Kıyılarımız üzerinde kara bulutlar

Biri Antalya'nın Belek kumsalı, diğeri Fethiye'nin Kabak (Gemile) Koyu. Doğal SİT alanları bu rüya kıyılarımız, tatsız gelişmelerle gündemde. Belek kumsalının doğu sınırına yat limanı, Gemile koyuna da tatil köyü kondurulması hedefleniyor. Turizmin serpilmesine itiraz etmek ilkellik olur. Ancak doğayı da gözeten, yasalara saygılı ekolojik turizm lüks sayıldığından el atılan kıyılar genelde katlediliyor. İşte buna da sessiz kalmak sorumsuzluk oluyor.

Önce Belek'ten başlayalım. Yörenin koruma meleği Doğal Hayatı Koruma Derneği(DHKD). İki yıl önceydi. Turizm Bakanlığı'nın önerisi, desteğiyle, Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) ve Dünya Bankası'nın finansmanı ile ‘‘Belek Kıyı Yönetim Planı’’ hazırladı. Programlı çalışmalar meyvasını verdi ve 30 Ocak 1996'da 1’inci derece doğal SİT alanı ilan edildi. Belek ve Çıralı pilot alanlar seçildi ve binbir umutla start aldı çalışmalar. Nisan 1997'de ‘‘Türkiye'de Kıyı Yönetimi ve Turizm: Belek ve Çıralı’’ projesi resmen başladı. Avrupa Birliği-LIFE Programı'nın finansmanı da devredeydi. İlgili tüm bakanlıklar Turizm, Kültür, Çevre ve Orman el eleydi.

Ancak Turizm Bakanlığı'nın ani bir kararıyla Belek'in üzerinde kara bulutlar belirdi. Bölgenin en doğusunda, yörenin ekosisteminin can damarı olan Beşgöz Deresi'ne yat limanı inşasına yeşil ışık yakıldı. Belek Turizm Yatırımcıları Birliği (BETUYAB) derhal bir proje hazırladı. Antalya Tabiat Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu yat projesine olumsuz yanıt verdi. Bununla birlikte yat limanı için açılmış ihale çalışmaları sessiz ve derinden ilerlemekte. 1995'te incelemeler yapan Prof.Oğuz Erol oldukça genç bir kıyı-kumul ekosistemine sahip bölgenin, ciddi bir erozyon tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu hatırlatıyor. Prof.Erol'a göre, böylesine oynak bir yapıya sahip bu kıyıda, üstelik bir dere ağzını yararak yat limanı yapıldığında birkaç yıl korunmasının bile yapımından daha yüksek fatura çıkartacak.

Şimdi gelelim Fethiye'nin Uzunyurt Köyü Gemile ya da Kabak Koyu'na. Sakin, alçakgönüllü bir dilber olarak uzanan koyun kurtulması konusunda geçen hafta bir umut vardı. İzmir 2 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu doğal SİT kararının derecesini belirleyecekti. Birinci derece doğal SİT alanı ilan edilseydi doğa katliamı önlenecekti, ama umut edilen karar çıkmadı. Zengin, endemik bitki örtüsü, arkeolojik özellikleri Gemile'nin korunmasını zorunlu kılıyor. Yapılaşma, hele bir tatil köyünün yükselmesi bu harika koya yazık olması anlamına geliyor. İki Alman'ın da aralarında olduğu Gemile Koyu Sevenleri seslerini ilgililere duyurmaya ve başlatılan inşaatı durdurmaya çalışıyor. Her iki yörenin korunmasında doğaseverlerin çabası, desteği, dayanışması gerekiyor.