Konutta balon yok ihtiyaç var

Son yıllarda konut üretimi ihtiyacın gerisinde kaldı. Bunu alınan ruhsat sayılarından görebiliyoruz. Azalan üretimle birlikte bozulan arz-talep dengesi ise fiyat ve kira artışını beraberinde getirdi. Kamu, konuta erişimi kolaylaştırmak için yeni kampanya hazırlarken, üreticilere de destek vereceğini açıkladı. Şimdi gözler özel sektörde... Bir süredir temkinli ilerleyen firmaların bu yıl atağa kalkacağını dile getiren Kuzu Grup Yönetim Kurulu Başkanı Özen Kuzu ile sektörün geleceğini, yeni dönem planlarını konuştuk...

ŞİMDİ ÜRETİM ZAMANI

Sektör yeni yıla nasıl başladı?

Yeni yıla umutla başladık. 2022’de kamunun attığı önemli adımlar cesaret verdi. Önce dar gelirli için 500 bin konut, 1 milyon konut arsası ve 50 bin işyeri açıklandı. Sonra aralık ayında orta gelirli vatandaşlar için yeni kampanya geldi. Kredi faizi yüzde 0.69’a düştü, vade 15 yıla çıktı ve ilk 3 yıl taksitlere Hazine desteği açıklandı. Bu şartlar muazzam bir fırsat sunuyor. Kampanyada konut üreticileri için 25 milyar liralık destek de yer aldı. Bu destekle birlikte kamu üzerine düşeni yaptı. Şimdi konut üreticileri cesaretli olup üretime geçmeli.

‘SAVAŞÇI RUHA SAHİBİZ’

Beklentiniz nedir? Bu yıl konut üretimi artacak mı?

Üretim artmalı. Çünkü konut ihtiyacı ortada. 250 bin sosyal konuta 5 milyon talep geldi. Orta gelirli kampanyası ilgiyle karşılandı. Genç nüfus, evlenmeler, boşanmalar, büyükşehirlere olan göç bize gösteriyor ki talep hiç bitmeyecek. Bir dönem konutta balon var deniliyordu. Ama gördük ki balon yok, ihtiyaç var. Son yıllarda azalan üretim nedeniyle arz-talep dengesi bozuldu. Talebin ve sağlanan finansman desteğinin etkisiyle projeler birbiri ardına gelecek. Kampanya açıklandığından bu yana yeni projelerin raflardan indiğini görüyoruz. Hatta ileriki yıllarda planlanan yatırımlar kampanya etkisiyle erkene çekiliyor. Böylece yeni yıl inşaat için çok canlı geçecek. 2023 yatırım yılı olacak. Biz gayrimenkul geliştiren firmalar olarak savaşçı ruha sahibiz. Bugüne kadar birçok zorluk gördük. Ama üretimden ve istihdama katkıdan vazgeçmedik. Tüm dünyada işler dururken biz yine şantiyelere kilit vurmadık. Sanıldığı kadar kolay değil işimiz. Ama hem ülkemize, hem de sektöre olan inancımızla yola devam ediyoruz.

Ne zaman düzelecek arz-talep dengesi?

Konut üretimi bugünden yarına olmuyor. Planlanması, inşası zaman alıyor. Bugün başlasak dahi, dengenin sağlanması için en az 4 yıla ihtiyaç var. Türkiye’de sektörün en çok sorun yaşadığı konu arsa. Yatırım maliyetinin yarısını, bazı yerlerde yüzde 70-80’ini arsalar oluşturuyor. Artık büyükşehirlerde, özellikle İstanbul’da arsa bulmak zor. Dikkat ettiyseniz sektörün konuştuğu tüm modellerin temelinde arsa var. Bu konuda teşvikler sağlanabilir. Sektördeki dernekler arsa sorununun çözümü adına çalışıyor. Ben de Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) ve Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği’nin (GYODER) yönetim kurulundayım. Dernekler, kamu-özel sektör işbirlikleri için yeni modeller geliştiriyor ve yetkililere sunuyor. Bugün geldiğimiz noktada kamunun elindeki arazilerin devreye girmesi gerekiyor. Bu yolla üretim hızlanır ve ulaşılabilir fiyatlı konutlar hayata geçer.

