Klimaya hücum vantilatör karaborsada

KÜRESEL anlamda yaşanan iklim değişikliğiyle uzayan yaz mevsimi klimalara olan talebi artırdı. Konut tarafında yaşanan yenileme yatırımları da genel olarak klima pazarını büyütmeye devam ediyor. Hürriyet’e konuşan sektör temsilcileri, tüketicinin ‘fiyat daha da artacak’ endişesi ile nisan ayından bu yana klima yatırımı yaptığını belirtiyor. Klima pahalı diye düşünenler ise vantilatör pazarında ürün bırakmadı. Temmuz itibarıyla vantilatörler karaborsaya düşmüş durumda.

2 MİLYAR DOLARLIK PAZAR

Önceki yıllarda split klima pazarında 1 milyon adetlerde seyreden iç pazar satışları, İklimlendirme Soğutma Klima İmalatçıları Derneği (İSKİD) 2023 sektör istatistiklerine göre, 1 milyon 900 bin adete ulaştı. Bu sene split klima iç pazar satışlarının 2.5 milyon adet mertebelerine ulaşacağı öngörülüyor.

Bu yıl dünya klima pazar hacminin 201.7 milyar dolara ulaşması beklenirken, Türkiye’de ise iç pazar büyüklüğünün 2 milyar doları geçeceği öngörülüyor.

FİYAT ARALIĞI GENİŞ

Ortalama klima fiyatları 20 bin liradan başlayarak 55 bin liraya kadar çıkıyor. Daikin Türkiye CEO’su Hasan Önder satış fiyatlarındaki artışın tüketicinin bugün alacağı ürünün fiyatının iki ay sonra yükseleceği düşüncesi, yani kıtlık psikolojisi olduğunu söyledi.

Fiyatların enflasyon oranında yükseldiğini kaydeden Önder, “Yurtdışında da enflasyonun son dönemde artması dolar bazında da fiyatları yukarı çekti. Ürün fiyat artışı 2 katına çıktı. Klima artık lüks olmaktan çıkıp bir ihtiyaç haline geldi. Biz de sene sonuna kadar yüzde 10-15 arası büyüme bekliyoruz” diye konuştu.

MÜŞTERİ MONTAJ SÜRESİNE BAKIYOR

Peki piyasada klima bulmak mümkün mü? Bazı markalarda istenilen ürünün eve gelmesi uzun sürebiliyor. Soruyu yanıtlayan Daikin Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Olcay Avcı, “2023 yaz dönemi ile karşılaştırdığımızda klima talebinin şu an yaklaşık yüzde 12 civarında artığını söyleyebiliriz. Bu aylarda bu artışı öngördüğümüz için hazırlık yaptık, talepleri yüzde yüz karşılayabiliyoruz” ifadesini kullandı.

Baymak ise bu yıl beklenenin üzerinde talep geldiğini bu nedenle geçen yılın oldukça üzerinde satış yapıldığı bilgisini verdi. Baymak Genel Mü-dürü Ülkü Özcan, “Klima satışlarımız 2023’ün ilk yarısına kıyasla yaklaşık yüzde 30 büyümüş durumda. Yılın ikinci yarısında büyümenin artacağını öngörüyoruz” dedi. Tüketicilerin klimaları alırken, özelliklerinin dışında dikkat ettikleri bir noktanın da montaj süresi olduğunu dile getiren Özcan, “Montaj süresi, günlerce bekleyerek zaman kaybetmek istemeyen tüketicilerin satın alma tercihlerinde belirleyici oluyor. Yoğun talebi karşılayacak stratejik bir planlamayla kapasitenin de üzerine çıkarak, sadece haziran ayında, yüzde 130’luk bir montaj artışı, yani talep artışı yaşadık” diye konuştu.

Mitsubishi servisi yetkilisi Mücahit Karasu, klimaların 2-3 gün içerisinde kurulumunu yaptıklarını belirterek, “Şu anda bizde 18.000 BTU’lar 50-55 bin lira bandında. Geçen yıl 35-40 bine satılıyordu” dedi.

