Kişi başı gelirde rekor: 4.172 dolar
Güncelleme Tarihi:
Türkiye 1966 yılından beri en yüksek büyüme oranına ulaşarak 2004'te yüzde 9.9 büyüdü. Kişi başına gelir ilk kez 4.172 dolara çıktı.
Devlet İstatistik Enstitüsü Ekim-Aralık 2004 dönemi ile 2004 yılının tümüne ilişkin gayri safi milli hasıla ve gayri safi yurt içi hasıla sonuçlarını açıkladı.
Buna göre 2004 yılının dördüncü üç aylık döneminde sabit fiyatlarla GSYİH yüzde 6.3, GSMH ise yüzde 6.6 oranında büyüdü. Böylece Türkiye ekonomisi 2001 krizinden sonra arka arkaya 12 çeyrek dönem büyüme kaydetti. Dördüncü dönemde gay
|
DİE daha önce açıkladığı 2004 yılının önceki üç dönemine ilişkin büyüme oranlarını da yukarı doğru revize etti. Yüzde 12.4 olarak açıklanan birinci döneme ilişkin büyüme oranı yüzde 13.9’a, yüzde 14.4 olarak açıklanan ikinci döneme ilişkin büyüme oranı yüzde 15.7’ye, yüzde 4.7 olarak açıklanan üçüncü döneme ilişkin büyüme oranı da yüzde 5.7’ye çıkarıldı.
300 MİLYAR DOLARLIK EKONOMİ
Geçen yıl Türkiye'nin GSMH'si cari fiyatlarla 299 milyar 475 milyon doları, GSYH'si de 300 milyar 578 milyon doları bularak rekor kırdı. Türkiye ilk kez 300 milyar doların üzerinde bir ekonomik büyüklüğe ulaştı. 2003 yılında GSMH 239.2 milyar dolar, GSYH da 241 milyar dolar seviyesindeydi.
KİŞİ BAŞINA GELİR 4 BİN DOLARI AŞTISönmez:"Büyüme sıcak paradan kaynaklandı" İktisatçı Mustafa Sönmez, "sahte ve hayırsız" olarak nitelendirdiği büyümenin, yüksek faiz ve düşük kur cazibesiyle yüksek reel faiz sağlayan sıcak paranın girişiyle gerçekleştiğini ileri sürdü. Sönmez, ani bir kur artışıyla reel sektörde ciddi bir kriz yaşanabileceğini ve bunun zincirleme olarak finans sektörünü de içine alabileceğini savundu.
Kişi başına milli gelir (GSMH) ise geçen yıl yüzde 27.7 oranında artarak 3 bin 383 dolardan 4 bin 172 dolara yükseldi. Kişi başına gayri safi yurt içi hasıla ise yüzde 22.7 artarak 3 bin 412 dolardan 4 bin 187 dolara kadar çıktı.
Krizden sonra kişi başına gelirde yaşanan hızlı artışlarda TL’deki değerlenme de etkili oldu. Dolar kurundaki düşüş, dolar bazında kişi başına gelirin Türkiye’nin büyüme oranından çok daha yüksek oranda artmasına yol açtı.
1966 YILINDAN BU YANAKİ EN YÜKSEK BÜYÜME
2004 yılında GSMH’de kaydedilen yüzde 9.9 oranındaki büyüme Türkiye’nin 1966 yılından bu yanaki en yüksek büyüme hızını oluşturdu. 1966 yılında ekonomi yüzde 12 oranında büyüdü. 1966 yılından bu yana yüzde 9’un üzerinde büyüme hızına ise sadece 1972 (yüzde 9.2), 1987 (yüzde 9.8) ve 1990 yılında (yüzde 9.4) ulaşmıştı.
BÜYÜMEYE KATKILAR
Üretim yöntemiyle yapılan GSYİH hesaplamalarına göre 2004 yılında GSYİH’deki yüzde 8.9’luk büyümeye en yüksek katkı 2.9 puanla ticaret sektöründen geldi. Sanayi sektörü büyüme oranına 2.7 puanlık katkı yaparken, üçüncü büyük katkıyı ise 1.9 puanla ithalat vergisindeki artış yaptı. Tarım sektörünün büyümeye katkısı 0.2, ulaştırma haberleşme sektörünün katkısı 0.9, konut sahipliğinin katkısı 0.1, serbest meslek ve hizmetlerin katkısı ise 0.2 olarak gerçekleşti. Kamu hizmetlerinin büyümeye önemli bir katkısı olmadı.
Dış alem net faktör gelirleri ise 1 puanlık bir büyüme sağladı. Bu nedenle