Üretimde yeni adresler nereler olacak?

İstanbul özelinde bakarsak şehrin merkezi ilçelerinde artık doyum noktasına gelindi, daha fazla yük taşıyamaz. O yüzden şehrin korunması gereken ilçelerinde dönüşüm dışında ruhsat verilmemeli, yeni iş yapılmamalı. Bunun dışında kamu özel sektör ortaklığında konuşulan yeni modellerde şehrin gelişim çeperleri değerlendirilmeli. Ulaşımı kolay il, ilçelerde içinde konutu, okulu, hastanesi olan mega yerleşim alanları kurulabilir. Orada yaşayan kişi iyi planlanan ulaşım projeleri sayesinde işine rahatlıkla gidip gelebilir.

2 BİN KONUT YOLDA

Sizin gündeminizde hangi projeler var?

Kentsel dönüşümde iki taahhüt işimiz var. İstanbul’da Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın yürüttüğü Yeni Fikirtepe projesinde üç parselin inşaatını üstlendik, bu projelerde çalışmalarımız sürüyor. Kısa bir süre önce İstanbul Fetihtepe’de kentsel dönüşüm projesi aldık. Geliştirici olarak İstanbul ve Bodrum’da yeni yatırımlar planlıyoruz. Yaklaşık 2 bin konutun inşasına bu yıl başlarız. Yurtdışında da Özbekistan, Cezayir, İran, Karadağ ve Katar’da projeler inşa ediyoruz. Türk firmalar dünyada önemli işlere imza atıyor. Uluslararası inşaat sektörü dergisi Engineering News Record (ENR) tarafından hazırlanan ‘Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi’ listesinde ülkemiz Çin’den sonra ikinci sırada. Biz de Kuzu Grup olarak 2015 yılından bu yana her yıl, listesinde yer alıyoruz. 2022 yılında listede 136’ncı sıradan 125’inci sıraya yükseldik. Yurtdışında da iyi bir yıl geçirdik, hedeflerimize ulaştık. Yurtdışında üstlendiğimiz projelerle ülkemize döviz kazandırmayı, yurtiçindeki projelerimizle de istihdama katkı sağlamayı sürdüreceğiz.

ÇOCUK GİYİM MARKASINI ALDI
PERAKENDE VE SAĞLIK SEKTÖRÜNE YATIRIM

Gayrimenkul sektörü dışında yatırım planlarınız var mı?

Dünyanın önde gelen uluslararası otel zincirlerinden Marriott International, SeaPearl Ataköy’de JW Marriott Hotel İstanbul Marmara Sea otelini açtı. Doluluk oranımız oldukça iyi. Turizmde ikinci yatırımımız Bodrum’da olacak. Yeni sektör olarak perakendeye adım attık. Çocuk giyim markası Panço’yu satın aldık. Sağlıkta Medicana Grup ile Ataköy’de hastane açıyoruz. Bunun yanında enerji sektöründe de fırsatları inceliyoruz.

80 YAŞINDA

Kuzu Grup, 1943 yılında bir aile şirketi olarak, Abdülkerim Kuzu ve üç kardeşi tarafından kuruldu. Abdülkerim Kuzu’nun vefatının ardından ise Garip, Gökçen, Güven ve Özen Kuzu işleri devraldı. Bu yıl 80. yaşını kutlayan şirket, bugüne kadar 500’den fazla projede 110 bini aşkın konut üretti, 12.5 milyon metrekare inşaata imza attı. Asya, Avrupa ve Afrika olmak üzere üç kıtada konutun yanı sıra atıksu ve içme suyu arıtma tesisleri, spor kompleksleri, sağlık, eğitim ve kültür merkezleri inşa etti ve etmeye devam ediyor.