Müteselsil Sorumluluk Nedir? Müteselsil Sorumluluk Halleri Ve Örnekleri

Müteselsil sorumluluk kavramı sorumluluk türlerinden bir çeşidini anlatan hukuki bir kavramdır.

Müteselsil Sorumluluk Nedir?

Hukuk sisteminden birden çok farklı "sorumluluk çeşitleri" düzenlenmiştir. Müteselsil sorumluluk da bu sorumluluk çeşidinden birisidir. Müteselsil sorumluluk şöyle tarif edilir:" Birden fazla kimsenin, bir borç veya zararın tamamının ödenmesi sorumluluğundan tek başına ve zincirleme biçimde sorumlu olması haline müteselsil sorumluluk" denir.

Müteselsil sorumlulukta her borçlu borcun bir kısmından değil de borcun tamamından sorumlu tutulur. Fakat müteselsil sorumluluğunun hangi durumlarda nasıl uygulandığına dair kanunlarda öngörülmüş ve düzenlenmiş kurallar mevcuttur. Müteselsil sorumluluk bir zincirleme sorumluluk doğurur. Müteselsil sorumlulukta borçtan veya zarardan tek bir kişi sorumlu değildir. Bu sebeple müteselsil sorumlu kişi ya da kurum sadece kendi payına düşen kısımdan değil borç ve zararın tamamından mesuldür.

Şayet müteselsil sorumlu olan bir kişiden ya da kurumda borcun tamamı tahsil edilmişse bu defa borcun tamamını ödemiş bulunan müteselsil borçlu diğer müteselsil borçlulara rücu edebilecektir. Yani kendi payına düşen tutarın dışında kalan tutar için diğer müteselsil borçlulara başvurarak onlar adına da yapmış olduğu ödeme tutarlarını isteyebilecektir.

Müteselsil Sorumluluk Halleri ve Örnekleri Nelerdir?

Örneğin, toplamda 5 borçlu varsa ve toplam borç 5.000-TL ise alacaklı kimse borçlular arasında seçtiği bir borçluya müracaat eder ve borcunun tamamını bu tek borçludan tahsil etme hakkına sahip olur. Bu örnek " müteselsil sorumluluk" konusuna örnektir. Bunun yanında müteselsil sorumluluğun ikinci bir çeşidi de vardır.

Bu sorumluluk ise" müşterek borçlu müteselsil kefil" sorumluluğudur.

Müşterek borçlu müteselsil kefil; bir kişinin borcunu ödemediği durumlarda kendisi hakkında takip işlemi başlatılması durumudur. Yani borcunu ödemeyen kişinin yerine kefilin borçtan sorumlu tutulması halidir. Müteselsil sorumluluk kavramı bir hukuk özel hukuk kavramıdır. Müteselsil sorumluluk hallerine bazı örnekler şunlardır:

İdarenin vermiş olduğu zararlardan çoğu kez idare ile birlikte zararın meydana gelmesine sebep olan kamu görevlisi müteselsilen sorumludur. Örnegin; rögar kapağının belediye çalışanları tarafından açık unutulması sebebiyle trafik kazasında ölen kişinin yakınları ilgili belediyeyi ve kusuru nedeniyle kişileri sorumlu tutabilirler. Burada bir müteselsil sorumluluk söz konusudur.

Bir aileyi temsil eden karı ve koca üçüncü kişilere karşı müteselsilen sorumlu olurlar.

Kural olarak aksi kararlaştırılmamış ise ticari işletmelerde tüm ortaklar üçüncü kişilere karşı müteselsilen sorumlu olurlar.

İş Kanununa göre işveren ile çalıştırdığı işçilerin müştereken sorumlu oldukları durumlar vardır. İşveren işçinin sebep olmuş olduğu zarardan müteselsilen sorumlu olur.

Bir inşaatın yapımı esnasında esas yüklenici firma alt firmalar çalıştırabilir. Bunlara taşeron firma adı verilir. Bu alt firmanın vermiş olduğu zararlar nedeniyle meydana gelen haksız fiiller neticesinde esas müteahhit firma ile birlikte alt taşeron firma müteselsilen sorumlu olur.

Bugünün koşullarında artık birçok ticari işletme bazı hizmetleri kendisi daimi personel çalıştırarak gidermeyip bu hizmetleri satın almaktadır. İşte kendi işyerine ya da fabrikasına başka firmadan hizmet satın almak suretiyle bazı iş ve işlemleri yapan işletme olası haksız fiil durumlarında hizmet satın aldığı firma ile birlikte müteselsilen sorumlu olur. Bunun en yaygın örneği işyerine temizlik şirketlerinden satın alınan hizmetlerdir. Temizlik şirketi elemanlarının gelerek belirli süreler için çalıştıkları yerlerdeki sorumluluk hali de müteselsil sorumluluk hali kapsamına girmektedir.