Kıyafet devriminin ilk neferi öldü

Modern Türk Cumhuriyeti'nin özel sektördeki Kıyafet Devrimi öncüsü sayılan 90 yaşındaki Mithat Gürsoy vefat etti. Cumhuriyet ile başlayan modernleşme sürecinde Mithat Gürsoy daha 16 yaşındayken Aksaray'da açtığı Şık Terzihanesi'nde meslek hayatına atılıp Mithat Giyim Sanayii'nin temellerini atmıştı.

Mithat Gürsoy aynı zamanda 1971 yılında gerçekleştirdiği 350 bin dolarlık ihracatla İstanbul Sanayi Odası'nın Başarılı İhracatçılar Ödülü'nü alan ilk hazır giyim ihracatçısı olarak tanınıyordu. Önceki gece vefat eden Mithat Topluluğu'nun kurucusu Mithat Gürsoy, bugün Kadıköy Bağdat Caddesi Selamiçeşme Camii'nde kılınacak öğle namazının ardından, Karacaahmet Aile Kabristanı'nda toprağa verilecek.

İKİ DİPLOMAYLA

Mithat Gürsoy, genç Türk Cumhuriyeti'nin modernleşme serüveni ile Türk hazır giyim sanayiinin gelişimini ‘‘İğne Deliği'nden Dünya Modası'na’’ adlı kitabında anlatmıştı. Türk hazır giyim sanayiine damgasını vuran Mithat Gürsoy, terzilik konusundaki ilk bilgilerini henüz 14 yaşındayken, Ermeni asıllı ustası Hacı Sarkis'ten aldı.

Gürsoy, Ankara'da çalıştıktan 2 yıl sonra 1931 yılında İstanbul'a gelmeye karar verdi. Ankara'ya geldikten sonra ceket kalfası olarak ilk atölyesini açan Gürsoy, daha sonra mesleğinde ilerlemek amacıyla Londra'ya gitti.

Gürsoy, Londra'da ‘‘Tailor and Cutter Akademesi’’ne girerek buradan erkek ve kadın terziliği alanında iki ayrı diploma ile birincilikle mezun oldu. 1944 yılında İstanbul Sultanhamam'da Hacopulo Hanı'nda bir dükkan kiralayan Mithat Gürsoy yeğeni Mustafa Perek ile ortaklık kurdu. 1960'ların ortalarına kadar bütün mallarını fason atölyelerde diktiren Gürsoy, 1962 yılından itibaren pardesünün yanı sıra palto, trençkot, kaban, çocuk kadın ve erkek giysisi imalatına başladı.

VE MARKALAR

1970'lerin ilk yıllarında ünvanında M.Mithat Gürsoy ve Oğulları ibaresini taşıyan Mithat Gürsoy, 1971 yılında 350 bin dolarlık ihracatla İSO'nin başarılı ihracatçısı madalyası aldı. Kuruluşun adı ise 1974'de Mithat Giyim Sanayi ve Ticaret olarak değiştirildi. 1977 yılında ise İtalyan Hubert ile ortaklık kurulurak kravat üretimine geçildi.

Mithat Gürsoy, 1980'li yıllara gelindiğinde işi oğulları Tahir, Fahir ve Sahir Gürsoy'a bıraktı. 1990'lı yıllarda ise Mithat Giyim, Mithat Selection adıyla markalaştı. Ardından da Free Days ve New Line markaları ortaya çıktı.

Mithat Giyim'in tamamen ihracata yönelik ürettiği uluslararası markalar ise şunlar: Esprit, Ralph Lauren, Lİz Claiborne, Max Mara, Banana Republic, Kickers, Jean Paul, French Connection, Montana, J.Creew.

HAFIZLIK EĞİTİMİ

Tahir Gürsoy 1923 yılında Cumhuriyet ilan edildiğinde Orta Anadolu'da Aksaray'da yaşayan 14 yaşında bir delikanlıydı. Babasının isteği doğrultusunda hafızlık eğitimini yeni tamamlamıştı. Kendi deyimiyle o yıllarda, beyaz sarıklı, uzun cübbeli, sevimli bir hoca müsveddesi olarak ortada dolaşıyordu. Ama çok değil üç yıl sonra eski rejimin sadece kılık kıyafetini değil, zihniyetini reddetti. Ve göğüs cebinde bir mendil bulunan şık blazer ceketi, kravatı ve özenle ütülenmiş pantolonu ile resim çektirdiğinde takvimler 1928'i gösteriyordu.

Mithat Gürsoy zihniyet değişiminin bir öncüsü olduğunu öğrenmek istediği yabancı dilde de gösterdi. Ailesi onun Kahire'ye giderek İslam İlimleri okumasını isterken, o Paris ve Londra'ya gidip Fransızca öğrenmeyi aklına koymuştu.

Mithat Bey zaman zaman Türk insanının yeterince girişimcilik ruhuna sahip olmamasını da eleştirirdi. Mithat Bey Cumhuriyet'in ilk yıllarını şöyle anlatıyordu:

‘‘Türkler'in üç önemli meziyeti vardır ve bunlar üç mesleğe tekabül eder. Askerlik, memurluk, rençberlik. Esnaf içinde bile müslüman yoktur. Benim mesleğim mesela, benden evvel müslüman terzi yoktu Aksaray'da. Bütün ticaret gayri müslimlerin elindeydi.’’

MİTHAT'IN PRENSİPLERİ

Türk tüketicisine çağdaş giyimi bir ürün olarak yeniliklerle sunmayı başaran Mithat Gürsoy, Türk hazır giyim sanayiinin de katma değeri yüksek ve kaliteli ihracat yapacak noktaya gelmesinde büyük rol oynadı. Bunlar arasında ilk kullanım etiketi, ilk sendikalaşma, ilk radyo reklamı da var. Mithat Bey'in sık sık kullandığı özdeyişler vardı.

İşte Mithat Gürsoy'un felsefesini anlatan özdeyişlerden bazıları

Çok laf yalansız, çok mal haramsız olmaz

Kendinden zenginde örneği, kendinden fakirde teselliyi bul

Görülmüş hesap, verilmiş borçtan sayılır

MİTHAT'IN İLKLERİ

1950 İlk reversible pardesü üretimi

1955 Hazırgiyimde ilk radyo reklamı

1960 İlk yıkanabilir ekoseli ceket üretimi

1967 İlk kumaştan üretilmiş hazır giyim ihracatı

1974 Almanya'ya ilk ihracat

1975 Ürünle birlikte ilk bakım ve kullanım etiketi

1992 Düsseldorf dünya hazır giyim fuarındaki hosteslerin kıyafetlerini diken ilk Türk firması.