İşten Çıkış Kodu Nedir Ve Ne İşe Yarar? İşten Çıkış Kodları Neler
Güncelleme Tarihi:
Çeşitli nedenlerden ötürü çalıştığı işyerinden ayrılan ya da iş akdi feshedilen kimseleri Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimi zorunludur. Böylelikle yürütülmekte olan sigortaları son bulup çalışanların işten ayrıldıktan sonra elde edeceği hakları kesinleşir. İşten çıkış kodu tam da olarak burada devreye girip çalışanın işten hangi sebeple ayrıldığını kuruma bildirme amacıyla kullanılır. İşten çıkış kodu nedir, ne işe yarar ve işten çıkış kodlarının detaylarını sizin için derledik.
Çalışanları korumak amacıyla faaliyetlerine devam eden Sosyal Güvenlik Kurumu herhangi sebepten ötürü çalışanların işinden ayrılması durumunda daha fazla bilgi ister. Böyle durumlarda yazılı açıklama yapmak yerine sistemde halihazırda tanımlanmış olan ve kanun olarak bilinen işten çıkış kodları kullanılır. Bu kodlar sayesinde çalışanların sahip olduğu haklar ve sözleşmelerinin geçerli nedenler ile feshedilip feshedilmediği kesinleşir.
İşten Çıkış Kodu Nedir ve Ne İşe Yarar?
4857 numaralı İş Kanunu'na göre işverenler çalışanların sözleşmesini bitirebilmek için yazılı olarak bildirimde bulunmaları gerekir. Kanunen çalışanların hakları sıkı bir şekilde korunduğu ve geçersiz nedenlerden ötürü feshedilmesinin önüne geçebilmek için işten çıkış kodları kullanılır. Bir başka deyişle işveren çalışanın performansından memnun kalmaması, davranışı ya da hareketlerinden ötürü çalışana herhangi bir savunma hakkı vermeden sözleşmeyi feshetmesi mümkün olmaz. İşten çıkış kodu tam olarak böyle durumlarda devreye girip haksız yere işine son verilmiş olan kimselerin kanun nezdinde ekstra haklara sahip olmasını sağlar.
Diğer yandan işten çıkış kodları işçinin işine son verildiği durumlarda hangi haklara sahip olacağı ve ne türlü kazanımlar elde edeceği konularında bilgilenmesini sağlar. Herhangi bir işyerinden ayrıldıktan sonra işverenin hangi işten çıkış kodunu kullanarak sözleşmenizi bitirdiğini öğrenmeniz mümkündür. İşinize son verildikten sonra e- devlet üzerinden hangi kod kullanılarak işten çıkarıldığınızı 4A, 4B ve 4C sayfaları üzerinden öğrenebilirsiniz. İşten çıkış kodu kullanılmadan ya da yanlış kullanılarak bildirim yapılması durumunda çalışanların kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı gibi haklardan mahrum kalması olabileceği gibi işverenin daha fazla sorunla uğraşması gözlemlenebilir.
İşten Çıkış Kodları Neler
İşten çıkış kodları yukarıda bahsedildiği gibi iş akdine son verilen çalışanların hangi sebeple kurumdan ayrıldığını gösterir. Bu kodlar ise aşağıdaki gibidir;
1- Deneme süresinde olan kişilerin işine son verme
2- Deneme suresinde olan çalışanların işçi tarafından sözleşmesini bitirme
3- İstifa olarak bilinen ve işçi tarafından bitirilen iş sözleşmeleri
4- Belirli süreli yürütülen iş sözleşmelerinin işveren tarafından haklı sebeplerde bitirilmesi
5- Hazırlanmış olan iş sözleşmesinin süresinin dolması
8- Emeklilik, yaşlanma ya da toptan ödeme ile sözleşmenin feshi
9- Emeklilik ile sözleşmenin bitmesi
10- İşçinin ölümü ile sözleşmenin sonlanması
11- İşyerinde meydana gelen iş kazası sonucu işçinin yaşamını yitirmesi
12- Erkek çalışanlar için askerlik sonucu sözleşmenin feshi
13- Kadın işçilerin evlilik sebebiyle iş yerinden ayrılması
14- Yaş hariç emeklilik için gereken bütün şartların tamamlanması
15- Çeşitli nedenlerle meydana gelen toplu işten çıkarma
16- Halihazırda yürütülmekte olan sözleşmenin süresi dolmadan işverene ait başka işyerine nakil
17- Çeşitli nedenler ile işyerinin kapanması
18- Yürütülmekte olan faaliyetin sona ermesi
19- Mevsimsel işlerde faaliyet süresine bitmesi
20- İş akdinin askıya alınması ve kampanya süresi bitimi
21- İşçinin durumunda meydana gelen statü değişikliği
22- Başka nedenler
23- İşçi tarafından zorunlu nedenler ile sona erdirilen sözleşme
24- İşçinin sağlık durumunda meydana gelen olumsuzluklar nedeniyle sözleşmeyi bitirme
25- İşçi tarafından sona erdirilen ve işverenin kötü ahlak, davranış ya da tutumundan kaynaklanan durumlar
26- Disiplin kurulunun almış olduğu karar ile fesih
27- İşçinin tutuklanması durumunda işverenin yapmış olduğu zorunlu fesih
28- İşverenin sağlığında meydana gelen olumsuz durumlardaki fesihler
29- İşçinin kötü ahlakı, davranışları ve tutumu nedeniyle yapılan fesihler
30- Vize süresinin sona ermesi
31- Çeşitli kanun yükümlülüklerinden doğan fetihler
32- Kurumların özelleşmesi sonucunda yapılan fetihler
33- Gazeteciler tarafından yapılan sözleşme fesihleri
34- İşyerinin devri ya da iş kolunun değişmesi
37- KHK ile sözleşmenin feshi
38- Kadın çalışanlar için doğum nedeni ile sözleşmenin feshi
39- KHK ile kamu işçiliğine geçiş
40- KHK ile kamu işçiliğine geçilemediği durumlarda oluşan fesihler