Koç: Tayyip Bey'in 1 milyar doları varmış

Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Rahmi Koç, siyasetin para işi olduğunu söylerken, Tayyip Erdoğan'ın başını çektiği Yenilikçiler'in sahip olduğu söylenen 1 milyar dolar için ‘‘Nasıl biriktirmişlerse, onun mali bir derdi olacağını zannetmiyorum’’ yorumunu yaptı. Koç, Erdoğan'ın kendisini yenilediğine inanmadığını da açıkladı.

CNN Türk'te ‘‘Eğrisi Doğrusu’’ programında Taha Akyol'un sorularını yanıtlayan Rahmi Koç, ekonomiden siyasete kadar birçok konudaki yorumlarını anlatırken, kendilerini Yenilikçiler olarak adlandıran grubun lideri Tayyip Erdoğan'a ilişkin görüşlerini de açıkladı. Koç, şunları söyledi:

‘‘Tayyip Bey'in bir geçmişi var. Muhtelif partilerden geldi. İstanbul belediye başkanlığı yaptı, üç ay mahkum oldu. Bazı İngilizler der ki, liderler hapishaneden geçer. O da derslerinin hepsini yapmış oldu. Şimdi Tayyip Erdoğan yeni bir misyona soyunuyor. Bu iş para meselesi. Tayyip Erdoğan'da çok para olduğunu radyolardan dinledik, 1 milyar dolar para biriktirmişler, nasıl biriktirdilerse. Dolayısıyla onun mali derdi olacağını zannetmiyorum. Tayyip Bey, kendini yenilediğini söylüyor, ben kendisini çok yenilediğine inanmıyorum. Bunlar bir misyon yürütüyorlar’’

Tayyip Erdoğan ile Necmettin Erbakan arasındaki farkın görüş farklılığı değil, izlenen yol olduğunu söyleyen Rahmi Koç, sözlerine şöyle devam etti:

‘‘Bunlar bir misyon alarak yürürler ve ondan kolay kolay ne sağa, ne de sola sapacaklarını zannetmiyorum. Bugüne kadar kurulan partilere bakalım, Milli Nizam, Milli Selamet, Refah, Fazilet, şimdi de Saadet partisi. Saadet hariç bunların hepsi tökezledi, kapatıldı. Buradan bir mesaj alınması lazım. Türkiye'de bu yoldan gidilmiyor mesajını alamadılar şimdiye kadar. Hep aynı şeyde ısrar ediyorlar. Erbakan mutlak hakimdi, bu işi kuran adam, bu işin babası. Erbakan'ın müthiş bir zeka oyunu ve manevraları vardı. Ne zaman Erbakan cezalandırıldı parti bölündü. Tayyip Bey'in de Erbakan ile ayrılığı oldu. Ortaya çıkan görüş ayrılığı 'ben ilericiyim, sen gericisin' değil, hedefe gitmede. Erdoğan kendine bir yol seçti, ilerleyecektir. 'Ben yenilikçiyim' diyor, ama zannetmiyorum. O hedefe başka bir yol seçerek belki daha yumuşak bir yol seçerek gitmeyi planlıyor. Dikkat ederseniz, sorulan soruların hiçbirine cevap vermiyor. Politikada cevap vermemizlik olmaz. Politikada cevap vereceksin, kendinin ne olduğunu ortaya koyacaksın. Taahhüt altına girmemek için cevap vermiyor, bence hatalı.’’

DERVİŞ'TE PARA YOK

Siyasetin para işi olduğunu söylerken ‘‘Derviş'de para yok’’ diyen Koç, ‘‘Derviş'in paralı bir zemin bulması lazım’’ diye konuştu. Derviş'e ilişkin olumlu bakış açısını sözleriyle ifade eden Koç'un, bu konudaki değerlendirmesi şöyle:

‘‘Derviş, uzun süre yurtdışında yaşamış, tam bir Avrupalı, tam bir Amerikalı gibi 3-4 lisan konuşabilen, Dünya Bankası'nın en üst noktalarına gelmiş, iftihar ettiğimiz bir Türk vatandaşı. Kalktı Türkiye'ye geldi ve ekonominin düzelmesi için geceli gündüzlü, sabırla çalışıyor. Politikaya gireceğini de kendisi -ama doğru ama eğri- söyledi ve ortanın solu olduğunu da ifade etti. Kemal Bey'in içinde politik bir ateş yandığına ve Türkiye'ye faydalı olacağına inanıyorum. Biz kendin pişir, kendin ye derken o dışardan geldi. Farklı bir üçüncü, dördüncü boyut getirecektir bize.’’

‘‘Ama ne milletvekilidir, ne de bir parti üyesi’’ dediği Derviş'in iyi bir starateji çizip o yolu izlemek zorunda olduğunu vurgulayan Koç, Derviş'e şu uyarılarda da bulundu:

‘‘Bizim politik ayak oyunlarını, manevları, Bizans oyunlarını iyi bilmek lazım, politikada bir şey yapmak için. Yoksa adamı öyle bir harcarlar ki, nereden geldiğini anlayamazsın.’’

Dişimize uygun banka bulamadık

Rahmi Koç, Koçbank dışında finans sektöründe büyümek için yeni bir banka alıp almama konusunda ne düşündüklerini şöyle aktardı: ‘‘Banka almayı düşündük, baktık etrafa, arkadaşlar 'dişimize uygun gözümüzün kestiği bir şey bulamadık' dediler. Bizim bankamızla sinerji yaratacak yapıda bir banka olmadı’’ diye konuştu. ‘‘Şimdilik bakıyoruz etrafa ama bulmuş değiliz’’ diyen Koç, aradıkları bankayı ise şöyle tanımladı: ‘‘Şubeleri olacak, mesela Koçbank uluslararası çalışırken, o yurtiçine ağırlık verecek. Bilançosu temiz olacak. Batığı, çıkığı olmayacak.’’