Klima pazarında firmalar, her yaz yaşanılan ‘ürün yok’ krizi için bu kez hazırlık yapmış görünüyor. Online sitelerden alınan klimalarda ise bir hafta içinde kapı teslimi sözü veriliyor.

MEVSİMİNDE ALMAYIN UYARISI

İSKİD Yönetim Kurulu Başkanı Tunç Korun, dernek olarak yaz ayları başlamadan klima almanın, tüketici açısından daha avantajlı olabileceğinin altını çizdi. Yaz aylarında birçok kişinin aynı anda klima satın almaya çalışmasından dolayı, istenilen klima modeli ve markasının stokta olamayabileceğini belirten Korun, “Sıcaklıklar henüz yüksek değilken, klima üreticilerimiz stoklarını yenilemek için indirimler sunabiliyor. Bu durum, klima fiyatlarının tüketici açısından daha makul olmasını sağlıyor” değerlendirmesinde bulundu.

EKONOMİK DURUM TERCİHİ BELİRLİYOR

Türkiye’de en çok tercih edilen klima fiyat aralığı genellikle orta segment (A++) ve R32 gazlı üniteler. Bu segment, uygun fiyatlı ama kaliteli ve enerji verimliliği yüksek modelleri içerdiği için geniş bir müşteri kitlesine hitap ediyor. Ancak, tüketicilerin tercihleri bölgesel ve ekonomik durumlarına göre değişebiliyor. Bu nedenle bazı bölgelerde ortalamanın çok üzerinde veya çok altında modeller de popüler olabiliyor. Ayrıca tüketiciler, klima alırken ürünleri görebilecekleri, bayi, satış noktaları, showroom gibi noktaları da tercih ediyorlar.

SATIŞ İYİ ÜRÜN YOK

Klimayı fiyat ya da sağlık gibi nedenlerle almayanların serinlemek için ilk tercihi vantilatör oluyor. Piyasada vantilatör satışları çok iyi gidiyor. Beyoğlu, PERPA gibi bölgelerdeki satıcılara ulaştık. Elde ettiğimiz bilgilere göre vantilatör satışları bu yıl da iyi gitti ancak satıcılar, “Ürün yok” diyor. Bir firmanın yetkilisi, şu bilgileri verdi: “Şimdilerde istenilen marka vantilatör bulmak zorlaştı, elektronik eşya satıcılarının elinde tek çeşit marka ürün bulmak mümkün. Çeşitler azaldı. Bu ürünlerin fiyatları ise 1000-1500 lira arasında değişiyor.”

MALZEME MALİYETLERİ ARTTI

PERPA Ticaret Merkezi’nde vantilatör satıcısı Muhammet Kartal, vantilatörün karaborsaya girdiğini çünkü fabrikaların malzeme vermediğini ve fiyatlara zam yaptığını söyledi. Kartal, “Bir malzeme ne kadar talep görüyorsa o kadar fiyatı şişirmek için ellerinde tutuyorlar. Bu malzemenin bir ay önce bana gelişi 600 liraydı şu an 850 lira oldu. Bir ayda ne kadar zam gelebilir” diye konuştu. “Vantilatörün ana yeri İSTOÇ ve orada fiyatlar belirleniyor” diyen Kartal, “Fiyatlar arttı. Geçen yıl 500-600 liraya aldığımız ürün, şimdi 1000 lira. Bizim maliyetimiz bir vantilatörde 850-900 lira civarı. 1000 liraya satıyoruz, kazancımız çok az. Ana yükleyiciler kazanıyor bu işte. Abartılı kâr koyan da var” şeklinde konuştu.

Beyoğlu’nda elektrikli ürünler satan bir esnaf da, “Satışlar bu sene iyi gitti, haziranda vantilatörler geldi ve o ay bitti” bilgisini verdi. Beyoğlu’nda ise 5 kanatlı bir vantilatör için 1300 lira fiyat aldık.