daha da düşmesi bekleniyor. Sıfır konut ve ikinci el ayrımına baktığımızda da, hem üretimin az olması hem de fiyat avantajı nedeniyle ikinci elin payının giderek artması dikkat çekiyor. Yılın ilk 5 ayında toplam satış içinde ikinci el satışın payı yüzde 73’e kadar çıktı. İşte bu nedenle ikinci el piyasaya yapılan kısıtlama ile talebin azalması ve fiyat artışının dizginlenmesi bekleniyor.
Ev sahipleri sınırı 3 formülle aşıyor‘SERT TEDBİR GELDİ’
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Altan Elmas, krediye erişimin kısıtlandığını belirtti ve düzenlemeyi sert bir tedir olarak yorumladı. Konuta talebi kısıtlayarak konut fiyatlarının kontrol altına alınmasının hedeflendiğini dile getiren Elmas, “Konut fiyat artışında talep etkili ancak ana sebep talep değil maliyet artışları” dedi. 10 milyon lira üzerinde değere sahip konutlara kredi verilmemesinin İstanbul piyasasını zorlayacağını dile getiren Elmas, ayrıca krediye başvuran vatandaşlar olduğunu, bu nedenle bankalara 15-20 günlük geçiş dönemi tanınması gerektiğini sözlerine ekledi. İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım ise kredi oranlarının yeni konutta daha yüksek olmasını, üretimi desteklemek adına olumlu bir adım olarak değerlendirdi. Durbakayım, “10 milyon lira üzerine kredi verilmemesi de doğru bir yaklaşım. İmkanları iyi olan kimi tüketici faiz avantajlı olunca parasını kullanmak yerine kredi çekiyor. Bu defa gerçekten krediye ihtiyacı olan vatandaşa haksızlık doğuyor” dedi.
İŞTE 1. EL VE 2. EL FARKI
Düzenleme ile ikinci el konut alan vatandaşın kredi imkânı daraldı, peşinat oranı arttı. Söz gelimi 1 milyon lira değerinde yeni konut alan vatandaş, tutarın yüzde 90’ı kadar kredi kullanacak. Ancak aynı tutar ve enerji sınıfında 2. el alan vatandaş en çok yüzde 70 oranında krediden faydalanacak. Yani sıfır ev alanın 100 bin, 2. el alanın 300 bin peşinata ihtiyacı olacak. Evin değeri arttıkça kredi imkânı da azalacak. 3 milyon değerinde yeni ev alan yüzde 70 oranında kredi alabilecekken, ikinci elde bu oran yüzde 50’ye düşecek. Bu durumda ancak 1.5 milyon lira peşinatı olan kişi ikinci elde 3 milyon liralık ev satın alabilecek.