Para yok işçi çıkaramıyoruz

Krizden korunmak için Koç Grubu'nun de herkes gibi kemerleri sıkkıtğını söyleyen Rahmi Koç, ‘‘3 bin 500 kişi çıkarmışız. 50 bine yakın insan çalıştırıyorduk, çünkü işler açılıyordu’’ dedi. Bazı işçileri, tekrar işler açıldığında ihtiyaç olacak diye çıkartamadıklarını ve ücretsiz izin verme yoluna gittiklerini belirten Koç, ‘‘Bir kısmını da çıkaramıyoruz, çünkü çıkarmak için, tazminat için paramız yok. O parayı daha iyi yerlere kullanmak için çıkaramıyoruz’’ diye konuştu.

Yatırımlardan vazgeçilebilecekleri askıya aldıklarını, vazgeçemeyecekleri ise ucuza mal etmeye çalıştıklarını anlatan Koç, bazı yatırımları ise devam ettirmek zorunda olduklarını kaydetti.

Para kuş gibidir, ürkütmeye gelmez

KRİZ nedeniyle Türkiye'den yurtdışına ne kadar para çıktığı konusunda bir tahmin yapmaktan kaçınan Rahmi Koç, ‘‘Elde done yok, kim bilecek. Merkez Bankası Başkanı çıksa şu kadar dese, kim bilecek. Sistemde dolaşan kayıtsız para var, onu bile kimse bilmiyor ki’’ dedi. Yurtdışına para çıkarmanın çok uzmanlık isteyen bir iş olduğunu, bunu ancak bilenlerin yapabileceğini söyleyen Koç, ‘‘Para sadece yurtdışına çıkmadı, yastık altına da gitti. Küçük yatırımcı beklemede, o paraların sistem içine girmesi gerekir’’ diye konuştu. ‘‘Para kuş gibidir’’ diyen Koç, ürkütülmemesi gerektiğini vurguladı.

Allah bizi cep işinden korudu

Koç, GSM ihalesini alamamaktan dolayı memnun olduklarını açıkladı. KDV ise ile birlikte yaklaşık 3 milyar dolara İş-Tim'in aldığı bu ihaleye ilişkin Koç, şunları söyledi: ‘‘Bizim ecnebi ortağımız azami 850 milyon dolar azami verilir dedi. Biz 1.250 milyar dolara çıktık. İş Bankası verdi 2.5 milyar dolar. Şimdi görüyoruz ki büyük hata. Büyük rakamlar verilmiş. Biz de şükrediyoruz ki, oraya sürüklenmedik, Açık artırmada, müzayedede insanlar kendini kaybediyor, büyük risklere giriyor. Dua ediyoruz ki Allah bizi bu işten korudu.’’

2002 bu yıldan daha iyi olur

Gelecek yılın bu yıldan biraz daha iyi olacağı tahmininde bulunan Rahmi Koç, ‘‘Ama bugünkü tabloya bakarak, harıl harıl iş olacağını söyleyemem. Yavaş yavaş bir iyileşme olacaktır’’ dedi. Grup olarak programlarını buna göre yaptıklarını belirten Koç, yatırım yaparken daha dikkatli olacaklarını da sözlerine ekledi. İşlerin açılmasındaki ilk işaretlerin otomotiv ve inşaat sektöründen geleceğini söyleyen Koç, bu arada gayrimenkul fiyatlarının pahalılığından da yakındı. Koç, gayrimenkul fiyatlarının yabancıları bile hayretler içinde bırakacak kadar astronomik olduğunu söyledi.

Varlığımızın yarısı gitti

Krizin Koç Grubu'na verdiği zararı ‘‘varlığmızın yarısı gitti’’ sözleriyle açıklayan Rahmi Koç, şunları söyledi:

‘‘Krizin bize yaptığı zarar 12 milyar dolarlık ciromuzu 7-8 milyar dolara indirdi. 1 milyar 200 milyon dolarlık kárımızı 600 milyon dolara indirdi. Koç Topluluğu yüzde 10 küçüldü, averaj olarak. Büyüyen sektörlerimiz var, ama daha fazla küçülenler de var. Varlığımızın yarısı gitti.’’

‘‘Krizin nedeni ekonomik mi, siyasi mi’’ sorusunu kasım ve şubat krizlerini birbirinden ayırarak yanıtlayan Koç, ilkini finansal, ikincisini siyasi olarak nitelendirdi. Kasım krizinin bankaların taşıdığı risklerin zamanında alınmamasından kaynaklandığını savunan Koç, ‘‘Doğru dürüst kimse bankacılık yapıp para kazanmadı’’ dedi. Koç, ‘‘Hayatında hiç bankacılık yapmamış, özvarlığı olmayan, hiç vergi ödememiş insanlara bankacılık yetkisi verildi, banka açmalarına izin verildi’’ derken, bankaların yeterince denetlenmeyişine de dikkat çekti. Yazılan raporların bazılarının sümenaltı edildiğini söyleyen Koç, devlet garantisin iyi banka-kötü banka ayrımını ortadan kaldırdığını vurguladı.

Şubat krizinin ise ‘‘tamamen politik’’ nedenlerden dolayı yaşandığını savunan Koç, bunun güveni zedelediğini vurguladı.