Kömür İşletmeleri mucizesi

Yıllarca borç içinde yüzen ve zarar eden Türkiye Kömür İşletmeleri, izlediği hizmet alımı ve personel politikasıyla ekonomik bir mucizeye imza attı. 10 yıl önce 63 trilyon lira zarar eden kurum, bugün 60 trilyon lira kár eden bir şirket oldu. TKİ, bu yıl İSO'nun 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sıralamasında, ‘‘En fazla kár eden’’ kuruluş ünvanını kazandı.

Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ), izlediği hizmet alımı ve personel politikasıyla ekonomik bir mucizeye imza attı. 10 yıl önce pek çok KİT gibi borç batağında yüzen ve 63 trilyon lira zarar eden TKİ, 12 yıllık Genel Müdürü Yusuf Çebi yönetiminde bugün 60 trilyon lira kár eden başarılı bir şirket haline geldi. TKİ, bu başarılı grafiği ile, bu yıl İstanbul Sanayi Odası'nın Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sıralamasında, ‘‘En fazla kár eden’’ kuruluş ünvanını kazandı.

TKİ'nin 1988 yılında 63 trilyon liralık zarardan 1998 yılında 60 trilyon liralık kár düzeyine gelmesi ve geçen yıl İSO'nun sıralamasında 41 trilyon liralık kárla yer aldığı 8'incilikten zirveye ulaşmasının temelinde, ‘‘personel politikası ve hizmet alım yöntemi’’ yatıyor.

HALKLA BULUŞMA

38 milyon ton linyit üretimiyle özellikle kömüre dayalı termik santralların ihtiyacını karşılayan TKİ, kurduğu üç yıkama tesisiyle de kömürü tozundan ayırarak, halka ulaşmayı başardı.

TKİ halen Soma, Tunçbilek ve Dodurga tesislerinde yılda 6 milyon 300 bin ton kömür yıkayarak bunları halka ulaştırıyor. Tesislerde oluşan toz kömür ise yine santrallara veriliyor.

Yaklaşık 10 yıl önce 33 bin düzeyinde olan kurum çalışanı geçen zaman zarfında 11 bin kişiye kadar düşürüldü. Halen 5 bin kişi daha istihdam fazlası olduğu hesaplanan kurum bu düşüşten karı 72 trilyon lirayı buluyor. Yusuf Çebi, personel azaltılırken kimsenin mağdur edilmediğini ve emekli olanların yerine yeni işçi almadığını söyledi. Öte yandan dekapaj (maden sahasının üzerinin açılması ve açık sahadan kömür üretim) işlerinin özel sektöre yaptırılması da, maliyetleri dörtte üç oranında düşürdü. Hizmet alımı yönteminden memnun kalan TKİ, bu yöntemi, yeraltındaki kömür ocaklarına da uygulamaya başladı.

Son olarak, en fazla zarar eden işletmelerden Çayırhan'da 200 milyon dolarlık bir işin ihale edildiği ve maliyetin, kurumun maliyetinin dörtte biri düzeyine çekilerek, bu işletmenin kar etmeye başladığı öğrenildi.

Mucizenin dört sırrı

Termik santralların ihtiyacını karşılayan TKİ, kurduğu üç yıkama tesisiyle kömürü tozundan ayırarak, halka da ulaşmayı başardı.

Yaklaşık 10 yıl önce 33 bin düzeyinde olan kurum çalışanı geçen zaman zarfında 11 bin kişiye kadar düşürüldü ve 72 trilyonluk tasarruf sağlandı.

Maden sahasının üzerinin açılması ve açık sahadan kömür üretimi işleri özel sektöre ihale edildi. Böylece maliyetler dörtte üç düştü.

En fazla zarar eden işletmelerden Çayırhan'da 200 milyon dolarlık bir iş de özel sektöre ihale edildi ve maliyet, kurumun maliyetinin dörtte biri düzeyine çekildi.