Kod adı: 10 numara
Güncelleme Tarihi:
KAÇAK akaryakıt “10 numara yağ” olarak biliniyor. Ancak ‘10 numara yağ’ aslında kaçağın kod adı. Suriye üzerinden gelen kaçak mazot da bu isimle satılabiliyor. Sınırdan günde 1.500 ila 5 bin metreküp kaçak yakıt giriyor. Bir iddiaya göre ise şehirler arası yol yapan otobüslerde de kaçak yakıt satılıyor.
HÜRRİYET’in dün yeniden gündeme taşıdığı “10 numara yağ”, bir nevi Türkiye’de kaçak akaryakıtın kod adı haline gelmiş durumda. Suriye’den giren kaçak mazot da 10 numara yağ adı altında satılıyor. Aslında alıcı da, satıcı da 10 numara yağ denilen şeyin motorin vasfında olduğunu biliyor. Ancak Türk Standartları Enstitüsü’nde (TSE) 10 numara yağın ürün tanımı tam olarak yapılmadığı için, kolluk kuvvetleri suçüstü gibi durumlar dışında bunu genel olarak kontrol edemiyor. Sektöre göre, 10 numara yağ olarak anılan kaçağın yüzde 70’ini artık Suriye girişli kaçak mazot oluşturuyor. Kalan yüzde 30’u ise yanık yağ gibi yakıt olarak kullanılabilen diğer düşük vergili ürünler oluşturuyor.
Suriye’den günde bin 500 ila 5 bin metreküp civarında kaçak yakıt girdiği tahmin ediliyor; bunun piyasa değeri ise 6.5 milyon ila 22 milyon lira. Günde 22 milyon liralık kaçak yakıt girişi, bir yandan da devletin günlük 15 milyon lira vergi kaybetmesi anlamına geliyor. 18 litrelik teneke ya da bidonlara yüklenen Suriye mazotu, otogar, tır garajı, sanayi siteleri gibi yerlerde kaçak olarak satılabiliyor...
Bir akaryakıt sektörü temsilcisi, bu konuda şunları anlatıyor:
“Hatay’ın Reyhanlı bölgesinde ciddi denetimler başlamış ve satışı azalmıştı. Ancak tekrar hortladı. Satış yapılan yerlerin girişlerinde artık gözcüler varmış. Denetim önces kurulu düzen aniden toplatılıyormuş. Bu yakıt nerelerde satılıyor derseniz, kamyon garajlarında, nakliyatçılar sitelerinde, sebze-meyve halllerinde, dolmuş duraklarında bile satılıyor. Türkiye’de yakılan yakıtla, Suriye:’den giren akaryakıt da bir değil. Şu an Suriye yakıtı ve 10 numara yağ gibi standart dışı yakıtlar birer canlı bomba.Hatay’da bazı köylerde bu yakıtın olmadığı köy evi yok. Tırlar da depolarını bu yakıt ile dolduruyorlar. Geliyorlar burada diğer tırlara satıyorlar.”
İSTASYONLARA KADAR GİRDİ
BİR başka sektör yetkilisi ise kaçağın istasyonlara kadar girdiğini şöyle anlatıyor: “Suriye yakıtı sadece teneke teneke satılmıyor, kamyonlarla da iç piyasaya giriyor. Ufak, kontrol dışı veya birtakım tutanak tutulmuş istasyonlara verilerek, dağıtılıyor. Ondan evvel Hatay, Adana ve civarlardaki bölgelerde normal kamyonların çift depolarında geliyor. Örneğin bir kamyonun 500 litrelik deposu var, ikinci bir depo daha yaptırmış. Yol boyunca kontrol edip, araçlara ceza kesmediğiniz sürece bu kaçağı kimse engelleyemez.”
OTOBÜS KOLKUTLARINDA KAÇAK
BİR sektör temsilcisi, kaçak yakıtın şehirlerarası yolcu otobüslerinde dahi satıldığını söyleyerek, “Adana veya Hatay’dan İstanbul’a gidip gelen bir otobüs, ortalama 700 litre yakıt sarf eder. Yanına bidonlarla fazla yakıt alıyor, götürdüğü yerde satıyor. Bazı otobüslerde düzenek yapmışlar: Koltuk arasındaki yürüme alanını kaldırılıp özel tank yapılmış” diyor.