Güncelleme Tarihi:
Türkiye'de yaşayan her bireyin olduğu gibi serbest meslek erbapları ve şahıs şirketi sahibi olan kimseler gelir vergisi beyannamesi düzenleyerek kazançları üzerinden vergilendirilir. Bu sayede dolaylı olmayan vergi yöntemi kullanılarak herkesin kazancı üzerinden vergi ödemesi mümkün hale geliyor.
Gelir Vergisi Beyannamesi Nedir?
En basit anlatımla gelir vergisi beyannamesi kendi adına ticari faaliyetler görürken gerçek kişilerin bir yıl içerisinde elde etmiş olduğu kazancı devlete bildirme yöntemidir. Gelir vergisi beyannamesinde temel amaç herkesi kazancı üzerinden vergilendirmek olup ödemeleri gereken miktarın değişkenlik göstermesidir. Bir başka deyişle kendi başına yürütmüş olduğu ticari faaliyetlerde bir yıl içerisinde toplam 20 bin lira kazanan kimse ile 1 milyon lira kazanan kimsenin aynı vergi oranına tabii olmaz. Böylelikle kazanç miktarına oranla gelir vergisi almak ve vergiyi adaletli bir şekilde az kazanandan az çok kazanandan çok almak mümkün olur.
Gelir Vergisi Beyannamesi Nasıl, Ne Zaman ve Nereye Verilir?
Gelir vergisi beyannamesi her yıl mart ayında düzenlenen beyannameler içerisinde bulunur. Ancak gelir vergisi beyannamesi bazı durum ve koşullarda farklı periyotlar içerisinde düzenlenebilir. Gelir vergisi beyannamesi düzenlemek ile yükümlü olan kimseler;
Türkiye’ye yerleşmiş olanlar
Bir takvim yılı içerisinde 6 aydan fazla Türkiye'de kalanlar
Ticari faaliyetlerinin merkezi Türkiye'de olup yurtdışında ikamet eden Türk vatandaşları
Yukarıda yer alan mükellef türleri Türkiye'de ya da Türkiye dışında elde etmiş olduğu kazançları gelir vergisi beyannamesi kullanarak tahakkuk etmeleri zorunludur. Türkiye'de ikamet etmeyen Türk vatandaşları ise dar mükellef olarak nitelendirilip Türkiye'de kazanmış oldukları geliri aynı yöntem ile beyan ederler. Sadece gerçek kişiler değil aynı zamanda serbest meslek erbapları da gelir vergisi beyannamesi düzenlerler.
Gelir vergisi beyannamesi düzenleyebilmek için yapılması gereken ilk şey Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesinden ilgili beyannameyi indirmek olacaktır. Her Mart ayının 25'ine kadar düzenlenen gelir vergisi beyannamesi Gelir İdaresi Başkanlığına bildirilebilir. Temel olarak gelir vergisi beyannamesi bir takvim yılı içerisinde elde edilen toplam kârı bildirmeyi amaçladığı için sadece yılda bir kere düzenlenir.
Teknolojinin gelişmesi sayesinde internet üzerinden e-beyanname uygulamasını kullanarak 25 Mart saat 24:00’a kadar ilgili beyannameyi kolaylıkla sisteme yükleyebilirsiniz. Eski yöntemi yani serbest mali müşavir aracılığı ile bildirim yapmak istiyorsanız beyanname bildirme aşamasında yapmanız gereken ekstra bir işlem bulunmaz. Mali müşaviriniz sizin adınıza ilgili beyannameyi düzenleyip ödemeniz gereken tutarı makbuzu ile size iletir.
Gelir vergisi beyannamesi düzenlendikten sonra ödemeler iki eşit taksit halinde yapılır. İlk taksit Mart ayının son gününe kadar olup bankalar ve vergi dairelerinde kolaylıkla ödenebilir. İkinci taksiti ise Temmuz ayının son iş gününe kadar ödemek mümkündür. Basit usül olarak tabir edilen gelir sınıfına dahilseniz ödeme günleri değişkenlik gösterecektir. Basit usuldeki kimseler için gelir vergisi ödemeleri Şubat ayının son günü ve Haziran ayının 25. gününe kadar yapılabilir.
Gelir vergisi dilimleri farklılık gösterip elde edilen kara göre oranları belirlenir. Vergi dilimleri aşağıdaki gibi olup her işletme sahibinin tabi olduğu gelir vergisi oranı;
24 bin TL'ye kadar
53 bin TL’nin üstü için %20
190 bin TL'nin üstü için %27
650 bin TL’nin üstü için %35 olarak düzenlenmiştir.