Güncelleme Tarihi:
1984 yılında kabul edilen Katma Değer Vergisi, Türkiye’de yapılan mal ya da hizmeti alanın teslim edene ödemiş olduğu bir tüketim vergisi olarak tanımlanır. KDV’nin sorumluluğunun yüklendiği taraf, mal ya da hizmeti satın alan son tüketicidir. KDV, ticari faaliyette bulunan firmaların çok önemli bir kısmını ilgilendirir.
KDV İadesi Nedir?
KDV iadesi, vergiye tâbi olan mükellefler için devletin sunmuş olduğu bir istisnai durum ya da teşvik denebilir. Katma Değer Vergisi’nin içinde barındırdığı indirim mekanizması ve mahsup, satış yapılan son tüketicinin dışında kalan kişilerin üzerinde verginin kalmamasını sağlar. Dağıtıcı ve üretici zinciri içinde yer alan kişiler, tahsil ettiği vergiden ödediği vergiyi çıkararak üzerinde herhangi bir vergi kalmamasını sağlar. Bu sayede, vergi yükünün son tüketicinin üzerinde kalması amaçlanır.
KDV iadesi uygulaması farklı durumlarda sağlanabilir. Bazı faaliyet türleri bünyesinde yer alan mal ya da hizmet satışlarında KDV uygulaması ya çok düşük oranlı olur ya da hiç olmadan gerçekleştirilir. Bu gibi durumlarda satıcı kendinden önceki aşamadan doğan alım ve satım işleminden aldığı KDV’yi alıcıya yansıtamaz.
Vergi satıcının üzerinde kalır. Bazı durumlarda da, alıcı yasal yükümlülükleri aracılığı ile satıcıya Katma Değer Vergisi’nin bir kısmını ödeyemez ve onun dışında vergi dairesine yatırmak zorunda kalır. Bu gibi durumlarda söz konusu olduğu zaman KDV iadesi devreye girer. Mevzuata göre iade hakkı doğuran başlıca işlemler şu şekildedir;
İhracat istisnası,
Değerli maden arama işletme,
Liman ve havaalanı arama işletme,
Uluslararası taşımacılık,
Boru hatları ile taşıma,
Petrol arama,
Teşvik belgeli yatırım malları,
Engellilere araç teslimi.
KDV İadesini Kimler Alabilir?
KDV iadesini, mal ve hizmet ihracatı yapan kurumlar ve kişiler alabilirler. Yapılan mal ya da hizmetlerin yurt dışı için yapılması durumunda kanuna uygun olarak gerçekleştirilmesi ise KDV iadesi alabilmelerine imkan sunar. Bazı özel durumlarda Maliye Bakanlığı'na vergi alacağını garantiye almak için vergi mükelleflerin tarafından belirlenmiş oranlarda KDV kesintisi yapma hakkı tanınabilir. Bu kişi ya da kurumlar, tüm gerekli dosyaları, yapılan kesintinin miktarını ve evrakları tamamlamaları durumunda vergi dairesi üzerinden KDV iadesi talebinde bulunma imkanı sunuluyor.
KDV İadesi Hesaplama
KDV iadesini bir örnek yardımı ile açıklayacak olursak, bir işletme, ürettiği malı satın aldığı bir ham madde için ya da verdiği bir hizmet oranında KDV ödüyor ama sattığı ürün ya da hizmeti %1 KDV oranı ile satıyorsa, başlangıçtaki KDV miktarını son tüketiciden alamaz. Bunun sonucunda da, ödediği olduğu KDV’nin iadesini talep edebilir.
Hangi Durumlarda KDV İadesi Hakkı Doğar?
KDV iadesi her ürünü ya da hizmeti ve her sektörü kapsamaz, bununla ilgili tüm detaylar kanunda belirtilir. KDV iadesinden yaralanabilecek olan işlemlerin bazıları şunlardır;
Havalimanları ve gemi limanlarında gerçekleştirilen hizmetler
Mal ya da hizmet ihracatı
Ulusal güvenlikle ilgili hizmetler ve teslim faaliyetleri
İhtisas ya da ticaret borsaları aracılığı ile yapılacak ürün senetlerinin ilk teslim işlemi
Petrol arama faaliyetleri
Kızılay’a yapılan teslim ve hizmetler ile bu derneğin teslim ver hizmetleri
Platin, altın ve gümüş arama ve zenginleştirme faaliyetleri
İşyeri ve konutların ilk teslimi