Güncelleme Tarihi:
Dönen varlıklar temel olarak nakit ya da nakit benzeri olan ve kolay bir şekilde nakde dönüştürülebilen bütün varlıkların genel adıdır.
Dönen Varlıklar Nedir?
Bir işletmenin faal döneminde bulunan ve sağladığı yararları o dönemin içinde sonlanmış olan varlıklar dönen varlıklar olarak adlandırılır. Stoklar, alacak hesapları, menkul kıymetler, ödemesi peşin yapılmış giderler, nakde kolayca dönüştürülen likit varlıklar gibi nakit ya da nakit benzeri varlıkları tümü dönen varlıklar arasında yer alır. Dönen varlıkların 1 yıl ya da daha az bir zamanda paraya çevrilebilir olması gerekir. Dönen varlıkların hesap gruplarına ayrılması gerekir. Bir işletmede dönen varlıklara ait hesap kodları 1 ile başlar. İşletmenin elindeki varlıklar bilanço aktifine işlenmez.
Dönen Varlıklar Nelerdir?
Dönen varlıklar hesap gruplarına ayrılırlar:
Hazır Değerler: İşletmenin banka hesabında ya da kasasında yer alan paralarla birlikte paraya çevrilmesi kolay olan bütün değerleri bu grupta yer alır. Hazır değerler; kasa hesabı, banka hesabı, alınan çeklerin hesabı, verilen çeklerin ve ödeme emirlerinin bulunduğu hesap ve diğer hazır değerlere ait hesaplardır.
Hazır değer hesaplarında işleyişte yaşanan bir artış olduğunda hesabın borç tarafına kaydedilir. İşleyişte azalma meydana gelirse alacak kısmına kaydedilir.
Menkul Kıymetler: Kar payı, değer artışı ya da faiz gelirlerinden faydalanmak için tahvil ve hisse senedi gibi menkul kıymetlerin alım, satım işlemlerinin yapıldığı hesaplardır. Hisse senetleri hesabı, kamu kesimi tahvil bonoları ve senet hesabı, özel kesim tahvil bonoları ve senet hesabı, diğer menkul kıymetlere ait hesaplar, menkul kıymetlerin değer düşüklüğüne karşılık gelen hesapların bütünü menkul kıymetler grubunda yer alır.
Menkul kıymetler hesabında oluşan artış borç tarafına işlenir. Eğer menkul kıymetler hesabında azalma meydana gelirse alacak tarafına işlenir. Bir menkul kıymetin alındığı tarihteki değeri ilgilendiren menkul kıymet hesabının borç kısmına yazılır. Alışta ödenen komisyon ücreti 653 Komisyon Gider Hesabı'nın borç kısmına yazılır. Menkul kıymetin elden çıkarılma durumunda alış fiyatı üzerinden alacaklı olarak kaydedilir. Satış işleminde yapılan giderlerin tümü 653 Komisyon Gider Hesabı'ndaki borç kısmına yazılır.
Ticari Alacaklar: Alacak; mal satışı, borç verilmesi ya da hizmet gerçekleştirilmesi sonucu oluşan bedel hakkıdır. Ticari alacaklar grubu dönen varlıkların ve duran varlıkların içinde yer alır. Burada önemli olan alacağın vadesidir. Ticari işlemlerin sonucunda oluşan ve 1 yıllık bir süre içinde nakde dönüştürülmesi gereken alacakların dönen varlıklar grubuna dahil edilmesi gerekir. 1 yıldan uzun süreli zamanı olan varlıklarsa duran varlıklar grubuna dahil edilir.
Ticari alacaklar hesap grubuna; alıcı hesabı, kazanılmayan kiralama faiz gelir hesabı, alacak senet hesabı, alacak senet reeskont hesabı, depozito ve teminatlara ait hesaplar, diğer ticari alacaklara ait hesaplar, şüpheli olan ticari alacak hesabı ve şüpheli olan ticari alacak karşılık hesabı dahil edilir. Ticari alacak hesaplarında ortaya çıkan artış hesabın borç tarafına eklenir, eğer azalma meydana gelirse alacak kısmına yazılır.
Diğer Alacaklar: Ticarete bağlı olmayan ve maksimum 1 yıllık sürede tahsil edilmesi gereken alacakların bütünü bu gruba dahil edilir. Diğer alacaklarda meydana gelen artış hesabın borç kısmına, azalış ise alacak tarafına işlenir. Bazı varlık hesaplarında (-) işareti bulunur. Bu hesapların varlık işleyiş kurallarının tersine göre kaydedildiğini belirtir.