İlham mekanizması ve girişimcilik

“Daima kendinden daha iyi konumdaki insanlarla birlikte olmak iyidir, senden daha iyi tavırlara sahip olan insanlarla vakit geçir. Zamanla onlara benzediğini göreceksin” -Warren Buffet

Bir hücreli canlılardan en kompleks organizmalara kadar bütün canlıların hayatta kalma içgüdüsü çevrelerine uyum sağlama süreçleri ile doğru orantılıdır. Canlı çevresel faktörlere ne kadar çabuk uyum sağlarsa hayatını o kadar kolaylaştırmış olur. İnsan da diğer canlılarla aynı şartlara sahip Dünya'ya geldiğimiz ilk günden itibaren hayatımızın sonuna kadar en çok kullandığımız öğrenme sistemi 'Model Alarak Öğrenme'. Peki bu sistemi yeterince kullanıyor muyuz? Rol Model'lerin öğrenme yüzdemizi ne denli arttırdığının farkında mıyız? Meşhur 'Çok gezen mi bilir yoksa çok okuyan mı bilir?’ önermesini bilirsiniz. Klişeleşmiş bu önermeye üçüncü bir seçenek ekleyelim: 'Çok gezen, çok okuyan insanlarla aktif vakit geçiren bilir'. Bu yazı boyunca anlatmak istediğim şey de tam olarak bu 'İnsan Biriktirebilmek'

Yazı boyunca ilham mekanizmasını çalıştırmanın öneminden ve sistemin işleyişinden bahsederken son 1 yıl da bu sistemi kullanarak elde ettiğim sonuçlara, kişisel deneyimlerime yer vereceğim.

Düşünün, çok büyük kitaplardan çok büyük şeyler öğreniyorsunuz. Süper bir gezginsiniz dünyanın en ilginç yerlerine gidiyor, harika yaşantılar ve hikayelerle evinize geri dönüyorsunuz. Öğrenmeyi öğrenmiş bir insan için iki öğrenme biçimi de oldukça etkili. Okuduğumuz kitaplarda hikayelerin kahramanı ile özdeşleşebilir kahramanın yolculuğundan dersler çıkartabiliriz. Ya da bir gezgin olarak bizzat kahraman olup zengin deneyimler yaşayabiliriz. Ancak unutmayalım ki bu hayatta zamanımız kısıtlı ve tüm yaşantılarımızı sadece kendi bakış açımızla değerlendirebiliyoruz.

Zihnimiz ne kadar esnek olursa olsun kendimizi objektif olarak tanımamız oldukça zor. Empati gücümüz ne kadar yüksek olursa olsun olayları başkalarının gözünden görebilmemiz mümkün değil. İlham mekanizması ile öğrenmenin en güzel tarafı da bu çözemediğimiz problemlerin değişik bakış açıları ile kolayca çözüldüğünü görmek. Doğru insanlarla vakit geçirerek -gözlemleyerek- problem çözmeyi öğrenmek oldukça pratik ve motive edici. Bu yolla tek başına öğrenemeyeceğimiz bir çok bilgiyi çevremizde ki insanlar aracılığıyla öğrenerek belkide bir kaç ömürlük bilgi ve deneyime sahip olabiliriz.

Unutmayalım ki her insan bizden farklı bakış açılarına sahip farklı yaşantıları ardında bırakmış birer bilgi deposu. O halde çevremizde değerli insanlar biriktirerek onlarla nitelikli ilişkiler kurarak hem zamandan kazanıyoruz hem de farklı bakış açılarından zengin deneyimler elde edebiliyoruz.

Peki ilham mekanizmasını çalıştırmak için neler yapmalıyız?

1) Doğru insanlarla tanışmak

2) Nitelikli ilişkiler kurmak

3) İlişkileri sürdürmek

Burada dikkat etmemiz gereken şeylerden biri ‘Doğru İnsan’ tanımı sakın çok iyi anlaştığımız insanların bizim için en doğru insan olduğunu düşünmeyin! Belki de hiç anlaşamadığımız sürekli tartışma içinde olduğumuz bir arkadaşınız da sizin kendinizi geliştirmeniz için en doğru insan olabi-lir. Bireyler ilgi alanları doğrultusunda çevrelerini kurgular bu nedenle herkes için doğru insan fark-ıdır. Ancak doğru insanların ortak özelliklerinden bahsedebiliriz. Örneğin öğrenmeyi öğrenmiş kendini sürekli geliştirmeye çalışan ve en önemlisi her gün bir şeyler öğrenebildiğiniz insan doğru insan tanımına uyar. Bu özellikleri taşıyan insanları bulmak hiç kolay değil. Bulmak için sürekli arayışta olmalısınız.

Benim arayışım girişimcilik odaklı olduğu için bir üniversite öğrencisinin dahil olabileceği en etkili programlardan biri olan Fellow programına başvurdum. Girişimcilik odağında sektörün önde gelen girişimcileri ve iş adamları tarafından kurulan bu vakıf doğru insanlarla tanışmak için oldukça iyi bir tercih. Türkiye’de son yıllarda girişimcilik ile ilgili büyük bir hareketlenme var. Bu hareketlenme doğru insanları bulmanız için size yardım edebilir.

Doğru insanları buldunuz sıra nitelikli ilişkiler kurmakta. Nitelikli ilişkiler kurmak diğer ilkelere göre daha basit bir formüle sahip: Düzgün bir karaktere sahip olmak. Düzgün karakter hakkında da sayfalarca yazılabilir ancak konudan uzaklaşmamak için iki olmazsa olmaz niteliği vurgulayalım: dürüst ve iyi niyetli olmak. Diyelim ki doğru insanları buldunuz nitelikli ilişkiler de kurdunuz peki bu ilişkileri nasıl sürdürülebilir kılarsınız?

İnsan Biriktirmek edilgen bir kavram değil. Yani insanlarla aranızda sürekli aktif bir bilgi alışverişi gerçekleştirmelisiniz. İnsan ilişkilerinizi sürdürülebilir kılmanın en iyi yolu en az onlardan edindiğiniz bilgi oranında onlara da bilgi ve destek vermekle mümkün olur. Değerli insan çemberiniz ne kadar genişse o kadar sorumluluğunuz da artıyor demektir. Sürekli kendinizi geliştirmeniz ve hazır tutmanız gerekli.

Gelelim uygulama bölümüne daha somut bir örnek olması açısından geçen 1 yıllık süreçte ilham mekanizmasını çalıştırarak bir çok şey yaptım. Her bir madde de bana ilham veren insanların payı olduğunu söylemeliyim. Birkaç madde ile bu harika seneyi özetlemek gerekirse:

1. Harika insanlarla tanıştım

2. Ne istediğimi nasıl bir kariyer hedeflediğimi netleştirdim

3. Yurt içi ve yurt dışı konferanslara katıldım

4. Girişimcilik uygulamalarına yönelik bir çok eğitim aldım

5. Uluslararası firmaların öğrenci partner programlarına katıldım

6. İşitme engellilerin iletişim problemlerini ortadan kaldırmayı amaçlayan inovatif 2 farklı proje geliştirdim.

7. Çeşitli yarışmalarda ödül ve mentorlük hizmeti aldım

8. Çok istediğim uluslararası bir firmada staj yapma imkanı buldum

9. Teknogirişim hibe desteği alarak kendi şirketimi kurdum

Şuan bu şirketi büyütmek ve yeni projeler ortaya çıkarmak için çalışıyorum. Tüm bu gelişmeler tabi ki sadece İlham Mekanizması ve Rol Modeli kavramlarıyla gerçekleşmedi. Benim bireysel çabalarım da oldukça etkili. Ancak öğrenmeye açık olarak rol modelini takip etmek ve ilham mekanizmasını çalıştırmak bu 1 yıllık süreçte en büyük motivasyon kaynağım oldu. Dünyada bir çok rol model motivasyonu ile başarılı olan ve artık kendisi bir rol model haline gelen insan var. Mesela bunlardan biri Neil Degrasse Tyson. Bu yazı yeterince uzun olduğu için Neil Degrasse Tyson ve Carl Sagan arasındaki ilham ve rol model ilişkisini bir sonraki yazıma saklıyorum.

Sonuç olarak İnsan biriktirmenin ve rol modeli etkisinin hayat boyu en iyi öğrenme ve kendini geliştirme yollarından biri olduğunu unutmayalım. Çevremizi doğru insanlarla dolduralım. Nitelikli ilişkiler oluşturalım ve bu değerli ilişkileri sürdürülebilir kılalım.